آیا شکایت‌های متعدد نمایندگان از اعضای دولت ابعاد سیاسی و انتخاباتی دارد؟ / حجتی: دادستان باید درباره اعلام جرم نمایندگان تصمیم‌گیری کند / نصراللهی: مردم طرح شکایت نمایندگان از دولت را سیاسی می‌دانند نه به نفع خود

اعتمادآنلاین| شکایت از رئیس‌جمهوری و وزرای حال و سابق دولت یازدهم و دوازدهم از موضوعات داغ این روزهای عرصه سیاسی کشور است. بحثی که از طرفی با شگفتی برخی همراه است و از طرف دیگر ابعاد حقوقی این اقدام را مورد توجه افکارعمومی قرار داده است.

اختلافات دولت و مجلس موضوعی است که این روزها بر کسی پوشیده نیست و همین شرایط هم موجب شده تا ناظران هر اقدامی در این حیطه را با دیده ظن بنگرند و آن را سیاسی خطاب کنند.

از جمله این موارد، شکایت تعدادی از نمایندگان مجلس یازدهم از محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه، عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی و عیسی کلانتری رئیس سازمان محیط‌زیست و احضار محمدجواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات به دادسرا است.

در این رابطه علاوه بر اینکه بحث امکان شکایت نمایندگان از وزرای دولت مطرح شده، بعد سیاسی ماجرا هم بسیار مورد توجه قرار گرفته است.

مهدی حجتی، عضو هیات‌رئیسه کانون وکلای مرکز درباره امکان شکایت نمایندگان از وزرای دولت به داتیکان می‌گوید: نمایندگان مجلس به صورت مستقل امکان شکایت از وزرا را ندارند، اما می‌توانند به قوه قضاییه اعلام جرم کنند. نه تنها نمایندگان مجلس بلکه هر شهروندی حق دارد که به مرجع قضایی اعلام جرم کند.

این وکیل دادگستری با بیان اینکه نمایندگان مجلس شاکی خصوصی به حساب نمی‌آیند و مدعی خصوصی هم نیستند، عنوان می‌کند: اما می‌توانند اعلام جرم کنند و دادستان هم اگر حتی گزارش‌هایی بدون امضا برای او ارسال شود، تکلیف دارد که به بازپرس یا مقام تعقیب برای رسیدگی ارجاع کند.

او با تاکید بر اینکه نمایندگان نمی‌توانند به نام شکایت، اقدامی انجام دهند، بیان می‌کند: اگر چیزی هم برای قوه قضاییه ارسال شده است به عنوان اعلام جرم است. دادستان هم اگر مدارک را درست و قابل پیگیری تشخیص دهد، باید آن را جهت رسیدگی ارجاع دهد.

حجتی: دادستان شکایت همین نمایندگان را هم می‌تواند به عنوان اعلام جرم تلقی کند

این عضو هیات‌رئیسه کانون‌ وکلای مرکز در پاسخ به این سوال که پس نمایندگان مجلس نمی‌توانند به عنوان شکواییه چیزی برای قوه قضاییه ارسال کنند، توضیح می‌دهد: به عنوان شکواییه نمی‌توانند این کار را انجام دهند اما دادستان همین شکایت را هم می‌تواند به عنوان اعلام جرم تلقی کند و دستور پیگیری آن را صادر کند. یعنی برخی مواقع ممکن است افراد به دلیل اینکه شناخت کافی از قوانین ندارد آن را به عنوان شکایت تنظیم کنند اما توصیف آن به عهده مرجع قضایی است که آن را گزارش تلقی کند یا نه. بنابراین ارسال شکواییه مانع این نیست که ارجاع نشود.

نمایندگان شکایت کننده مرتکب خلاف شده‌اند؟

در همین رابطه ابوذر نصراللهی، وکیل پایه یک دادگستری هم درباره این اقدام نمایندگان مجلس به داتیکان توضیح می‌دهد: هر شخصی می‌تواند اعلام جرم کند و به عنوان شکایت مطرح می‌شود اما همان اعلام جرم است.

او با تاکید بر اینکه تنها مدعی‌العموم، دادستان است، ادامه می‌دهد: بنابراین در گزارش‌ها به عنوان اعلام جرم می‌آید، در اینگونه موارد یا باید شاکی خصوصی وجود داشته باشد یا دادستان درباره جرائم عمومی اقدام کند.

نصراللهی در پاسخ به اینکه آیا نماینده‌ها با طرح شکایت خلاف قانون عمل کرده‌اند، می‌گوید: نه نمایندگان مرتکب خلاف نشده‌اند. دادگستری مرجع اصلی تظلم‌ است و هر کسی چه نماینده، چه فرد عادی، چه کارگر، چه معلم و ... حق دارد برای موضوعات مورد نظر خود به دادگستری مراجعه کند.

نصراللهی: تصمیم با دادستان است که به عنوان مدعی‌العموم اقامه دعوا کند یا نه

او درباره سرنوشت شکایت نمایندگان مجلس بیان می‌کند که دادستان باید درباره این شکایت یا اعلام جرم نمایندگان تصمیم‌گیری کند. تصمیم با دادستان است که به عنوان مدعی‌العموم اقامه دعوا کند یا نه.

این وکیل دادگستری درباره ابعاد سیاسی این شکایت‌هایی که از طرف نمایندگان مجلس انجام می‌شود، عنوان می‌کند: طبیعتا سبقه سیاسی دارد. برداشتی که مردم از این شکایت‌ها دارند مسائل جناحی است، نه نفع عامه مردم. به طور کلی نمایندگان مجلس یازدهم به حدی بد عمل کرده‌اند که کسی تصور نمی‌کند اقدام آنها در راستای دفاع از حقوق مردم انجام شده باشد.

عملکرد این روزهای نمایندگان مجلس برای دفاع از حقوق مردم نیست

نصراللهی با بیان اینکه درباره ابعاد سیاسی این اقدامات نمایندگان مجلس، اهالی سیاست بهتر می‌توانند اظهارنظر کنند، می‌افزاید: اما در متن مردم این موضوع مطرح است که عملکرد این روزهای نمایندگان مجلس برای دفاع از حقوق آنها نیست.

این وکیل پایه یک دادگستری در پاسخ به این سوال که ممکن است با توجه به گمانه‌زنی‌ها درباره احتمال کاندیداتوری چهره‌هایی مانند محمدجواد ظریف، عباس آخوندی و محمدجواد آذری‌جهرمی و همچنین تلاشی که برای تخریب عملکرد دولت انجام می‌شود، چنین اقداماتی از سوی نمایندگان مجلس یازدهم انجام شود، می‌گوید: هیچ بعید نیست. دور از ذهن نیست که به دلیل طرح موضوع کاندیداتوری برخی از این چهره‌ها چنین اقداماتی انجام شود.

منبع: داتیکان