پشتیبانی نظامی در دوران دفاع مقدس چگونه انجام می‌شد؟ / رفیق‌دوست: موافق ادامه جنگ پس از فتح خرمشهر بودم

اعتمادآنلاین| محسن رفیق دوست، وزیر وقت سپاه در دوران جنگ با بیان خاطراتی از نحوه تامین تجهیزات مورد نیاز رزمندگان در دفاع مقدس گفت: در عملیات فتح فاو، 180 قبضه توپ ارتش مامور و تحت فرمان نیروی عمل کننده یعنی سپاه بود. طراح ما برای عملیات این بود که 20 روز حمله و 40 روز پدافند داشته باشیم که تصویب شود. نرخ شلیک در زمان حمله (آفند)، چندین برابر وضعیت پدافند است یعنی اگر یک توپی زمان حمله 50 شلیک دارد، در دفاع 10 عدد شلیک می‌کند.

وزیر سپاه در دوران دفاع مقدس افزود: 57 روز از عملیات گذشته بود و در قرارگاه استراحت می‌کردم. اطلاع دادند که فرماندهی با شما کار دارد. آمدم و دیدم برادرم محسن رضایی فرمانده وقت سپاه و شهید حسن شفیع‌زاده فرمانده توپخانه، رنگشان پریده است. شهید شفیع‌زاده گفت که برای 20 روز آفند و 40 روز پدافند به ما مهمات دادید اما 57 روز است که حمله می‌کنیم و اگر این 5 قلم مهمات را با همین روند شلیک کنیم، 48 ساعت دیگر تمام می‌شود. کمی فکر کردم و به شهید شفیع زاده گفتم که برود و با همین روند مهمات را شلیک کند. سپس آقای رضایی گفت که اگر بعد از 48 ساعت مهمات نرسد، باید دست‌هایم را بالا ببرم.

رفیق دوست یادآور شد: از همانجا تلفنی با وزیر دفاع و رییس ستاد ارتش سوریه تماس گرفتم. فاش و بدون رمز گفتم که این 5 قلم مهمات را به ظرفیت 1000 تن نیاز دارم و چند ساعت دیگر هواپیماهای ما برای بردن این مهمات به دمشق حرکت می‌کنند. ساعت حدود 9 شب بود و قرار بود دو نفری بروند و با حافظ اسد ملاقات کنند و از او اجازه بگیرند اما من منتظر جواب آنها نشدم و بلافاصله با یک فروند فالکون از پایگاه هوایی دزفول به فرودگاه مهرآباد آمدم و بعد با شهید منصور ستاری و محمد سعیدی‌کیا وزیر وقت راه تماس گرفتم تا هواپیماهای باری 747 را آماده کنند و با آن به سمت دمشق رفتم. گفتم نمی‌دانم آنها به من مهمات می‌دهند یا خیر، ولی آنقدر توکلم به خدا قوی است که حتماً با هواپیمای پر برمی‌گردم.

وی ادامه داد: در این سه تا چهار ساعتی که در هواپیما بودم به خودم گفتم که اگر دست خالی برگردی هم جنگ و هم آبرویت را باخته‌ای. خوشبختانه وقتی صبح به آنجا رسیدیم و با مصطفی طلاس وزیر دفاع سوریه تماس گرفتم. او گفت که آقای اسد دستور این کار را داده است. پس از بارگیری تجهیزات با هواپیمای اول به پایگاه دزفول برگشتم و قبل از 36 ساعت، پای قبضه‌ها مهمات رساندیم.

بلوک شرق و غرب ما را تحریم نظامی کرده بود

رفیق دوست درباره نحوه تهیه تجهیزات مورد نیاز جبهه و کشورهایی که به ایران سلاح می‌فروختند، گفت: ابتدا که جنگ را آغاز کردیم، اردوگاه غرب به سرکردگی آمریکا و هم اردوگاه شرق به رهبری شوروی، از نظر نظامی ما را تحریم کرده و به صدام برای حمله به ایران چراغ سبز نشان داده بودند. غربی‌ها که رسما اعلام می‌کردند که ما تحریم نظامی هستیم و بلوک شرق در ابتدا عنوان می‌کرد که امکاناتشان را به صدام فروخته‌اند ولی کشورهای بلوک شرق چون بلغارستان، لهستان، چک و اسلواکی و یوگسلاوی به دلیل نیاز مادی به ما پیشنهاد کردند که ما با یک واسطه با آنها معامله کنیم.

کره شمالی برای شوروی تره هم خرد نمی‌کرد

رفیق دوست یادآور شد: تنها کشوری که از ابتدای جنگ به شکل مستقیم به ما سلاح می‌فروخت کره شمالی بود چون «خیلی برای شوروی تره خرد نمی‌کرد سلاح‌های تولید خودشان را به ما می‌داد.»

وی افزود: در مورد کشورهایی که به عنوان واسطه ما برای خرید تجهیزات نظامی از کشورهای بلوک شرق عمل می‌کردند در ابتدای کار با هیاتی از افسران لیبیایی و یا افسران سوری به این کشورها می‌رفتیم. «لیست برای من بود و من در جلسه می‌نشستم و آنها معامله می‌کردند، قرارداد می‌بستند ولی کشتی را من می‌فرستادم که سلاح‌ها را بیاورد.»

رفیق دوست درباره نحوه ساخت و تجهیز قایق‌های تندرو موسوم به عاشورا نیز گفت: این قایق‌ها را خودمان می‌ساختیم و معمولا از برخی کشورها به ویژه ژاپن، موتور آن را خریداری می‌کردیم. در طول دوران دفاع مقدس 7 تا 8 نوع قایق را بنا به نیازمان و تطبیق شرایط با نامهای با عاشورا، یاور و ذوالفقار و ... ساختیم.

وزیر سپاه دردوران دفاع مقدس درباره نخستین موشک‌هایی که از سوی ایران در جنگ استفاده شد، گفت: نخستین موشک‌هایی که استفاده کردیم موشک‌های اهدایی لیبی بود که شلیک آن باعث شد صحنه جنگ دگرگون شود. 5 تا 6 موشکی که در ابتدا پرتاب کردیم به هدف اصابت کرد. لذا معمر قذافی رهبر لیبی برای توقف جنگ شهرها نامه‌ای به رهبران ایران و عراق نوشت که امام (ره) نامه او را پاسخ دادند.

وی گفت: زمانی که 10 عدد موشک را از لیبی به ایران آوردم. شهید حسن طهرانی مقدم به وزارت سپاه آمد و خواست یکی از موشک‌ها را برای مهندسی معکوس در اختیار او قرار دهم. ما در زمان جنگ، حتی قبل از اینکه این موشک‌ها را بیاوریم، گروه‌های مختلفی تولید موشک را شروع کرده بودند. صنایع دفاعی مدرن ما از همان زمان آغاز شد و بعد از جنگ همه با حضور جوانان متعهد و خوشفکر پیشرفت‌های برق‌آسایی کردند.

نظر امام (ره) درباره جنگ شهرها

رفیق‌دوست در ادامه سخنانش به دیدارش به همراه علی اکبر ولایتی وزیر امور خارجه با حضرت امام (ره) اشاره کرد و گفت: در این دیدار امام (ره) فرمودند که ما شروع‌کننده نیستیم، اگر صدام جنگ شهرها را قطع کند ما هم به آن پایان می دهیم. خلاصه اینکه آن موشک‌ها باعث شد که جنگ در شهرها فروکش کند. بعد هم موشک‌هایی از کره شمالی و چین خریداری کردیم و بعد هم همانطور که گفتم خودمان اقدام به ساخت موشک کردیم.

وی در پاسخ به این پرسش که گفته می‌شود وقتی متخصصان در پروژه «یامهدی» موشک تاو را با خطای کمتر از یک متر بازسازی کردند شما بر سرشان سکه ریختید، گفت: اتفاقا زمانی به آنها سکه دادم که می‌خواستیم نخستین موشک تاو را آزمایش کنیم. با اعضای کمیسیون دفاعی مجلس به میدان سمنان رفتیم آن موشک به جای اینکه به سمت هدف برود به بالای سر ما حرکت کرد. در آن روز سازنده‌های موشک تاو را تشویق کردم. به فاصله کمی موشک تاو ساخته شد و به هدف متحرک اصابت کرد که باز هم بچه‌ها را تشویق کردم.

رییس پیشین بنیاد مستضعفان و جانبازان افزود: حدود 2 سال پیش، بعد از 35 سال و در سالروز ساخت موشک تاو از من دعوت کردند. وقتی که رفتم دیدم که موشک تاو سلاح اولیه موشک‌های ضدتانک تولید سپاه بود و موشک‌هایی بود که در جنگ 33 روزه حزب الله و رژیم صهیونیستی بر ضد تانک‌های مرکاوا استفاده شد.

رفیق دوست درباره نحوه تهیه و تولید آرپی جی 7 گفت: این سلاح ضدتانک بود که اواسط جنگ اقدام به ساخت آن کردیم. نخستین بار، قبل از آغاز جنگ، 500 عدد از آنرا به همراه 2 هزار قبضه کلاشینکف و 200 هزار فشنگ از یاسر عرفات خریداری کردم. اگر چه در همه سلاح‌هایی که از بلوک شرق خریداری ‌کردیم، آرپی‌جی 7 به عنوان یک سلاح معمولی وجود داشت. همچنین از مجاهدین افغان موشک استینگر تهیه کردیم.

وی درباره تهیه لباس غواصی از چند کشور برای لو نرفتن یکی از عملیات‌ها خاطرنشان کرد: ما در همه مراحل جنگ، لطف و عنایت خداوند را به چشم می‌دیدیم. می‌خواستیم یک نیروی بزرگ رزمی از یکسوی اروندرود عبور کند و به سمت دیگری برود. در ابتدا گفتند 600 نفر و بعدها شمار نیروهای عملیات به چندهزارنفر رسید، که یکی از الطاف خداوند این بود که ما توانستیم به روش‌های مختلف بدون آنکه دنیا از این عملیات خبردار شود لباس غواصی خریداری کردیم.

استفاده از توان داخلی برای ساخت مهمات/ 12 میلیون گلوله توپ و خمپاره در مدت چهار ماه ساختیم

رفیق دوست درباره تجهیز رزمندگان قبل از شروع عملیات‌ها، گفت: مثلا فرماندهی قبل از عملیات کربلای4 از ما می‌خواست 12 میلیون گلوله توپ و خمپاره تهیه کنیم. اگر می‌خواستیم این تجهیزات را از خارج تهیه کنیم دست کم 3 میلیارد دلار و حداقل 18 ماه زمان نیاز داشتیم. ارزی که ما برای این کار داشتیم، حداکثر 400 میلیون دلار و حداقل زمان مورد نیاز 4 ماه بود. ما با به‌کارگیری تمام ظرفیت‌های داخلی یعنی 103 کارخانه‌ای که می‌توانستند ریخته‌گری کنند و بیش از سه هزار تراشکار، در این 4 ماه، بیش از 12 میلیون گلوله توپ و خمپاره را ساختیم و از آن زمان به بعد با مهمات خودمان می‌جنگیدیم.

امام (ره) قبل هر عملیات نظر فرماندهان را می‌پرسیدند

رفیق دوست درباره دیدار فرماندهان جنگ با امام راحل قبل از شروع عملیات‌ها گفت: امام (ره) معمولا صحبت‌های فرماندهان را گوش می‌کردند و نظراتی می‌دادند ولی اجرای آنرا بر عهده خود فرماندهان می‌گذاشتند و برای موفقیت آنها دعا می‌کردند. یکبار خدمت ایشان بودم آقای رضایی عملیات را برای امام (ره) شرح می‌داد، امام فرمودند که این عملیات را به شکل «کَمّاشِه» انجام دهید. ایشان این کلمه عربی را گازانبری معنا کردند و گفتند که دشمن را به شکل گازانبری محاصره کنید. فرماندهی هم با تغییراتی که به عملیات داد، به موفقیت رسید.

ساخت و نصب 14 کیلومتر پل خیبر در 16 روز از معجزات بود

رفیق دوست، عملیات خیبر برای تصرف جزایر مجنون در سال 1362 را سخت‌ترین عملیات برای تدارک رزمندگان توصیف کرد و گفت: ما باید از هورالهویزه عبور می‌کردیم و جزایر مجنون را تصرف می‌کردیم. ساخت و نصب 14 کیلومتر پل خیبر در 16 روز یکی از معجزات خداوند بود.

موافق ادامه جنگ پس از فتح خرمشهر بودم

رفیق دوست درباره پذیرش قطعنامه 598، گفت: موافق پذیرش قطعنامه از سوی امام (ره) بودم اما در فتح خرمشهر مخالف پذیرش قطعنامه و ادامه جنگ بودم چون باور داشتم اتفاقی نیفتاده است و ما فقط یک شهرمان را آزاد شده و دشمن در اهدافش تغییری ایجاد نکرده است. مساله دیگر اینکه دشمن از نقاط حساس مرزی کشور ما خارج نشده بود.

وزیر وقت سپاه ادامه داد: پس از فتح خرمشهر اگر آتش بس را می‌پذیرفتیم به دشمن فرصت می‌دادیم تا با شناخت نقاط ضعف ما از سوی بلوک شرق و غرب دوباره تجهیز شود و کمتر از 6 ماه به ما حمله کند و به تهران برسد. بنابراین ما باید جنگ را به داخل خاک عراق می‌بردیم و ارتش عراق را تضعیف و خودمان را تقویت می‌کردیم که این اتفاق افتاد.

رفیق دوست اضافه کرد: اینکه امروز فرمانده سپاه پاسداران عنوان می‌کند اگر شما به یک ایرانی حمله کنید ما همه کرک‌ و پر شما را به باد می‌دهیم به پشتوانه‌ خودکفایی ما از نظر دفاعی است.

وی خاطرنشان کرد: ما امروز جزو 3 تا 4 کشور نخست جهان از نظر صنایع موشکی هستیم. در پهپاد، جزو کشورهای نخست و در نانو جزو 5 کشور مطرح دنیا هستیم. حدود 20 سال پیش رتبه علمی ما در جهان 143 بود، در حالی که امروز این رتبه به 14 رسیده است. لذا آن 6 سال جنگی که ما بعد از فتح خرمشهر انجام دادیم، مقدمات ایجاد یک نیروی نظامی‌ که به خودش متکی باشد و از هیچ قدرتی نهراسد را فراهم ساخت.

این دولتمرد پیشین گفت: خلاف کسانی که می‌گویند چون ضعیف شده بودیم قطعنامه را پذیرفتیم باید بگویم بعد از پذیرش قطعنامه، منافقین در عملیات مرصاد به خاک کشور تجاوز کردند و صدام نیز با 15 لشکر گارد حمله کرد که هر دو با بدترین وضع شکست خوردند. عملیات مرصاد پرونده منافقین را برای همیشه از نظر نظامی جمع کرد و صدام هم متوجه شد که ایران تضعیف نشده، بلکه قدرتمند است. لذا این قدرت در طول32 سال پس از پذیرش قطعنامه به جایی رسید که هیچ نیروی نظامی نمی‌تواند آنرا تهدید کند.

ماجرای تشکیل وزارت سپاه چه بود

رفیق دوست درپاسخ به پرسشی درباره فعالیتش به عنوان وزیر سپاه در دوران دفاع مقدس گفت: از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی در شورای فرماندهی اول، دوم و سوم مسئول تدارکات سپاه بودم، از همان روز تصمیم گرفته شد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تشکیل شود مجلس شورای اسلامی به استناد قانون اساسی وظیفه پیدا کرد که حدود و ثغور وظایف سپاه را معین کند.

وزیر سپاه در دوران دفاع مقدس خاطرنشان کرد: در اساسنامه‌ای که خود سپاه پیشنهاد کرده بود، اسمی از وزیر نبود. بعد از بحث‌های فراوان کمیسیون دفاعی مجلس به این نتیجه رسید همانطور که ارتش از سوی وزیر دفاع با دولت و مجلس در ارتباط است، سپاه هم باید با ایجاد وزارت سپاه با مجلس و دولت در ارتباط باشد. در اساسنامه سپاه سه رکن فرماندهی، وزارت و نمایندگی ولی فقیه به تصویب رسید تا همین ارتباط را هم وزارت سپاه با قوه مجریه و مقننه داشته باشد. با سابقه‌ای که از سال 57 تا 61 به عنوان مسئول تدارکات سپاه داشتم، وقتی از سپاه خواسته شد نماینده معرفی کند، مرا معرفی کرد.

وی در پاسخ به این پرسش که در طول جنگ تداخل وظایف یا اختلافی با فرمانده وقت سپاه نداشته است، گفت: مشکلی با سردار محسن رضایی نداشتم و شرح وظایف ما مشخص بود. من باید امکانات تهیه می‌کردم و آقای رضایی باید در جبهه افراد تحت فرمان را اداره می‌کرد. با آقای رضایی رفیق بودیم و حضرت امام (ره) در جلسه‌ای تکلیف کردند که از فرماندهی سپاه حمایت کنم و من تا زمانی که مسوولیت داشتم از او حمایت ‌کردم.

سردار سلیمانی گفت دعا کن شهید شوم

رفیق دوست درباره شهید قاسم سلیمانی گفت: از این شهید بزرگوار خاطرات زیادی دارم. شهید سلیمانی همواره انسان متوکل، آرام و متفکری بود. به‌خاطر دارم زمانی که برای ملاقات جانشین فرمانده سپاه می‌رفتم، شهید سلیمانی را 16-17 ساعت قبل از شهادتش دیدم. ایشان را بغل کرده و بوسیدم، پرسیدم به کجا می روی؟ پاسخ داد به بغداد می‌روم. در چهره ایشان همان نشاط 35 سال قبل در جبهه را دیدم. به ایشان گفتم دعا می‌کنم به‌سلامت برگردید که پاسخ داد: «دعا کن شهید شوم.»

سفیر یکی از کشورها گفت دو رهبر هرگز دروغ نمی‌گویند

رفیق دوست درباره عادی روابط کشورهای حاشیه خلیج فارس با رژیم صهیونیستی و اثر آن بر ترتیبات امنیتی منطقه، گفت: خاطره‌ای می‌گویم. سفیر یک کشور قدرتمند خارجی، 2 سال پیش به ملاقات من آمد. پرسیدم چرا پیش من آمده‌ای؟ پاسخ داد که درست آمده‌ام. پس از صحبت‌های مقدماتی گفت امروز در دنیا ترامپ، پوتین، رهبر چین، نخست‌وزیر ژاپن و آنگلا مرکل و خیلی افراد دیگر سخنرانی می‌کنند، بخشی از دنیا به صحبت‌های آنها گوش می‌کنند و معتقدند که آنها دروغ می‌گویند اما دو نفر در دنیا صحبت می‌کنند، همه دنیا به حرف‌های آنها گوش می‌دهند و معتقدند که آنها راست می‌گویند. یکی از آن دو نفر رهبر معظم انقلاب اسلامی و دیگری سیدحسن نصرالله است.

این دولتمرد سابق ادامه داد: آن سفیر پرسید که حضرت آقا اخیراً فرموده‌اند که اسرائیل 25 سال دیگر از بین می‌رود. گفت که معتقدیم که آقای خامنه‌ای دروغ نمی‌گوید و اسراییل از بین خواهد رفت. من در ادامه چگونگی از بین رفتن اسراییل را برای او شرح دادم و گفتم که اسراییل را برای کل منطقه و شعار نیل تا فرات به منطقه آوردند اما الان دور خودش دیوار می‌کشد. بعد از شکست مفتضحانه صهیونیست‌ها در جنگ 6 روزه، از سفیر قطر در سازمان ملل به دلیل آنکه کشورش با ایران روابط خوبی داشت می‌خواهند از ایران بخواهد برای پذیرش آتش بس میانجیگری کند. با این اتفاق اسرائیل از بین رفت و روز به روز هم تحلیل می‌رود.

رفیق دوست افزود: اتفاقی که این‌روزها افتاده شبیه دو غریقی است که برای بقا به هم چسبیده اند. هم اسرائیل نابود شدنی و هم حکومت‌های آنها پوشالی است البته جمهوری اسلامی از چنین اتفاقی خوشحال نیست، خوفی هم از آنها ندارد و این روند را به نفع جبهه مقاومت می‌داند.

وی درباره جنگ همه جانبه آمریکا علیه ایران نیز گفت: اگر آمریکا به ایران حمله کند در همان ساعات اولیه رژیم صهیونیستی و بعد هم بقیه پایگاهای آمریکا در منطقه نابود می‌شود. خود آنها نیز بارها اعلام کرده‌اند و این توان را هم در ما می‌بینند. ما با کسی شوخی نداریم. ما حمله کننده نیستیم ولی اگر به ما حمله شود پاسخی به آنها می‌دهیم که پشیمان کننده باشد.

توصیه‌های مجمع وزیران ادوار از سوی وزرا به دولت ارسال می‌شود

رفیق دوست درباره نحوه تشکیل مجمع وزیران ادوار جمهوری اسلامی و عضویتش به عنوان نایب رییس کمیسیون سیاسی، امنیتی و دفاعی این مجمع، گفت: آقای غلامرضا شافعی وزیر سابق صنایع چند سال پیش از همه کسانی که در چهار دهه گذشته وزیر، معاون نخست وزیر و رییس جمهوری بودند، دعوت کرد در قالب 7 کمیسیون مجمع وزیران ادوار جمهوری اسلامی را تشکیل دهند.

نایب رییس کمیسیون سیاسی، دفاعی و امنیتی مجمع وزیران ادوار ادامه داد: معمولا در جلسات کمیسیون موضوعات روز مورد بحث قرار می‌گیرد و به جمع بندی می‌رسند و نظرات برای استفاده مسوولان ارسال می‌شود. هر کسی تجربه و دیدگاه خودش را در این جلسات مطرح می‌کند و از آنجایی که وزیران فعلی هم در این کمیسیون‌ها حضور دارند این نظرات به هیات دولت منتقل می‌شود.

رفیق دوست افزود: محمدجواد ظریف رییس و من هم نایب رییس کمیسیون سیاسی هستیم و با آنکه جلسات با حضور مقام‌های اصلاح طلب و اصولگرا برگزار می‌شود بدون هیچ اختلافی نظرات متفاوت خود را مطرح می‌کنیم و به شکل آزاد بحث می‌شود و سپس جمع‌بندی می‌رسیم و در اختیار وزیر مربوطه قرار داده می‌شود که به دولت منتقل کند.

منبع: ایرنا