اصولگرایان و مذاکره با آمریکا؟ امتیاز بیشتری هم می‌دهند

اعتمادآنلاین| بعد از انتخاب جو بایدن به عنوان رئیس جمهور ایالات متحده، به نظر می‌آید تیم جدید وی برای مذاکره با مقامات ایرانی لحظه شماری می‌کند. رئیس جمهور 77 ساله آمریکا خوب می‌داند که ابزار تحریم دیگر کارساز نخواهد بود و باید راه تعامل را پیش بگیرد. از این سمت هم دکتر ظریف به همراه تیم مذاکره کننده خبره خود در سال‌های اخیر با در نظرگرفتن عزت ایرانی با طرف آمریکایی مذاکره کرده‌اند. اما در داخل ایران اکثریت اصولگرایان و هم چنین اصلاح‌طلبان با همدیگر اتفاق نظر دارند که با رعایت کردن منافع ملی با تیم جدید دیپلماسی آمریکا مذاکره کنند، البته بعضی از اصولگرایان با در نظرگرفتن منافع جناحی خود فقط به دنبال این هستند که یا با دولت روحانی برای مذاکره مخالفت کنند یا آنقدر در جلوی راه دولت سنگ اندازی کنند تا درانتخابات 1400بتوانند در صورت پیروزی خودشان با دولت جدید آمریکا مذاکره کنند. برای بررسی این موضوع با هدایت آقایی فعال سیاسی گفت‌وگو کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.

بعضی از فعالان سیاسی اعتقاد دارند که اصولگرایان خواهان مذاکره ایران و آمریکا نیستند. شما فکر می‌کنید در این شرایط کنونی کشور که جامعه در بیشترین فشارهای اقتصادی به سر می‌برند، طیف اصولگرایان مذاکره ایران و آمریکا را مخالف مصالح ملی می‌دانند؟

در مجموعه هیچ‌ شخصی مخالف اصل مذاکره نیست، اما مسأله اصلی این است که چه کسی با دولت جدید آمریکا مذاکره کند. اصولگرایان هم احتمالا می‌خواهند که مذاکره انجام شود، اما از طیف اصلاح‌طلبان کسی مذاکره نکند. به‌صورت صریح‌تر اعلام می‌کنم که اصولگرایان خواهان این هستند که امتیاز مذاکره را به نفع خود تمام کنند. افرادی هستند که فکر می‌کنند اگر امتیاز مذاکره را به نفع خود تمام کنند، آن وقت در بین مردم محبوبیت بیشتری خواهند داشت. در شرایط کنونی جامعه ما هیچ کس مخالف اصل مذاکره نیست و در آینده مذاکراتی هم انجام خواهد شد. موضوع مهم این است که چه کسانی با دولت جدید آمریکا وارد مذاکره شوند و دوطیف اصلاح‌طلب و اصولگرا برای مذاکره کردن در حال رقابت هستند. در مذاکرات 6 کشور جهانی حاکمیت موافق مذاکره دولت آقای روحانی بود، در غیراین صورت اجازه بلند شدن هواپیما از ایران را هم نمی‌دادند.

حال مسأله این است که در آینده نه چندان دور با هم مذاکره خواهد شد. یکی از دلایل تضعیف برجام در داخل کشور این بود که تندروها با زیر سوال بردن صلاحیت دولت قصد نداشتند که مذاکرات موفق تیم دیپلماسی دکتر ظریف و همکارانش را در مذاکرات برجام قبول کند و به خاطر همین دلایل هر روز علیه توافقنامه برجام یک حاشیه‌ای درست می‌کردند، اما اگر همین اصولگرایان در مذاکرات حضور داشتند بدون شک امتیازات بیشتری هم به 6 قدرت جهانی می‌دادند و البته درباره مذاکره دولت روحانی هم عرض کنم که من بعید می‌دانم که دولت دکتر روحانی در این باقی مانده تا پایان ریاست جمهوری‌اش امکان این را داشته باشد که با دولت آمریکا وارد مذاکره شود، اما مسأله مهم‌تر شخص جو بایدن است که بسیار مهمتر از آن تلقی می‌شود و باید ببینیم که برنامه آنها برای مذاکره در قبال ایران چگونه خواهد بود. این موضوع را هم در نظر داشته باشید که چه دولت آینده در دستان اصلاح‌طلبان باشد یا حتی اصولگرایان زمانی که مجموعه حاکمیت احساس کند که نیاز به مذاکره دارد بی‌‌‌شک گفت‌و‌گو خواهد کرد. دیپلماسی خارجی ما با تدابیر مقام معظم رهبری انجام خواهد شد و دولت‌ها تابع فرمایشات رهبری هستند.

مذاکره به شرط پاینبدی آمریکا و دادن تعهد می‌تواند با اذن رهبری در صورت صلاحدید انجام شود . کشور ما در شرایطی قرار دارد که امکان مذاکره در صورت پذیرش تعهدات گذشته و رفع تحریم‌های ظالمانه وجود دارد. من فکر می‌کنم اگر اصولگرایان هم در دولت بعدی بر سر کار بیایند، ایران وارد مذاکره خواهد شد. در پایان تاکید می‌کنم که دولت دونالد ترامپ در این چند سال اخیر فشارهای زیادی را بر جامعه ایران وارد کرد و موجب شد که مردم ایران با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو شوند. اما ملت شریف ما مقاومت کردند؛ سختی‌ها را تحمل کردند. کمبودها و گرانی‌ها را تاب ‌آوردند و موجب شکست برنامه‌ریزی‌ها علیه خود شدند. آمریکا اشتباه کرد و حالا باید اشتباه خود را بپذیرد و تبعات آن را گردن بگیرد.

به‌نظر شما توافقنامه برجام در مذاکرات جدید ایران و آمریکا احتمال دارد، با تغییراتی روبه‌رو شود؟ دو طرف مذاکره‌کننده احتمال دارد که در توافقنامه برجام تغییرات اساسی ایجاد کنند؟

احتمال این وجود دارد که برجام با تغییرات جدی روبه‌رو شود و من احساس می‌کنم با توجه به شرایط کنونی جامعه جهانی احتمال می‌رود که برجام با تغییرات اساسی مواجه شود. شما به این نکته توجه کرده‌اید که وضعیت خاورمیانه چه تغییراتی در این 3 سال اخیر کرده است. برجام توسط زحمات دولت روحانی و موفقیت مجموعه حاکمیت به اجرا رسیده است، اما با توجه به شرایط کنونی جامعه من بعید می‌دانم که برجام به تنهایی مورد مذاکرات جدید ایران و 6 قدرت جهانی قرار بگیرد و حتما مسائل دیگری هم به آن اضافه می‌شود. در این چند سال گذشته اتفاقاتی در جامعه جهانی افتاده است که حتی ذهن همه اروپایی‌ها هم درباره برجام تغییر داده و آنها هم خواستار این مسأله شدند که مسائل دیگری هم به جز توافقنامه برجام مورد گفت‌و‌گوی طرف‌های مذاکره کنند با ایران قرار بگیرد. درباره دولت جدید آمریکا هم من احتمال آن را می‌دهم که فقط به برجام راضی شوند و حتما تقاضاهای دیگر هم به جز برجام برای مذاکرات جدید خواهند داشت، البته ما هم مسائلی داریم و باید در شرایط برابر بپذیرند.

تحولاتی که در منطقه خاورمیانه در این چند سال اخیر افتاده باعث شده که نگاه‌های بعضی از طرف‌های مذاکره‌کننده نسبت به برجام عوض شود و باید منتظر خواسته‌های جدید6 قدرت جهانی باشیم و حتما طرف‌های مقابل مسائلی را بر روی میز خواهند داشت که باید به‌عنوان مذاکره و نتیجه‌گیری‌های جدید مورد بررسی قرار گیرد و سند برجام فی نفسه حتما دچار تغییراتی خواهد شد.

بــا توجه به اینکه اصولگرایان مخالف مذاکره ایران و آمریکا هستند و بارها اعلام کردند که فعلا مذاکره را سم برای مردم ایران می‌دانند، به‌نظر شما چرا هر زمانی که کشور زیر شدیدترین فشارهای اقتصادی قرار می‌گیرد برخی‌ها سخن از مذاکره می‌گو‌یند؟

من منکر تاکتیک‌های مبارزه با آمریکا نمی‌شوم و اعتقاد دارم که باید در مقابل حریف از تاکتیک‌های به موقع و خوبی استفاده کرد. شما نگاه کنید که اگر در یک خیابانی فردی ضعیف وجود داشته باشد با توجه به اینکه نمی‌خواهد غرور خود را زیر سوال ببرد، روبه‌روی طرف مقابل کمر خم نمی‌کند و در مقابل آن هم ایستادگی می ‌کند. ایران هم در مقابل آمریکا ضعفی ندارد و هر زمانی که احساس کند دولت جدید آمریکا به تعهدات بین‌المللی پاینبد است مذاکره خواهد کرد. ایران هم بنا به شرایطی که دارد در مقابل آمریکا شعارهای خود را می‌دهد و ما بارها مشاهده کردیم که یک کشور مستقل توانسته یک حکومتی که قدرت بسیار زیادی را دارد با توجه به تاکتیک‌های موجود از پا دربیاورد و حتی پیروز شود.

هر کشوری دارای نقطه ضعف‌هایی است که ما باید از آنها به‌صورت کاملا حرفه‌ای استفاده کنیم و جمهوری اسلامی هم با تدابیری که دارد در برابر قدرتی مثل ایالات متحده آمریکا مقاومت می‌کند. اما مسأله مهم‌تر چیز دیگری است که ما هنوز نتوانستیم راهی برای رسیدن به آن پیدا کنیم. شما نگاه کنید که بسیاری از کشورها هستند که وضعیت اقتصادی ضعیف‌تری از ایران دارند، اما آمریکا هیچ کاری با آنها ندارد و هیچ‌ مشکلی برای آنها ایجاد نکرده است. اندونزی، مالزی، کره جنوبی کشورهایی هستند که هر روز در حال تلاش هستند و روز به روز پیشرفت هم می‌کنند. این کشورها که ایالات متحده آمریکا هیچ‌گونه ارتباطی با آنها ندارد و در بهترین شرایط اقتصادی خود قرار دارند. حتی این کشورها از آمریکا هم استفاده مفید خود را انجام می‌دهند و بسیار موفق هم عمل می‌کنند. البته آمریکا از ایران قوی هراس دارد.

انتخاب جو بایدن به‌عنوان رئیس‌جمهور آمریکا را برای آینده سیاسی ایران چگونه پیش‌بینی می‌کنید؟ فکر می‌کنید جمهوری اسلامی با دولت جدید آمریکا می‌تواند مذاکره کند؟

خط و مشی تیم دموکرات‌ها تعامل و گفت‌و‌گو با جهان است و جو بایدن شخصی است که به‌دنبال مذاکره با ایران خواهد بود و منافع آمریکا را به همه مسائل ترجیح می‌دهد، البته به این نکته باید توجه کرد که آمریکا اصول و سیاست‌های اصلی خود را در مقابله با جهان عوض نخواهد کرد و فقط تاکتیک‌های خود را درباره ایران تغییر می‌دهد، ما هم سیاست‌های خاص خودمان را داریم. در ارتباط با رژیم صهیونیستی و مسائل سیاسی که جزو سیاست‌های کلی آمریکاست ، جوبایدن هم کوتاه نخواهد آمد و البته آمریکایی‌ها درباره منافع اقتصادی خود هم با توجه به سیاست‌هایشان کوتاه نخواهند آمد. آمدن جو بایدن در ریاست جمهوری آمریکا فضای اقتصادی ایران را به سمت جلو حرکت می‌دهد و به‌نظر من انتخاب بایدن فقط شرایط را برای ایران نسبت به دوران دونالد ترالپ بدتر نخواهد کرد.

حال با توجه به شرایط کنونی جامعه باید صبر کنیم تا بایدن در کاخ سفید حضور پیدا کند و برنامه خود را درباره برجام و آینده مذاکرات ایران و آمریکا اعلام کند. تیم جدیدی که در آمریکا با ایران مذاکره می‌کند به‌نظر بنده باید از دونالد ترامپ منطقی‌تر باشند و این موضوع حتما در دولت جدید آمریکا وجود خواهد داشت. دونالد ترامپ بسیار از حوزه قدرت در مقابل ایران برخورد می‌کرد و از تمام اهرم‌های خود هر لحظه ممکن بود استفاده کند و شرایط را برای مردم ایران بسیار سخت‌تر می‌کرد. دموکرات‌ها حداقل در شعارهای خود به مذاکره و تعامل اعتقاد دارند و به‌نظر من با آمدن بایدن فضای اقتصادی بهتری ایجاد می‌شود. من فکر می‌کنم که فشار کمتری هم در مسائل اقتصادی وارد می‌شود و مردم ایران فشار کمتری را نسبت به گذشته تحمل خواهند کرد.

بعضی از مردم با توجه به شرایط اقتصادی که در چند سال اخیر در کشور وجود داشته است، از شرکت کردن در انتخابات نا امید شده‌اند؟ حال افرادی هم سوال دارند که چرا فقط در نزدیک انتخابات قیمت اجناس و کالاها کاهش پیدا می‌کند؟

من فکر می‌کنم ظاهرا بعضی افراد و جناح‌ها دیگر به‌دنبال مشارکت بالای مردم در انتخابات نیستند و دیگر به‌دنبال تنوع کاندیداها از جریانات مختلف نیستند و جریان مقابل تصمیم گرفته که مشارکت پایین هم باشد، اما حتما طیف حامی خودشان در انتخابات پیروز شوند. در انتخابات مجلس ما مشاهده کردیم که چند‌هزار نفر رد صلاحیت شدند و حتی آنهایی هم که شاید رای می‌آوردند هم ردصلاحیت کردند. اصولگرایان به‌دنبال این‌ بودند که انتخابات مجلس هم برای خود فتح کنند، حتی اگر مشارکت مردم پایین باشد. البته من درباره ریاست جمهوری فکر می‌کنم که به‌دنبال ریسک کردن نیستند که افرادی مانند دکتر روحانی یا افراد نزدیک به آن را وارد عرصه انتخاباتی کنند و شاید می‌خواهند تمام قوای به‌صورت کاملا یکدست شوند. تصمیم اصولگرایان بر این است که کسی را وارد عرصه انتخاباتی کنند تا کاملا یکپارچه مانند آنها فکر کند و برای آنها مشکلی ایجاد نکند. هرچند که در درازمدت به ضرر این جریان است و حتما دود این کار در چشمانشان خواهد رفت. به هر حال یکپارچه شدن قدرت ممکن است در کوتاه‌مدت مفید باشد، اما در درازمدت به ضررشان تمام خواهد شد.

منبع: آرمان ملی