تمام پاسخ‌ها به انگشت اتهامی رئیس بنیاد مستضعفان

اعتمادآنلاین| پرویز فتاح رئیس بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی شامگاه شنبه 18 مرداد در یک برنامه زنده تلویزیونی و در یک سالگی حضورش در این بنیاد، ضمن تشریح عملکرد نهاد تحت اداره خود، از بازپسگیری املاک این بنیاد از برخی شخصیت‌ها و سازمان‌ها خبر داد و گفت: ما برای پس گرفتن املاک مستضعفان، روی حرفمان هستیم و قطعا کوتاه نمی‌آییم.

اظهارات فتاح درباره اموال در اختیار برخی نهادها و اشخاص واکنش‌های متفاوتی را به وجود آورده و حتی برخی، از تلاش رئیس فعلی بنیاد برای زمینه‌سازی کمپین انتخاباتی 1400 سخن گفته‌اند.

بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی یک ماه پس از انقلاب اسلامی با فرمان امام خمینی (ره) خطاب به شورای انقلاب، در تاریخ 9 اسفند 1357 با هدف کمک به فقرا و نیازمندان، تأسیس شد. در فرمان امام خمینی (ره) به شورای انقلاب درباره تاسیس بنیاد آمده است: «به‌موجب این مکتوب مأموریت دارد که تمام اموال منقول و غیرمنقول سلسله پهلوی و شاخه‏‌ها و عمال و مربوطین به این سلسله را که در طول مدت سلطه غیرقانونی از بیت‌‏المال مسلمین اختلاس نموده‌‏اند به‌نفع مستمندان و کارگران و کارمندان ضعیف مصادره نماید و منقولات آن در بانک‌ها با شماره به اسم شورای انقلاب یا اسم اینجانب سپرده شود و غیرمنقول از قبیل مستغلات و اراضی ثبت و مضبوط شود تا به‌نفع مستمندان از هر طبقه صرف گردد، در ایجاد مسکن و کار و غیرذالک، به جمیع کمیته‏‌های انقلاب اسلامی در سراسر کشور دستور می‌‏دهم که آنچه از این غنائم بدست آوردند در بانک با شماره معلوم بسپرند و به دولت ابلاغ نمائید که این غنائم مربوط به دولت نیست و امرش با شورای انقلاب است و آنچه مأمورین دولت بدست آورده‌‏اند یا می‌‏آورند باید به همین شماره به بانک تحویل دهند و کسانی که از این اموال چیزی بدست آورده‌‏اند، باید فوراً به کمیته‌‏ها یا بانک تحویل دهند و متخلفین مورد مؤاخذه خواهند بود.»

بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی در تاریخ 3 مرداد 1358 تحت شماره 1983 در اداره کل ثبت شرکت‌ها، به صورت یک مؤسسه غیرانتفاعی و دارای تابعیت ایرانی، ثبت شد. این بنیاد در سال 1367 به بنیاد جانبازان تغییر نام داد و در سال 1388 در پی تشکیل بنیاد شهید و امور ایثارگران، نام آن به بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی تغییر پیدا کرد.

این بنیاد که به عنوان یکی از بزرگ‌ترین نهادهای اقتصادی کشور شناخته می‌شود پس از آغاز خصوص‌سازی و واگذاری بخشی از اموال خود، اکنون مالکیت نزدیک به 140 شرکت مختلف و صدها زمین و ملک را در دست دارد. بر اساس صورت‌های مالی منتشر شده در سایت بنیاد که سال‌های 1380 تا 1395 را در بر می‌گیرد، سود انباشته بنیاد در ترازنامه تلفیقی سال 1395، 138 هزار و 440 میلیارد ریال گزارش شده است. در این گزارش 62 هزار و 300 میلیارد ریال از این رقم به‌عنوان سود ناخالص، 33 هزار و 130 میلیارد ریال به‌عنوان سود عملیاتی و 26 هزار و 920 میلیارد ریال به‌عنوان سود خالص شناسایی شده است.

رئیس بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی هر پنج سال یک بار توسط رهبر انقلاب، انتخاب می‌شود. پرویز فتاح هفتمین رئیس بنیاد مستضعفان به حساب می‌آید و پیش از او علینقی خاموشی، محمدعلی رجایی، میرحسین موسوی، محسن رفیق‌دوست، محمد فروزنده و محمد سعیدی‌کیا ریاست این بنیاد را بر عهده داشته‌اند.

پرویز فتاح 59 ساله که در جهاد سازندگی آذربایجان غربی و سپاه پاسداران فعالیت داشت، با حضور در دولت اول محمود احمدی‌نژاد در سال 1384 به عنوان وزیر نیرو شناخته شد. او از 1388 تا 1394 مدیرعامل بنیاد تعاون سپاه بود. در فروردین 1392 از سوی رهبر انقلاب به ریاست کمیته امداد امام خمینی (ره) رسید و نزدیک شش سال در این سمت حضور داشت تا اینکه در 31 تیر 1398 به عنوان رئیس بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی انتخاب شد.

نام فتاح در سال‌های اخیر با انتخابات ریاست جمهوری گره خورده و از سال 1392 تا کنون هربار خبری از او منتشر می‌شود گمانه‌زنی‌هایی هم درباره احتمال کاندیداتوری وی در انتخابات مطرح می‌شود. موضوعی که در دو انتخابات ریاست جمهوری سال 1392 و 1396 با کاندیدا نشدن فتاح منتفی شد اما این بار و با اظهارات جدید وی درباره افراد و نهادهایی که اموال بنیاد مستضعفان را در اختیار دارند و لزوم بازپس‌گیری آن، باز هم شایعاتی درباره احتمال کاندیداتوری او در انتخابات سال 1400 مطرح شده است. برخی از کارشناسان از فتاح با عنوان احمدی‌نژاد دوم نام برده و این اظهارات او را قدم نهادن در همان راه پوپولیستی احمدی‌نژاد و تلاش برای مردمی و حامی حقوق محرومان نشان دادن خود دانسته‌اند. هرچند فتاح بارها شایعه کاندیدا شدنش برای ریاست جمهوری را تکذیب کرده و حتی برخی اصولگرایان هم که وی به نوعی در همان طیف سیاسی به حساب می‌آید از صحبت‌های او برآشفته و انتقاد کرده‌اند و عده‌ای هم او را دارای جامعیت کافی برای ریاست جمهوری نمی‌دانند. با این وجود این روزها نام پرویز فتاح و ادعاهایش و البته تکذیبیه‌های این ادعاها همچنان مطرح و داغ است.

شنبه شب فتاح به افراد و نهادهای مختلفی اشاره کرد. از دفاتر روسای جمهور سابق و اسبق گرفته تا اماکن در دست سپاه و ارتش، از کاخ مرمر مجمع تشخیص تا مدرسه حدادعادل. رئیس بنیاد مستضعفان در پاسخ به سوالی درباره نتیجه خط و نشانی که برای بازپس گیری املاک از دست برخی‌ها کشیده بود، گفت: ما بر روی همان حرفی که در روز معارفه زدیم هستیم؛ این موضوع نیز از دانشکده خبر شروع شد تا خبرش به همه برسد و انصافا آن‌ها بزرگواری کردند و بعد از مذاکرات، مهلت گرفتند و دانشکده خبر تحویل ما شد و ما دستبوس آن‌ها هستیم. خوشبختانه برخی‌ها به گفته ما برای بازپس دادن و تعیین تکلیف املاک مستضعفان عمل کردند و برخی نصفه نیمه عمل کردند و متاسفانه برخی نیز علی‌رغم پیگیری‌ها عمل نکرده‌اند.

ساخت و ساز در کاخ مرمر؟

کاخ مرمر که زمانی در اختیار مجمع تشخیص مصلحت نظام بوده یکی از موارد مورد اشاره فتاح بود. او درباره این کاخ و حواشی آن یادآور شد: یکی از املاکی که سر و صدا کرد، کاخ مرمر بود که زمانی دست مجمع تشخیص مصلحت نظام بود و حتی قبل از مرحوم هاشمی‌رفسنجانی نیز دست عده دیگری بود و بعد از ایشان هم مدتی در اختیار مجمع تشخیص مصلحت نظام بود؛ بعد از آمدن من به بنیاد، دولت تصمیم داشت آن محل را به دلیل نزدیکی به کاخ ریاست جمهوری، تبدیل به محلی برای تشریفات مهمانان خارجی کند که من از آقای روحانی خواستم که این کاخ به موزه تبدیل شود و خوشبختانه دولت هم همراهی کرد و این کاخ به موزه هنر ایران تبدیل شد.

فتاح با اشاره به تلاش چهار ماهه مشترک بنیاد مستضعفان و میراث فرهنگی برای مرمت و بازسازی کاخ مرمر گفت: من قبلا هم گفتم که نباید مسئولین جمهوری اسلامی در این کاخ‌ها مستقر می‌شدند؛ ولی به هرحال متاسفانه این کاخ آسیب دیده بود؛ ما تلاش کردیم مینیاتوری آن را بازسازی کنیم، ولی در این کاخ آسانسور گذاشته بودند، کنده‌کاری کرده بودند و در طبقه دوم، حمام و جکوزی ساخته بودند؛ ولی ما به‌جز این موارد، مابقی را بازسازی کردیم تا مردم ببینند رضاشاه و فرزند ناخلفش چه کردند.

ادعایی که با واکنش مجمع تشخیص مواجه شد و روابط عمومی این نهاد در اطلاعیه‌ای ضمن دعوت فتاح به دقت بیشتر، عنوان کرد که این کاخ در سال 1397 به بنیاد (در زمان ریاست سعیدی‌کیا) تحویل داده شده و مجمع تشخیص پس از تحویل هیچگونه بهره‌برداری از ساختمان‌های مذکور نداشته است. البته در این بیانیه مشخص نشده بود که آیا مجمع پیش از تحویل کاخ مرمر دخل و تصرف و ساخت و سازی در آن داشته است یا خیر.

در همین زمینه محمد هاشمی‌رفسنجانی برادر رئیس فقید مجمع تشخیص در یادداشتی نوشت: تا زمانی که مرحوم آقای هاشمی زنده بود و ما هم به این ساختمان رفت و آمد داشتیم نه استخری در این ساختمان وجود داشت و نه چیزی مانند آن. درست است که ساختمان 9 طبقه بود اما کاملا یک ساختمان معمولی اداری بود. حالا اگر بعدها آقای ولایتی و دیگران استخری ساخته باشند را من اطلاع ندارم اما تا زمان حضور آیت‌الله هاشمی در مجمع چنین چیزی وجود نداشت.

مدارس حدادعادل

مدرسه فرهنگ غلامعلی حدادعادل موضوع دیگری بود که فتاح به آن پرداخت. او درباره این مدرسه خاطرنشان کرد: یکی دیگر از موارد مطرح شده، مدرسه آقای دکتر حداد عادل بود که برای اداره مدرسه فرهنگ این ملک را در منطقه فرشته و الهیه خیابان چناران گرفته بودند که اجاره آن چند بار تمدید شده بود و الان هم مدت اجاره تمام شده است؛ البته مبلغ اجاره این ملک، مبلغ اجاره به روز نبود و با ملاحظه بود. در حال حاضر با توجه به اتمام زمان اجاره این ملک، آقای حدادعادل باید تصمیم بگیرند یا اجاره روز را بپردازند که با توجه به گرانی اجاره‌بها، حتما برای آن‌ها به‌صرفه نخواهد بود، یا اینکه این ملک را به ما برگردانند که هنوز با این کش و قوس‌ها برنگشته و ارزش آن بیش از 200 میلیارد تومان است و اگر ما آن را تحویل بگیریم حتما آن را می‌فروشیم و برای خرج کردن آن برای محرومان، درنگ نمی‌کنیم.

هرچند هنوز حدادعادل و مجموعه مدارس فرهنگ او، به این اظهارات فتاح واکنشی نشان نداده‌اند ولی همین که برای بازگرداندن چنین ملکی به بنیاد، کش و قوس وجود دارد نکته تامل‌برانگیزی است. البته فتاح در این برنامه با اشاره به توئیت فرزندش درباره ملک مدرسه فرهنگ که حاشیه‌هایی را ایجاد کرده بود، از حدادعادل عذرخواهی کرد.

ذبح حقیقت درباره موسسه مطالعات زنان؟

فتاح همچنین با اشاره به بازپس گیری ملکی که از سوی بنیاد مستضعفان که در اختیار مرکز مطالعات زنان بود، گفت: یکی از املاک بنیاد مستضعفان در اختیار مرکز مطالعات و تحقیقات زنان و خانم ابتکار و مولاوردی و دیگران قرار داشت که قبل از من تخلیه شده بود؛ آن‌ها البته با مجوز آنجا بودند، ولی ادعایی داشتند که آن ملک باید در اختیار آن‌ها بماند، ولی بنیاد توانست آن‌ها را برای تخلیه قانع کند، ولی آن‌ها بابت تخلیه این ملک و با توافق بنیاد مستضعفان، پنج میلیارد تومان گرفته بودند؛ بعد از حضور من و پس از بررسی‌ها ایراداتی مطرح شد؛ این کار خلاف بود چرا که کسی که سال‌های سال در ملکی نشسته بود باید اجرت‌المثل هم بپردازد؛ ولی آن‌ها ظاهرا جایی را تهیه کردند و البته ما نامه‌نگاری کردیم و امیدواریم که برگردد و مشکل حقوقی و قضایی پیدا نکند.

در واکنش به این ادعا اما معصومه ابتکار و شهیندخت مولاوردی در توئیت‌ای جداگانه‌ای موضوع را از منظر خود تعریف کردند. در این زمینه معصومه ابتکار معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری نوشت: آقای فتاح خیلی‌ها شما را به دیانت می‌شناختند. صحبت دیشب شما اما اشتباه زیاد داشت و نام بردن از من و خانم مولاوردی با حقیقت ماجرا سازگار نیست که گویا رانت یا نفع شخصی بوده. ساختمان اوایل دهه 70 با نظر امام به موسسه مطالعات زنان داده شد که ما مسئولیتی نداشتیم. رسانه ملی باید فرصت پاسخ بدهد.

وی در توضیه توئیتش ادامه داد: امام راحل در سال 67 و مقام معظم رهبری در سال‌های بعد دو نوبت تایید کردند که ساختمان در اختیار موسسه مطالعات زنان قرار گیرد. یکی از اشتباهات آقای فتاح همین که پنج میلیارد برای ساختمان موسسه مطالعات زنان رفته به حساب کسی؛ موسسه هم دفتری را بر اساس قیمت کارشناسی برای کار زنان خریداری کرده است. من و خانم مولاوردی هیچ کدام مسئولیت اجرایی در موسسه نداشته و نداریم، برای تخریب و اتهام‌زنی با کلمات و ارقام بازی نکنید.

همچنین شهیندخت مولاوردی در رشته توئیتی عنوان کرد: آقای فتاح شما را به سلامت نفس می‌شناختم. کاش در جایگاه مهمی که قرار گرفته‌اید در روایت‌هایتان بیش از پیش دقیق‌تر و مسئولانه‌تر باشید تا با مغلطه طوری وانمود نشود گر حکم‌ شود که مست گیرند... این موسسه که کاملا غیرانتفاعی است، هیچگونه نفع و مابه‌ازای مالی برای اعضای هیئت امنا و مدیره خود ندارد و ملک طلق کسی هم محسوب نمی‌شود. هیئت امنای آن هم که اخیرا به عنوان عضو آن (از 12عضو) انتخاب شده‌ام فقط سالی یکی دو بار جلسه دارد، به عبارتی امروز هست و فردا نیست!

او فتاح را به بیان ناقص و ذبح حقیقت متهم کرد و وعده جوابیه مستند و مستدل هیئت مدیره موسسه را داد.

موضوع دیگری که فتاح در آن برنامه جنجالی به آن پرداخت، دفاتر سید محمد خاتمی و محمود احمدی‌نژادروسای جمهور اسبق و سابق کشور بود. رئیس بنیاد مستضعفان با اشاره به ملک در اختیار سید محمد خاتمی رئیس‌جمهور اسبق گفت: این ملک که برای موسسه باران بود قبل از حضور من در بنیاد مستضعفان تخلیه شده بود و بعد از کرونا با همکاری وزارت بهداشت و درمان آنجا را تبدیل به محلی برای قرنطینه بیماران کرونایی کردیم و الان هم در اختیار وزارت بهداشت قرار گرفته است.

جالب اینجاست که این ادعا هم با تکذیب بنیاد باران مواجه شد و این بنیاد در اطلاعیه‌ای ضمن رد اظهارات فتاح، مالک ملک مذکور را که مدتی است ست تخلیه شده، موسسه تنظیم و نشر آثار امام (ره) و نه بنیاد مستضعفان خواند! در بخشی از این بیانیه آمده است: مشخص نیست اگر قرار است تکلیف املاک تحویل داده نشده از سوی اشخاص و نهادهای ذی نفوذ در قدرت به بنیاد مستضعفان روشن شود، چرا پرویز فتاح نام ملکی را با ادعایی خلاف واقع به زبان آورده که سال ها پیش تخلیه شده است؟

از طرفی فتاح به دفتر ولنجک محمود احمدی‌نژاد هم پرداخت و با اشاره به لزوم ایجاد ضابطه‌ای برای تامین دفتر کار روسای جمهور سابق بعد از اتمام دوره مسئولیتشان اظهار کرد: همین مساله با آقای احمدی‌نژاد وجود دارد؛ ایشان در حال حاضر با مجوز، در ملکی به مساحت 1800 مترمربع در منطقه ولنجک هستند که البته اطرافیان ایشان به ما پیغامی دادند که حاضرند به ملکی در منطقه دیگری در مرکز شهر یا پایین شهر نقل مکان کنند. البته ما ملکی با این مشخصات در اختیار نداریم، ولی از روحیه مردمی ایشان انتظار داریم که این ملک به مردم برگردد.

این اظهارات هم با واکنش دفتر احمدی‌نژاد روبرو و در بخشی اطلاعیه دفتر رئیس دولت سابق تاکید شد: این دفتر به ویژه پس از پیشنهاد سال 1396 جناب آقای دکتر احمدی‌نژاد به مقام معظم رهبری دائر بر فروش تمامی اموال بنیاد مستضعفان و توزیع آن بین مردم، خصوصا محرومین، همواره آماده تخلیه این محل بوده است.

موضوعی که با استقبال بنیاد مستضعفان مواجه شد و در حالی که این بنیاد به سایر اطلاعیه‌ها واکنشی نشان نداده بود از اطلاعیه دفتر احمدی‌نژاد استقبال کرده و در بخشی از اطلاعیه خود نوشت: بنیاد مستضعفان ضمن تشکر از برخورد منطقی و اعلام آمادگی رئیس محترم دولت‌های نهم و دهم جمهوری اسلامی ایران مبنی بر آمادگی تخلیه ملک مربوط به دفتر ایشان واقع در منطقه ولنجک تهران، آماده هر نوع همکاری در این زمینه است که منجر به تأمین منافع مستضعفان خواهد شد.

نکته جالب اینجاست که درباره دفتر خاتمی که گفته شده متعلق به بنیاد مستضعفان نبوده و یا دفتر احمدی‌نژاد که خود بنیاد هم در اطلاعیه‌اش از همکاری برای تخلیه سخن گفته، چرا فتاح به این موضوعات اشاره کرده در حالی که به نظر نمی‌رسد درباره دفاتر روسای جمهور پیشین مشکل خاصی وجود داشته باشد.

تقاضای همزمان از ارتش و سپاه

در آن برنامه تلویزیونی فتاح که از روسای جمهور چپ و راست نام برده بود، ارتش و سپاه را هم بی‌نصیب نگذاشت و با انتقاد از بازپس ندادن برخی املاک بنیاد که در اختیار نیروهای مسلح است گفت: متاسفانه یکی از جاهایی که ما حریفشان نمی‌شویم نیروهای مسلح هستند که قانونا نمی‌توانیم از آن‌ها شکایت کنیم؛ مثلا زمینی متعلق به بنیاد مستضعفان در یک جای بسیار خوبی در منطقه کوهک، در اختیار نیروی دریایی ارتش است که علی‌رغم موافقت رئیس ستاد کل نیروهای مسلح و فرمانده ارتش، ولی این زمین همچنان به ما برنگشته است.

مثل بقیه موارد این موضوع هم با واکنش روبرو شد و روابط عمومی پادگان کوهک در اطلاعیه‌ای از فتاح خواست که مستندات خود را تکمیل کند و مردم را به اشتباه نیندازد و در بخشی از اطلاعیه پنج بندی خود نوشت: منظور مهندس فتاح رئیس بنیاد مستضعفان از عبارت "یک جای خوب ما در کوهک در نیروی دریایی ارتش"، پادگان کوهک و ستاد نیروی دریایی ارتش بوده است که این مکان، از پیش از انقلاب اسلامی در اختیار این نیرو بوده و بعد از انقلاب نیز به عنوان ستاد فرماندهی از آن بهره‌برداری می‌کند.

همچنین رئیس بنیاد مستضعفان در بخشی از صحبت‌های خود بیان کرد: حتی یک ملک بسیار خوب ما در دست سپاه ولی امر است که ارزشی بیش از 200 میلیارد تومان دارد، ولی حتی من را به عنوان مالک راه نمی‌دهند؛ لذا آقای جباری، شما عزیز مایید، اما ملک را بدهید.

در واکنش به این ادعا هم سردار سرتیپ پاسدار ابراهیم جباری فرمانده سپاه حفاظت ولی امر در تشریح روند واگذاری این ملک به سپاه ولی امر اظهار کرد: احتمالاً آقای فتاح مطلع نبوده‌اند که سپاه برای استرداد زمین و سوله موصوف به ملک جماران پیشقدم بوده و از مدتی پیش با معاونین بنیاد برای واگذاری آن به توافق رسیده‌ است. به رغم پیشقدم بودن سپاه ولی امر برای واگذاری این مکان (ملک جماران) به بنیاد مستضعفان، تنها پس از چند روز از توافق وگفت‌وگوی صورت گرفته، جناب آقای فتاح با ارسال نامه‌ای آزادسازی مکان مذکور را مطالبه کردند، در حالی که از حدود دو ماه پیش در تعامل با بنیاد، توافقات قطعی برای حل و فصل موضوع استرداد این محل با معاونین ذیربط در بنیاد مستضعفان صورت پذیرفته و عدم آگاهی ریاست بنیاد از عزم جدی ما برای واگذاری ملک مذکور و توافقات حاصله بین دو مجموعه تعجب‌برانگیز است.

فتاح در آن برنامه تلویزیونی همچنین به املاکی که در اختیار مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی و مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت است هم اشاره کرد.

درباره این مناقشه که بین بنیاد مستضعفان و برخی نهادها و اشخاص کشوری و لشکری به وجود آمده، حسام‌الدین آشنا مشاور رئیس جمهوری به نکته جالبی اشاره کرده و در در حساب کاربری خود در توئیتر نوشته است: ‏چه تاریخی بشود تاریخ این بنیاد! فرمودند مستاجران بنیاد باید یا اجاره‌ها را به‌روز و یا ملک را تخلیه کنند. اما نفرمودند با آنان‌که املاک را به نام مزایده‌ ولی با مصالحه و توصیه مالک شده‌اند، چه باید کرد. و نفرمودند فردای فروش سریع همه اموال و املاک، بنیاد می‌ماند یا جمع می‌شود؟

نکته عجیب اینجاست که تقریبا مواردی که فتاح به آنها اشاره کرده از سوی افراد یا نهادهایی که نام آنها برده شده تکذیب شده و رئیس بنیاد به بی‌اطلاعی و یا روایت ناقص ماجرا متهم شده است که این موضوع جای تامل دارد و شاید نیاز باشد بنیاد مستضعفان روند اقدامات و مستندات خود را در بیان موضوعات به صورت شفاف منتشر کند. هر چند که حتی صورت‌های مالی بنیاد که از سال 1380تا 1395 روی سایت این نهاد بارگذاری شده بود پس از آن به‌روز نشده و بسیاری از منتقدان فعالیت‌های خود بنیاد را هم چندان شفاف نمی‌دانند و بر لزوم شفافیت آن تاکید دارند. شاید اگر ابعاد این ادعاها و تکذیبیه‌ها به صورت شفاف از سوی فتاح و بنیاد مستضعفان روشن نشود، انگشت اتهامی که وی به سوی نهادها و اشخاص مختلفی نشانه رفته است به سوی خود او بازگردد.

منبع: ایسنا