شرایط بحرانی آمریکا اجازه اجماع علیه ایران را نداد

اعتمادآنلاین| علی بیگدلی، کارشناس مسائل آمریکا با اشاره به تلاش آمریکا برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران گفت: آمریکا از مدتی پیش با طرح این موضوع که رفع تحریم‌های تسلیحاتی منجر به افزایش تنش‌های منطقه‌ای شده و با طرح این ادعا که همچنان عضوی از برجام است، تلاش می‌کند تحریم‌های تسلیحاتی ایران را که براساس قطعنامه 2231، مهر ماه امسال لغو می‌شود، دائمی کرده یا به صورت بلندمدت تمدید کند.

وی ادامه داد: در جلسه گذشته شورای امنیت سازمان ملل متحد که در خصوص گزارش دبیرکل سازمان ملل متحد درباره روند اجرای قطعنامه 2231 برگزار شد، مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا تلاش‌هایی در این باره کرد و ادعاهایی هم مطرح ساخت اما در هیچ کدام از موضوعات موفقیتی به دست نیاورد.

این کارشناس مسائل آمریکا گفت: در آن جلسه تمامی اعضای شورای امنیت از برجام حمایت کرده و خواسته آمریکا را غیرمنطقی دانستند. محمدجواد ظریف هم با لحنی منطقی و مستند و متکی به دانش حقوق و روابط بین‌المللی به گونهای سخن گفت که هیچ راهی جز حمایت از ایران برای اعضای شورای امنیت باقی نگذاشت.

ترامپ برجام را یک موضوع حیثیتی کرده است

بیگدلی با بیان اینکه دولت ترامپ برجام را به یک موضوع حیثیتی تبدیل کرده و با تمدید تحریم‌های تسلیحاتی به دنبال بهره‌برداری از این موضوع در انتخابات ریاست جمهوری است، گفت: آمریکایی‌ها عزم خود را جزم کرده‌اند که در جلسه مهر ماه شورای امنیت، تحریم‌های تسلیحاتی ایران را حداقل برای یک بازه زمانی دیگر تمدید کنند و در صورتی که موفق به این کار نشوند، می‌خواهند با فعال کردن مکانیزم ماشه، تحریم‌ها علیه ایران را اعمال کنند.

وی افزود: در این راستا پمپئو و هوک در ماه های اخیر رایزنی‌های گسترده‌ای با کشورهای عربی منطقه غرب آسیا، اروپا و اسرائیل انجام داده‌اند تا بتوانند یک نوع اجماع علیه ایران را به وجود آورند اما به دلیل شرایط بحرانی آمریکا در عرصه داخلی، آنها موفق به ایجاد چنین اجماعی نشده‌اند.

اروپا می‌خواهد مانع از اقدامات افراطی‌تر آمریکا شود

استاد دانشگاه شهید بهشتی درباره رویکرد کشورهای اروپایی اظهارداشت: با وجود اصرار آمریکا مبنی بر دائمی کردن تحریم‌های تسلیحاتی، اروپایی‌ها راه میانه را برگزیده‌اند و می‌گویند این تحریم‌ها برای یک دوره چند ساله تمدید شود تا از این طریق، مانع از اقدامات افراطی‌تر آمریکا شوند. آنها به آمریکا گفته‌اند که می‌خواهند با ایران برای درخصوص سه موضوع حقوق‌بشر، مسائل منطقه‌ای و موشکی هم صحبت کنند که رهبر انقلاب در اظهارات اخیر خود آن را رد کردند.

بیگدلی با بیان اینکه نشانه‌هایی از تضعیف عزم اروپا برای حفظ برجام دیده می‌شود، ابراز داشت: با وجود این آنها همچنان خواهان حفظ برجام هستند و از طرفی قدرت آمریکا برای فشار به اروپا ضعیف شده به طوری که آمریکا توانی که 6 ماه قبل به اروپا فشار وارد می‌کرد، اکنون دیگر آن توان را ندارد.

انتخابات آمریکا نقطه عطف نظم جدید بین‌المللی است

وی درباره حمایت روسیه و چین از ایران هم بیان کرد: چین و روسیه گفته‌اند از ایران حمایت خواهند کرد ولی باید در بازی بزرگ و در صحنه عمل دید آنها چگونه عمل خواهند کرد. اختلافات آمریکا و چین روز به روز بیشتر می‌شود. روس‌ها هم در میانه چین و غرب قرار گرفته‌اند. نه می‌خواهند 100 درصد جانب چین را بگیرند تا غرب را از خود برنجانند و نه می‌خواهند جانب غرب را بگیرند که تاکنون خیری به روس‌ها نرسانده‌اند.

این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی با بیان اینکه به نظر می‌رسد تمامی بازیگران مطرح و موثر نظام بین‌المللی منتظر نتایج انتخابات ریاست جمهوری آمریکا هستند، یادآور شد: کرونا نظم بین‌المللی را برهم زده و روند انتقال قدرت را سرعت بخشیده است. ما هم‌اکنون در روند گذار قرار گرفته‌ایم و در چنین شرایطی انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا حکم یک نقطه عطف را دارد.

نظم جهانی در حال پوست‌اندازی است

بیگدلی با اشاره به وضعیت کنونی نظم بین‌المللی عنوان کرد: اروپا از یک طرف خواهان یک توافق جامع‌تر، سختگیرانه‌تر و یکطرفه با ایران است اما از یک طرف به از بین رفتن برجام راضی نیست و نمی‌خواهد به خواسته‌های ترامپ هم تن بدهد. مرکل آخرین سال حضور در قدرت را تجربه می‌کند و حزب مخالف امانوئل مکرون هم در انتخابات شهرداری‌ها و شوراها نتایج خوبی به دست آورده و مکرون از شکست در انتخابات آینده نگران است.

وی اضافه کرد: قدرت چین در جریان شیوع جهانی کرونا افزایش یافته و از سوی دیگر از قدرت آمریکا کاسته شده است. علاوه بر این آمریکا هم‌اکنون در عرصه داخلی شرایط بحرانی را تجربه می‌کند. در چنین شرایطی، نظم جهانی در حال پوست‌اندازی است و نتایج انتخابات ریاست جمهوری آمریکا می‌تواند تکلیف خیلی از چیزها را مشخص کند.

تمام فشار آمریکا بر ایران متمرکز است

استاد دانشگاه شهید بهشتی با بیان اینکه ترامپ برای پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری به هر چیزی تمسک خواهد جست، گفت: ترامپ در عرصه سیاست خارجی امتیازی به دست نیاورده که از آن به عنوان برگ برنده در انتخابات ریاست جمهوری بهره‌برداری کند. مخالفانش می‌گویند او از یک توافق که موجب می‌شد ایران بمب اتمی نداشته باشد، خارج شده و مابه‌ازایی هم به دست نیاورده است.

بیگدلی با بیان اینکه هم‌اکنون تمام فشار ایالات متحده متمرکز بر ایران است، اظهار داشت: ترامپ از یکسو درصدد است با افزایش فشارها، ایران را وادار به گفت‌وگویی منتج به یک توافق یکطرفه بکند و از طرف دیگر، تعهداتی نسبت به متحدان منطقه‌ای خود مانند اسرائیل و عربستان دارد. به همین خاطر ترامپ با تمدید تحریم‌های تسلیحاتی می‌خواهد به خواسته‌های خود برسد.

وی با بیان اینکه اروپایی‌ها از رفع تحریم‌های تسلیحاتی ایران راضی نیستند، تصریح کرد: به نظر آنها، این کار موجب افزایش نفوذ ایران می‌شود و از طرفی ایران برای جبران نیازمندهای خود به سمت خرید تسلیحات از روسیه و چین می‌رود که آنها راضی به این کار نیستند. علاوه بر این اروپایی ها چشم به بازارهای کشورهای عربی بسته‌اند و هم تعهداتی به اسرائیل دارند و لابی‌های یهودی نیز به آنها فشار می‌آورند.

این کارشناس مسائل بین‌الملل ادامه داد: با وجود عدم تمایل اروپا و آمریکا به رفع تحریم‌های تسلیحاتی ایران، تحولات بین‌المللی ناشی از کرونا موجب جابجایی قدرت و ثروت در عرصه جهانی شده و باعث شده شرایط به نفع ایران رقم بخورد هرچند وضعیت کنونی نهایی و باثبات نیست.

بایدن متفاوت از اوباما است

بیگدلی درباره رویکرد دموکرات‌ها به ایران و برجام هم خاطرنشان کرد: ما نباید فکر کنیم که اگر بایدن رئیس‌جمهور شود، وضعیت ایران گل و بلبل می‌شود. دموکرات‌ها هم موافق رفع محدودیت‌های تسلیحاتی ایران نیستند. بایدن هم متفاوت از اوباما است و به همین اعتبار، برجام بایدن با برجام اوباما فرق می‌کند.

وی با بیان اینکه بایدن به شرطی به برجام بازمی‌گردد که آن توافق را به توافق گسترده‌تر و با محدودیت‌های بیشتری تبدیل کند، ابراز داشت: آمریکا تعهداتی به متحدین منطقه‌ای خود از جمله اسرائیل و شیوخ عربی دارد که هرکسی رئیس‌جمهور باشد، نمی‌تواند نسبت به آنها بی‌تفاوت باشد. گفت‌وگوی احتمالی آمریکا با ایران در زمان بایدن هم به منظور دستیابی به یک توافق بزرگتر شامل مسائل منطقه‌ای، موشکی و حقوق‌بشری خواهد بود.

منبع: ایرنا