حزب اعتدال و توسعه دنبال برنده شدن است نه وزن کشی

اعتمادآنلاین| انتخابات ریاست جمهوری نزدیک است و هر یک از جریانات سیاسی به دنبال یافتن نامزد مناسب خود است. حزب اعتدال و توسعه که میانه اصلاح‌طلبی و اصولگرایی قرار گرفته نیز از این قاعده مستثنی نیست. وزن سیاسی این حزب دولتی، اما به قدری نیست که به تنهایی کاری پیش ببرد، ائتلاف با اصلاح‌طلبان نیز به واسطه تجربه دولت روحانی و ناامیدی اصلاح‌طلبان، ناممکن شده است. اینطور که به نظر می‌رسد اعتدال‌گرایان، اما گزینه استفاده از نامزد حزبی را نیز از روی میز برداشته و مثل چند ماه قبل دنبال مطرح کردن نوبخت، ظریف یا حتی واعظی و جهرمی نیستند. شنیده‌های خبرنگار نامه نیوز حاکی از آن است که اعتدال و توسعه اراده کرده تا در انتخابات 1400 پشت لاریجانی بایستند. اینکه این حزب در موفقیت لاریجانی چقدر موثر است، بحث مفصلی است، اما قبل از آن باید به این پرسش پرداخت که چرا از تمرکز بر نیرو‌های خود دست کشیده است؟! اسماعیل گرامی‌مقدم، سخنگوی حزب اعتماد ملی به بررسی این موضوع می‌پردازد.

گفته می‌شود که حزب اعتدال و توسعه به حمایت از آقای لاریجانی در انتخابات 1400 تمایل پیدا کرده است. به نظر شما چرا این حزب گزینه‌های خود از جمله محمدجواد ظریف، محمدباقر نوبخت و حتی واعظی و جهرمی که گا‌ها از آنان نام برده می‌شد؛ را کنار گذاشته است؟

حزب اعتدال و توسعه سعی می‌کند که بیشتر به بال راست خود که بیشتر جرایانات راست معتدل در آن کرسی دارند، تمایل داشته باشد. از آنجایی که این رویکرد در گذشته هم جواب داده است - به هر حال روحانی هم به سمت بال راست اعتدال و توسعه گرایش دارد - این رویکرد را دنبال می‌کنند.

اعتدال و توسعه بر اساس تجربه خود به بال راست اعتدال و توسعه تمایل یافته و به نظر می‌رسد که بی‌راه هم نرفته‌اند. دلیلش این است که اولویت اول آنان این است که نامزدشان از فیلتر شورای نگهبان رد شود لذا باید گزینه خود را از منتهی علیه جناح راست انتخاب کنند و آن فرد هم کسی غیر از آقای لاریجانی نیست.

البته هنوز برای قضاوت زود است و باید قدری جلوتر بریم. شاید اگر اعتدال و توسعه برآورد کند که نامزد اصلاح طلبان احتمال رای آوری دارد، رفتار خود را تغییر می‌دهد و به برنده شدن فکر می‌کند نه وزن‌کشی.

به فیلتر شورای نگهبان اشاره کردید، اما سایر گزینه‌های اعتدال و توسعه نیز این شانس را دارند که از فیلتر مورد اشاره عبور کنند. مثلا آقای ظریف.

من که اولین بار است و از شما می‌شنوم که آقای ظریف عضو حزب اعتدال و توسعه است. ظریف را نمی‌تواند در اعتدال و توسعه تعریف کرد.

قطعا آقای ظریف به عنوان وزیر خارجه نمی‌توانند زیر پرچم یک حزب خاص باشند، اما از نظر گرایش‌های سیاسی به اعتدال و توسعه نزدیک هستند. حداقل اینکه اصلاح‌طلب نیستند.

آقای ظریف از نظر گرایش سیاسی راست نیست، اما لازم اینکه ببینیم به کدام دسته بندی جناح اصلاح‌طلب نزدیک است، عیارسنجی او در یک انتخابات مثل انتخابات ریاست جمهوری است.

به هرحال، من فکر می‌کنم که اگر ظریف تمایل داشته باشد و نامزد شود، قابل بررسی در بسیاری از گروه‌های اصلاح طلب هم خواهد بود. اما فعلا خود او تمایل ندارد. شاید اگر او ابراز تمایل کرده بود اعتدال و توسعه نیز به او تمایل نشان می‌داد نه لاریجانی.

گفتید اگر نامزد اصلاح‌طلبان حضور داشته باشد، اعتدال و توسعه ممکن است به سوی اصلاح‌طلبان بیاید. اگر نامزد اصلاح‌طلبان حذف شود و این جریان از لاریجانی حمایت نکند - حداقل تا این لحظه موضع احزاب اصلاح طلب غیر از کارگزاران همین است - حزب اعتدال و توسعه چطور روی رای‌آوری لاریجانی حساب خواهد کرد؟

آن‌ها قبل از آنکه به رای آوری فکر کنند، روی مساله صلاحیت‌ها بحث می‌کند و گمانه‌زنی آنان این است که شاید لاریجانی تنها نامزدی است که در بین اصلاح‌طلبان و اعتدال‌گرایان باقی بماند. به همین دلیل بر مبنای یک حدس و گمان به سوی لاریجانی می‌روند.

اما اگر نامزد اصلاح‌طلبان در صحنه بماند، قاعدتا اتفاق سال 92 تکرار نخواهد شد و اصلاح‌طلبان به نفع اعتدالیون کنار نمی‌کشند، چون لطمات سنگین و آسیب‌های بسیاری گران‌سنگی را تحمل کرده‌اند و دیگر شدنی نیست که اصلاح‌طلبان - حتی اگر نامزد نداشته باشند - برای نامزد دیگری هزینه کنند. آن هم به صورت بی‌حساب و کتاب که بعد از پیروزی خانه پاستور کاملا متعلق به اعتدال و توسعه شود. به نظر من دیگر این اتفاق نخواهد افتاد و اگر نامزد‌های جریان اصلاح طلب تایید صلاحیت بگیرند، با توجه به اینکه ماشین انتخاباتی اصلاح‌طلبان بسیار پرقدرت است و می‌تواند در جامعه تحول ایجاد کند، با مطرح کردن مطالبات مردم به صورت جسورانه، شجاعانه و دلسوزانه به جامعه امید خواهد داد و در این صورت نامزد اصلاح‌طلبان شانس بیشتری خواهد داشت.

در این صورت اعتدال و توسعه هم احتمالا به سوی اصلاح‌طلبان خواهد چرخید، اما اگر این طور نشود ...

اجازه دهید قبل از اینکه فراموش کنم، نکته دیگری را هم بگویم. شما به کارگزاران و تمایل به حمایت از لاریجانی اشاره کردید، اما تا جایی که من اطلاع دارم، کارگزاران هنوز تصمیمی درباره حمایت از نامزد خارج از حزب نگرفته و بیشتر حول محور آقایان محسن هاشمی و آقای جهانگیری بررسی می‌کند. از افرادی هم اسم برده شده، اما به نظر من حوزه تحقیق وبررسی حزب کارگزاران، بیشتر داخلی است. مگر آنکه چهره‌های شاخص آنان اعلام نظر جدیدی داشته باشند.

پیش‌بین شما این است که اگر نامزد اصلاح‌طلبان در صحنه نماند، آنان با نامزد دیگری هم بازی نمی‌کند. در این صورت شانس لاریجانی و اعتدال و توسعه چقدر شانس پیروزی دارد.

اگر اصلاح‌طلبان از نامزد اعتدال توسعه - هر کسی که باشد - حمایت نکنند، با توجه به تجربه احتمال پیروزی آنان به شدت افت می‌کند. مگر اینکه نامزد باقی مانده مناسبات جدیدی را با اصلاح‌طلبان تعریف کند. آن مناسباتی که آقای روحانی با اصلاح‌طلبان تعریف کرد، محکوم به شکست است؛ بنابراین اصلاح‌طلبان سرمایه اجتماعی خود را صرف یک شکست دیگر نمی‌کنند. چون بسیار مهم است که فرد بعد از رئیس جمهور شدن با اصلاح‌طلبان چطور برخورد می‌کند. آیا مثل حسن روحانی اصلاح‌طلبان را پشت در پاستور پیاده می‌کند یا اینکه اگر سرمایه اجتماعی اصلاح‌طلبان را به کار گرفت، سرمایه تخصصی اصلاح‌طلبان را هم در پیگیری مطالبات مردم استفاده می‌کنند. آن تجربه تلخ دوران روحانی که فرمان را کلا به راست پیچاند و اصلاح‌طلبان و جامعه را ناامید کرد، دیگر نخواهد افتاد.

این خیال خامی است که برخی تصور می‌کنند، اگر دست اصلاح‌طلبان خالی بماند، پشت نامزد اعتدال و توسعه می‌روند. دیگر با این برآورد و این فرمان نامزدی پیروزی نمی‌شود. البته ما اصلاح‌طلبان قطعا نامزد‌هایی معرفی می‌کنیم که شورای نگهبان و حاکمیت آنان را بپذیرند. در این صورت به نظر می‌رسد که بتوان تا حدودی یخ انتخابات را باز کرد و مشارکت که در انتخاب گذشته فاجعه‌آمیز بود را ترمیم کرد.

فرض کنیم که کاندیدای اصلاح‌طلبان از فیلتر شورای نگهبان عبور نکند و نامزد اعتدال و توسعه هم مناسباتی غیر از مناسبات روحانی با اصلاح‌طلبان تعریف کند، این جریان از نامزد آن‌ها حمایت می‌کند؟ مثل اگر با توجه به ایده کاررگزاران، کابینه نامزد اعتدال و توسعه پیش از انتخابات معرفی و سهم اصلاح‌طلبان مشخص شود، احتمال حمایت از آنان وجود دارد؟

اینکه این ایده کارگزاران بسیار پرریسک است. به نظر می‌رسد که نامزد اعتدال و توسعه به هیچ وجه زیر بار چنین ریسکی نرود. دو علت هم دارد. زیرا اگر در کابینه از اصلاح‌طلبان هزینه‌دار استفاده کند، احتمال برنده شدن او به شدت افزایش یافته، اما شانس تایید صلاحیت شدن او را کاهش می‌کند. اگر هم از اصلاح‌طلبانی استفاده کند که شبیه همین اعتدال و توسعه هستند و فقط برچسب اصلاح‌طلبی را دارند؛ کاری از پی نخواهد برد و رای به سبد نامزد اعتدال و توسعه اضافه نمی‌شود؛ بنابراین برای تنظیم مناسبات جدید باید کار‌های دیگری را انجام داد.

مثلا چه کاری؟ میثاق‌نامه؟

بایستی میثاق نامه‌ای با گروه‌ها، جریانات و رهبران اصلاح‌طلب بسته شود. در این صورت است که شاید امیدی باشد. البته من از آنجایی به هر حال بین دوستان اصلاح‌طلب هستم و نگرانی‌هایی آنان را می‌دانم، معتقدم که اوضاع ائتلاف‌ها پیچیده شده است و کمتر کسی اعتماد می‌کند که دست به این ریسک بزند. اصلاح‌طلبان صادقانه سرمایه خود را پشت روحانی بردند و متاسفانه برخورد دیگری دیدند.

در جبهه اصولگرایی هم شرایط همین است. آنان هم تجربه تلخی از دوره احمدی‌نژاد دارند و دست زدن به یک ائتلاف نانوشته برایشان سخت است. به نظر من اصلاح طلبان و اصولگرایان در شرایط کنونی کمترین راه‌حل را برای ائتلاف با یک نامزد دارند.

من به عنوان یک کنشگر سیاسی اگر بخواهم راهکار ارائه دهم، این است که باید یک دوره از پیروزی قطعی دست بردارند و کار را به احزاب سیاسی بسپارند. هر نامزدی باید با حزب سیاسی خود به میدان بیاید و بعد از اینکه به مرحله دوم رفت یا رای آورد، ائتلاف کنند. دنیا نیز همین کار را می‌کند. در همه نظام‌های سیاسی احزاب بعد از پیروزی با هم ائتلاف می‌کنند، اما چون در کشور ما آن زیرساخت‌های احزاب وجود ندارد، این راه‌حل پیشنهادی نیز نمی‌تواند واقعی باشد. در یک نگاه غیرانتزاعی، اما می‌توان گفت که جریاناتی مثل اعتدال و توسعه باید راه دیگری را انتخاب کرده و اعتماد جریاناتی مثل اصلاح‌طلبان را با شیوه‌هایی مثل میثاق‌نامه و ... جلب کنند.

منبع: نامه نیوز