وجود سازوکار بین ایران و آمریکا از سقوط هواپیمای اوکراین جلوگیری می‌کرد

اعتمادآنلاین| حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس دهم اظهار کرد: ایران و آمریکا نیازمند یک ساز و کار مشخص برای جلوگیری از گسترش بحران میان خود هستند. از زمانی که ترامپ در انتخابات رای نیاورد و بایدن روی کار آمد و همه معاونان اوباما به راس دولت بایدن آمدند، این گونه تصور شد که ایران و آمریکا وارد شرایط تنش زدایی شدند اما با وجود این شرایط عوامل آشوب زا از داخل منطقه و حتی خود آمریکا علیه آن در ابعاد مختلف فعال شدند و حتی این عوامل تا داخل ایران هم شکل گرفتند. خیلی ها که خواهان کاهش تحریم ها نیستند تلاش کردند تا تنش زدایی به سرعت اتفاق نیفتد؛ اینها همان کاسبان تحریم هستند.

به گزارش ایسنا، وی ادامه داد: در منطقه نیز نتانیاهو و برخی کشورهای عرب سعی کردند تنش تازه ای را شکل دهند و گروه هایی که نیابتی جنگ هایی را شکل می دهند، اقداماتی را انجام دادند بدون اینکه ربطی به ایران داشته باشد و این اقدامات و رفتارها به ضرر ایران تمام شد. خیلی از انفجارها و اقدامات ایضایی علیه آمریکا بعد از روی کار آمدن بایدن شکل گرفت که معتقدم باید به آنها نگاه مشکوک داشت چون اینها به فضای تازه ای که قرار است بین ایران و آمریکا شکل گیرد، ربط دارد.

این نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی با اشاره به این که ایران و آمریکا نه مکانیسمی برای مذاکره مستقیم دارند و نه به لحاظ راهبردی قصدی برای مذاکره با یکدیگر دارند به ویژه ایران گفت: من قبلا هم گفتم که به روال دوران جنگ سرد، ایران و آمریکا هم نیازمند ساز و کاری هستند که دشمنی بین خود را مدیریت کنند، یعنی از تصاعد بحران بین خود حداقل جلوگیری کنند. بعضا در این میان بحران هایی را شاهد هستیم که دو کشور نقشی در آنها ندارند پس باید ساز و کاری باشد که بتوانند در این مواقع مانع بروز بحران ساختگی بین خود شوند.

فلاحت پیشه ادامه داد: به حدی فضای ذهنی سیاستمداران ایرانی و آمریکایی از هم دور و توام با تابو شده است که نمی توانند مانع شکل گیری بحران ها شوند و این فضا باعث شده دو طرف نه تنها ساز و کاری برای مدیریت تنش و جلوگیری از گسترش تنش ها نداشته باشند بلکه در تحدید حوزه های تنش هم به نتیجه نمی رسند. در این میان بازیگران ثالث به شدت فعال شده‌اند و با منابع مالی و توسعه و نفوذی که دارند هر روز بیشتر دامنه تنش میان ایران و آمریکا را گسترش می دهند.

وی تصریح کرد: تنها ساز و کاری که مجبور شدند دو کشور در این سال ها به آن روی آورند، ساز و کار میانجی گری است که برخی کشورها میانجی می شوند و در سال های اخیر از طریق برجام بوده است. اما در هر دو آنها میانجی گر دخیل بوده است و گفت وگوها میان دو کشور با واسطه گری همراه بوده است. آنچه مسلم است اینکه واسطه ها از نقطه نظر منافع ملی خود وارد می شوند و این روند بیش از آنکه به نفع ایران باشد به نفع میانجی گرهاست.

این نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی با تاکید بر لزوم ایجاد ساز و کاری میان ایران و آمریکا که رسما مدیریت تنش کند گفت: اگر این ساز و کار بود، حتما هواپیمای اوکراینی سقوط نمی کرد. حتی در دوران جنگ سرد هم میان روسیه و آمریکا خطی بود که در مواقع تنش دو طرف با هم ارتباط برقرار کنند اما درباره ایران حتی این خط قرمز هم وجود ندارد. اگر این ساز و کار تنظیم و ایجاد شود حتما فرصت برای برداشته شدن گام های بعدی به ویژه درباره احیای برجام فراهم می شود.

وی ادامه داد: معتقدم تنش ها میان دو کشور به شدت روی اجرای برجام و احیای آن اثر گذاشته است و روز به روز عدم اعتماد میان ایران و آمریکا بیشتر می شود. ابتدا باید نقش عوامل آشوب زا محدود شود تا برنامه عملی برای بازگشت به برجام از سوی دو طرف تعریف شود. در برجام ایران قابلیت هسته ای خود را حفظ کرد اما تعهداتی داد که قابلیت راستی آزمایی داشت. ترامپ با خروجش از برجام به سیستم منع اشاعه ضربه زد، الان آمریکای بایدن سخت گیری ها را کنار گذاشته و شاهد هستیم که ایران به بخشی از منابع مالی خود دارد دست می یابد. این نشان می دهد بایدن به حفظ دیپلماسی تاکید دارد اما برای ایران این میزان کاهش تحریم ها کافی نیست.