مهندسی معکوس «جانور قندهار» چطور رقم خورد؟

اعتمادآنلاین| در روزهای اخیر و به‌مناسبت سالروز شکار پهپاد پیشرفته RQ170 آمریکایی توسط سپاه پاسداران، جزئیات جدیدی از مشخصات نمونه‌های ساخته‌شده از روی این پرنده بدون سرنشین در ایران منتشر شد که از جمله آن ها دستیابی به برد پروازی 4400 کیلومتر بود.

آذر90 خبر مهم ترین شکار پهپادی ایران به‌سرعت به یکی از بمب‌های خبری در تمام رسانه‌های مطرح دنیا تبدیل شد. این خبر، اعلام دستیابی ایران به یکی از محرمانه‌ترین دارایی‌های ارتش و سازمان جاسوسی مرکزی ایالات متحده یعنی پهپاد فوق‌پیشرفته RQ-170 سنتینل معروف به «جانور قندهار» بود.

فرماندهان سپاه پس از بازگشایی ابزارهای ذخیره اطلاعات این پهپاد به‌طور کامل که در سال 91 رخ داد، اعلام کردند پروژه مهندسی معکوس آن در دست اقدام است که با واکنش منفی کارشناسان خارجی روبه‌رو شد به این معنی که ایران را دارای توان مهندسی برای ساخت نمونه‌هایی از روی این پهپاد نمی‌دانستند.

با جمع‌بندی ویژگی‌های پهپاد شاهد-‌171 به چند علت می‌توان آن را شاخص‌ترین پهپاد ایرانی دانست: - اولاً از نظر برد، این پهپاد همتراز با شاهد-129 و فطرس است و برد بسیار زیادی دارد. شعاع عملیاتی این پهپاد 2200 است یعنی در این برد می تواند به مدت چند ده دقیقه عملیات انجام دهد.

البته در طراحی مسیر پروازی یک هواگرد معمولاً مقداری سوخت ذخیره برای حالات اضطراری در نظر گرفته می شود که مهم ترین علت اختلاف برد نهایی اعلام شده برای این پهپاد یعنی عدد 4400 کیلومتر با حاصل ضرب مداومت پروازی در سرعت آن یعنی عدد 4600 کیلومتر همین مورد است.

- ثانیا شاهد-171 احتمالاً سنگین ترین پهپاد ساخت ایران است. در واقع تنها گزینه قابل رقابت با آن فطرس است که باز هم بعید به نظر می رسد بیشینه وزن برخاست آن به 3 تن برسد. در نتیجه شاهد-171 ظرفیت به کارگیری به عنوان پلتفرم توسعه یک پهپاد رزمی را نیز دارد خصوصاً با توجه به حجم بدنه مناسب آن.

- نکته سوم این که پهپاد شاهد-171 اولین پهپاد ایرانی دارای موتور توربوفن است. البته با توجه به این که توربوفن جهش-700 در سال جاری یعنی 1399 به ثمر رسیده اما سال ساخت شاهد-171 سه سال پیش بوده احتمالاً سپاه از یک موتور توربوفن دیگر در آن استفاده کرده است.

-نکته چهارم سقف پرواز بالای این پهپاد است که فعلاً نسبت به اغلب پهپادهای ایرانی مقدار بیشتری است. در واقع به جز پهپاد کرار که سقف پروازی به میزان 4000 پا یعنی حدود 11 درصد بیشتر نسبت به شاهد-171 دارد سایر پهپادهای ایرانی نسبت به آن در ارتفاع نهایی کمتری قابلیت پرواز دارند.

-نکته پنجم مداومت پروازی بالای شاهد-171 است که با اختلاف زیاد، بیشترین مداومت پروازی در بین پهپادهای موتور جت ایرانی را دارد. - نکته ششم درباره این پهپاد این است که از نظر سرعت پروازی نیز پس از کرار و کیان، شاهد-171 یا همان سیمرغ با فاصله کمی نسبت به کیان در جایگاه سوم قرار می گیرد.

-نکته هفتم هم این که شاهد-171 هم به دلیل جنس مواد استفاده شده در بدنه و هم به علت شکل ظاهری بدنه که همانند هواپیمای بمب افکن آمریکایی بی-2 اسپریت فاقد سطوحی با زوایای قائمه است، از بازتاب راداری بسیار کمی برخوردار است و کاملاً جزو باشگاه پهپادهای پنهانکار راداری محسوب می شود. این ویژگی سبب می شود تا شاهد-171 در مأموریت های شناسایی در عمق قلمرو دشمن با موفقیت عمل کند. این پهپادها امروزه حتی در مأموریت‌های غیرنظامی مانند بارورسازی ابرها نیز به کمک کشور شتافته و ایران را به دومین کشور سازنده و به‌کارگیرنده پهپاد بال‌پرنده در دنیا تبدیل کرده‌اند.

منبع: روزنامه خراسان