چرا روحانی به شعارهای اصلاح‌طلبانه انتخابات 92 و 96 عمل نکرد؟

اعتمادآنلاین| انتظارات اصلاح‌طلبانه از روحانی مصلح که به «شیخ اعتدال» معروف شد، برآورده نشد. بیش از 7 سال از روزی که اصلاح‌طلبان پشت حسن روحانی ایستادند به این امید که اندکی به خواسته‌های اصلاح‌گرایانه برسند و اندکی روابط پیچیده‌شان با حاکمیت را آن هم پس از وقایع 88 ترمیم کنند، می‌گذرد. امروز اما نه آن خواسته‌ها محقق شد و نه اثری از ترمیم این رابطه به چشم می‌خورد. پیشنهاد «آشتی ملی» به محوریت سیدمحمد خاتمی به محاق رفت و «گفت‌وگوی ملی» که ازسوی برخی چهره‌های اصلاح‌طلب، مطرح شد و به‌رغم تلاش مجلس دهم و فراکسیون اصلاح‌طلبان آن دوره موسوم به «فراکسیون امید»، نتیجه‌ای جز ناامیدی درپی نداشت و بی‌سرانجام ماند.

روحانی هم در زمین سیاست داخلی روز به روز دست به عصاتر و محافظه‌کارانه‌تر پیش رفت تا جایی که صدای اعتراض اصلاح‌طلبان را بلند کرد. اخیرا پیشنهادی مبنی بر تشکیل دولت «مصالحه ملی» نیز مطرح شده که اگرچه در شرایط بحرانی کنونی ضروری است اما بعید به نظر می‌رسد که در ماه‌های پایانی دولت، حسن روحانی در این زمینه کاری از پیش ببرد. یکی از جدی‌ترین درخواست‌‌های اصلاح‌طلبان که بدنه اجتماعی آنها موجب رای‌آوری حسن روحانی شد، رفع‌حصر بود؛ مطالبه‌ای که در چارچوب همان گفت‌وگو و آشتی ملی می‌توانست تحقق یابد اما نشد. با این حال دست‌کم در یک سال گذشته اخباری مبنی بر کاهش سختگیری‌های امنیتی به محصوران شنیده می‌شود که اگرچه آن چیزی نیست که وعده داده شده‌بود اما حداقل می‌تواند در شرایط امروز گامی در راستای رسیدن به مصالحه ملی در نظر گرفته شود.

در همین راستا روز گذشته اسماعیل دوستی به پایگاه خبری-تحلیلی مدارا خبر داد که هم پنجم ماه محرم در منزل مهدی کروبی و به‌دلیل برگزاری مراسم همراه با محمدرضا عباسی فرد، شیخ محصور را ملاقات کرده و هم شب دوشنبه در منزل قدرت علیخانی که مراسم مداحی بر پا بوده است. او تنها عضو از حزب اعتماد ملی و جزو معدود سیاستمدارانی است که از مدت‌ها پیش و در پی کاهش محدودیت‌ها موفق شده‌بود با مهدی کروبی ملاقات کند. اظهارات اسماعیل دوستی نشان داد که مهدی کروبی در رفت‌‌و‌آمدها با اندکی تساهل و تسامح مواجه است.

درپی نشر این خبر ازسوی اسماعیل دوستی، حسین کروبی، فرزند مهدی کروبی نیز با ایلنا گفت‌وگو کرد و گفت که نیروهای امنیتی به دلیل طولانی‌ شدن حصر و مشخص نبودن زمان پایان آن تصمیم به گشایش‌هایی گرفته‌اند. او درباره حضور مهدی کروبی در منزل شیخ قدرت‌الله علیخانی و دیدار با اعضای مجمع روحانیون مبارز و تعدادی از کنشگران سیاسی، توضیح داد «مدتی بود که گشایش‌هایی برای آقای کروبی انجام شده بود؛ به عنوان مثال دیدارهایی را با افرادی داشتند اما بعد از بیانیه ایشان که درباره حادثه سقوط هواپیمای اوکراینی منتشر شد، علاوه بر دستگیر شدن من، گشایش‌هایی که شروع شده بود لغو شد و حتی ملاقات فرزندان که طی دو تا سه سال گذشته هر زمان که می‌خواستند انجام می‌شد را به هفته‌ای یک بار تقلیل دادند.» اما به گفته حسین کروبی اکنون به مدت یک ماه است که دوباره گشایش‌ها بازگشته و خانواده هر زمان بخواهد می‌تواند به منزل ایشان رفت‌و‌آمد داشته و همچنین چند جلسه است که اشخاصی که خود آقای کروبی موافق دیدار با آنها هستند با هماهنگی نهادهای امنیتی هر 15 روز یک‌بار در منزل یکی از دوستان با ایشان ملاقات می‌کنند.

آن طور که حسین کروبی گفته، دیدار دوشنبه شب هم در منزل قدرت علیخانی و با حضور آقایان امام جمارانی، موسوی بجنوردی، آشتیانی، رحمانی از مجمع روحانیون مبارز همچنین سید عباس موسوی و اسماعیل دوستی حضور داشته‌اند. این خبر اگرچه خوشایند اما بر اساس آنچه که حسین کروبی هم بر آن تاکید داشته بر اثر تلاش دولت یا شخص رییس‌جمهوری انجام نشده است. حسین کروبی گفته که «هیچگونه صحبتی ازسوی هیچ شخصی انجام نشده است و خود نهادهای امنیتی به این نتیجه رسیدند که چون حصر بسیارطولانی شده و پایان آن نیز مشخص نیست، این گشایش‌ها انجام شود.»

بجز تمامی اینها اما آنچه حالا برای اصلاح‌طلبان در یک سال پایانی دولتی که از آن حمایت کردند، سرمایه و پایگاه اجتماعی است که در سخت‌ترین روزهای خود به ‌سر می‌برد و در این میان آنها اگرچه هنوز از حسن روحانی در مباحث مربوط به برجام و سیاست‌خارجی حمایت می‌کنند اما دست‌کم در حوزه سیاست داخلی و فعالیت‌های مدنی و فرهنگی راضی نیستند و به این دولت گلایه دارند. محمود صادقی، نماینده عضو فراکسیون امید مجلس دهم که پس از ردصلاحیت و البته پیگیری ماجرای شکایت دستگاه قضایی حالا به عنوان دبیرکل انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه‌ها در عرصه سیاست ایرانی فعال است، گفته که روحانی به اصلاح‌طلبان به‌چشم حامی همیشگی نگاه می‌کند و درحالی کمترین تعامل را با فراکسیون امید مجلس دهم داشته که بیشترین انتظار را هم از اصلاح‌طلبان مجلس قبل طلب می‌کرده است. همزمان جلال جلالی‌زاده عضو شورای مرکزی حزب اتحاد ملت و ازجمله فعالان اقوام و مذاهب هم به عملکرد دولت روحانی در این حوزه‌ها نمره قبولی نمی‌دهد و معتقد است که روحانی بیش از آنچه انتظار می‌رفت رو به محافظه‌کاری آورده است.

منبع: روزنامه اعتماد