روسیه و چین هم تا قبل از برجام همراه ما نبودند

اعتمادآنلاین| حسن بهشتی‌پور کارشناس مسائل بین‌الملل، به مناسبت سالگرد امضای برجام در رابطه با مزایای این توافق بین‌المللی به خبرنگار سیاسی خبرگزاری برنا گفت: مخالفان برجام صرفا به جنبه‌های اقتصادی آن اشاره می‌کنند چراکه جنبه‌های اقتصادی برجام برای مردم ملموس‌تر است. اما مخالفان هیچ‌وقت به مردم نگفتند که برجام فقط جنبه‌‎های اقتصادی نداشته و جنبه‌های حقوقی، سیاسی، امنیتی و اقتصادی غیر تحریم هم داشته است. به عبارت دیگر ایران قبل از برجام طی6 قطعنامه به عنوان تهدیدکننده صلح و امنیت جهان شناخته شده بود که این تصویرسازی برای هر کشوری شدیدا منفی است.

این تحلیل‌گر مسائل بین‌الملل افزود: وقتی کشوری تحت فصل هفتم قرار می‌گیرد و به ویژه تهدیدکننده صلح و امنیت جهان تلقی می‌شود، تصویر آن کشور در نگاه سایر کشورها منفی می‌شود و این تصویرسازی منفی بر روی روابط اقتصادی آن کشور نظیر افزایش بیمه صادرات و واردات، افزایش ریسک سرمایه‌گذاری و غیره، تاثیر می‌گذارد. قبل از برجام ریسک سرمایه‌گذاری در ایران به بالاترین میزان خود یعنی 7 رسیده بود.

بهشتی‌پور با اشاره به نقش برجام در تعدیل فضای بین‌الملل علیه ایران تصریح کرد: برجام توانست این تصویر منفی از ایران کنار بزند ولو اینکه برخی ادعا دارند مکانیسم ماشه می‌تواند این موارد را بازگرداند اما مشاهده می‌کنید که با گذشت پنج سال برنگشته و این 5 سال به واسطه برجام قدرت مانور و بازی ایران افزایش یافت. نکته دوم در بحث برجام این است که 6 قطعنامه از ایران خواسته بودند بلافاصله غنی‌سازی اورانیوم در ایران متوقف شود اما ایران بدون اینکه حتی یک ساعت هم این قطعنامه‌ها را اجرا کند، به واسطه برجام 6 قطعنامه‌ را کنار گذاشت. همچنین قطعنامه 2231 صادر شد که براساس آن به ایران اجازه دادند غنی‌سازی را ادامه دهد.

منبع: برنا

این کارشناس مسائل بین‌الملل ادامه داد: این برجام بود که جلوی اجرای قطعنامه‌هایی که خواهان توقف فعالیت غنی‌سازی اورانیوم بودند، را گرفت. ممکن است برخی بپرسند که این قضیه چه نفعی برای مردم دارد، غنی‌سازی اورانیوم بخشی از صنعت هسته‌ای در ایران است، صنعت هسته‌ای هم تنها در مورد انرژی هسته‌ای نیست مواردی نظیر الکتریسیته، IT، شیمی، فیزیک و ده‌ها علوم دیگری است که به ارتقاء و رشد صنعت هسته‌ای، کمک می‌کنند.

بهشتی‌پور ضمن تاکید براینکه برجام نشان داد دیپلماسی می‌تواند مشکلات را حل کند، اظهار کرد: از طرف دیگر امتیاز مهمی که برجام برای ایران داشت این بود که برای اولین‌بار مدلی پیدا کردیم که براساس آن، دیپلماسی یک مشکل بین‌المللی را حل کرد. به عبارت دیگر پیش از این کشورهایی که تحت فصل 7 شورای امنیت قرار می‌گرفتند یا برعلیه آنها جنگ راه انداخته می‌شد و یا از طریق تغییر رژیم اعمال حاکمیت بر آنها می‌شد. لذا ایران از طریق گفتگو و مذاکره توانست مدلی را ارائه بدهد که بتواند در خصوص مسائل مطرح شده با 6 قدرت جهانی، کنار بیاید.

این تحلیل‌گر مسائل بین‌الملل در ادامه اظهار کرد: البته برجام زمانی برای ایران مطلوب بود که بلافاصله همه تحریم‌ها برداشته شوند اما این اتفاق نیافتاد و تحریم‌ها به حالت تعلیق درآمدند. افرادی که می‌گویند این تعلیق شدن مهم نبود و باید لغو می‌شد، آیا فرق بین اردیبهشت سال 97و قبل از آن را می‌توانند تصور کنند؟! به بیان دیگر وقتی آمریکا حالت تعلیق را کنار گذاشت و تحریم‌ها را صد در صد اعمال کرد، تا چه اندازه وضعیت بازرگانی و تجارت به ویژه صادرات نفت ایران با مشکلات روبرو شد؟! در حالی که قبل از آن به راحتی صادرات نفت داشتیم.

بهشتی‌پور در پاسخ منتقدین که مطرح می‌کنند چرا ایران از آمریکا تضمینی برای ماندن در برجام نگرفته است؟ خاطرنشان کرد: پاسخ این است که انصافاً چه تضمینی می‌شد از آمریکا گرفت؟! منتقدین مطرح می‌کنند که اگر برجام را کنگره آمریکا تصویب کرده بود، ترامپ از آن خارج نمی‌شد. در حالی آمریکا با دو شریک بزرگ تجاری خود که همسایه این کشور هم هستند، یعنی مکزیک و کانادا پیمان نفتا را امضاء کرد اما وقتی ترامپ رئیس‌جمهور شد، این پیمان را کنار گذاشت، این پیمانی بود که کنگره آمریکا و کانادا و مجلس مکزیک هم آن را تصویب کرده بودند.

این کارشناس مسائل بین‌الملل در ادامه اظهار کرد: ترامپ با استفاده از اختیارات ریاست جمهوری پیمان‌های متعددی از جمله پیمان موشک‌های میان‌برد که با روسیه امضا کرده بود و مصوب کنگره بود، را به حالت تعلیق درآورد. وقتی رئیس‌جمهور آمریکا می‌تواند چنین اقدامی را انجام دهد برفرض هم اگر برجام به تصویب کنگره آمریکا می‌رسید باز هم ترامپ می‎توانست آن را کنار بگذارد، این یک واقعیت است که اختیارات رئیس‌جمهور در ایالات متحده بسیار زیاد است.

بهشت‌پور افزود: مهم این است که همین تعلیق تحریم‎ها هم یک دستاورد بود و توانست بسیاری از فشارها بر روی ایران را کم کند و راهی درست کرد که به جای جنگ بتوانیم از طریق گفتگو و مذاکره مشکلات خود را با طرف مقابل حل و فصل کنیم.

این تحلیل‌گر مسائل بین‌الملل با تاکید بر دستاوردهای سیاسی برجام تصریح کرد: برجام اثرات امنیتی خود را گذاشت و جایگاه ایران را در سطح منطقه ارتقاء داد چراکه 6 قدرت بزرگ قطعنامه‌هایی که به اتفاق آراء علیه ایران تصویب کرده بودند را کنار گذاشتند. همچنین پرونده‌سازی که تحت عنوان PMD ( ابعاد احتمالی نظامی) علیه ایران انجام داده بودند، را طبق قطعنامه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در نوامبر 2015، کنار گذاشتند و این پرونده را بستند.

بهشتی‌پور در ادامه اظهار کرد: اگر به ابعاد حقوقی، امنیتی و سیاسی توجه کنیم، متوجه می‌شویم که برجام موجب تقویت جایگاه ایران در صحنه بین‌المللی شده است. در قضیه برجام این آمریکا بود که رسوا شد چرا که می‌گفتند ایران به تعهدات خود پایبند نیست و به دنبال ساخت بمب هسته‌ای است اما در عمل نشان داده شد که ایران متعهد است. همانطور که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی طی 15 گزارش صراحتاً اعلام کرد ایران متعهد به برجام است حتی در دو گزارش اخیر گروسی، مدیر کل جدید آژانس انرژی اتمی ایران متهم به نقض برجام نمی‌شود، در این گزارش‌ها صراحتاً اعلام شده که ایران متعهد است.

این کارشناس مسائل بین‌الملل خطاب به منتقدین برجام گفت: برخی تصور می‌کنند اگر روز به روز قدرت هسته‌ای خود را افزایش بدهیم آمریکایی‌ها در مورد تحریم‎ها تجدیدنظر می‌کنند و آنها را بر می‌دارند. در حالی که این استدلال درست نیست، به دلیل اینکه اگر به این صورت بود تحریم‌های کره شمالی که بمب هسته‌ای ساخته است، لغو می‌شد. لذا ایجاد ذخایر اورانیوم و حتی ساختن بمب اتم هیچ حاشیه امنی برای ایران ایجاد نمی‌کند و حتی دوستان ایران را تبدیل به دشمن می‌کند.

بهشتی‌پور خاطرنشان کرد: در حقیقت وقتی ایران برجام را پذیرفت چین و روسیه همکاری‌های خود را با ما گسترش دادند و امروز جلوی قطعنامه‌های پیشنهادی آمریکا را می‌گیرند اما قبل از برجام چین و روسیه هم به اتفاق آراء به قطعنامه‌های علیه ایران رأی می‌دادند چرا که این دو کشور ایرانِ مجهز به سلاح هسته‌ای را به چشم تهدید می‌بینند. برجام منجر شد که کشورهایی نظیر چین روسیه حامی ایران شوند. اگر اینها موفقیت نیست، نامش چیست ؟!

این تحلیل‌گر مسائل بین‌الملل در پایان یادآور شد: در اینجا سوال مهمی که از منتقدین پرسیده می‌شود این است که اگر برجام امضاء نمی‌شد، وضع ما بهتر بود؟! بنده با قاطعیت پاسخ منفی به این سوال می‌دهم.

منبع: