شگفتی ساز 1400 فعلا پنهان شده است/ وضعیت اصلاح طلبان به کجا رسید؟

اعتمادآنلاین| ‌ انتخابات ریاست جمهوری 1400 دو هفته دیگر به مرحله ثبت نام نامزدها می‌رسد اما هر دو جریان سیاسی اصلاح‌طلب و اصولگرا در وضعیت بلاتکلیفی به سر می‌برند. تا چشم کار می‌کند نامزد اصلاحا درجه دوم که قابلیت پای صندوق کشاندن مردم را ندارد، صف کشیده و هیچ یک از نیروی‌ها اثرگذار وارد عرصه نشده‌اند. همه منتظر دقیقه نود نشسته و معلوم نیست که این رقابت با حضور چه کسانی شکل خواهد گرفت.

به گزارش آزادی، آنچه که مشهود است و از ماه‌ها قبل سبب نگرانی شده اما یاس و ناامیدی گسترده در جامعه است که انتخاباتی کم فروغ شبیه آنچه در اسفند 98 تجربه شد را نوید می‌دهند. اهل سیاست اما از هر ترفند و حربه‌ای برای آنکه به این رخداد سیاسی شور و حال بدهند استفاده می‌کنند. به خصوص اصلاح‌طلبان که بردشان در گرو گرم شدن تنور انتخابات است. از همین رو یک روز حرف از کاندیداتوری تاجزاده زده و روز دیگر سرخانه ظریف که به گمان‌شان هنوز محبوب است و رای‌آور بر می‌گردند.

اظهارات اخیر حسین مرعشی مبنی بر معرفی نامزد شگفتی‌ساز در دقیقه نود نیز برگ دیگری بود که در همین راستا رو کردند. فضای مجازی و رسانه‌ای سرگرم گمانه‌زنی برای شناسایی این نامزد خاص شده و به نظر می‌رسد که این رویه در انتخاباتی کردن فضای سیاسی کشور موثر باشد.

گمانه‌زنی‌ها اما درحالی است که هیچ یک از اسامی مطرح شده و مطرح نشده ظرفیت شگفتی سازی ندارند. به عبارت دیگر استفاده از این واژه یا تاکتیکی برای سرگرم کردن رسانه‌ها و داغ کردن مباحث انتخاباتی بوده است یا اینکه تعریف مشترکی از «شگفتی» بین مرعشی و اصلاح‌طلبان با مردم و رسانه‌ها وجود ندارد.

مصداق این مدعا نیز همین که بعد از سخنان اخیر مرعشی از فائزه هاشمی و غلامحسین کرباسچی به عنوان شگفتی احتمالی نام برده شده است! برخی هم به تاجزاده اشاره کرده‌اند و شاید برخی هم به کاندیداتوری شخص سیدمحمد خاتمی دل بسته باشند. همه این‌ها اما در حالی است که با یک نگاه اجمالی معلوم می‌شود، اساسا ظرفیت شگفتی‌سازی در بین نیروهای سیاسی موجود وجود ندارد.

برای درک بهتر این وضعیت کافی است در نظر داشته باشیم که از فائزه هاشمی درحالی نام برده می‌شود که بعد از گفت‌وگوی کلاپ هاوسی اخیر مورد غضب کارگزاران قرار گرفت و حتی عطریانفر گفت که صدور بیانیه علیه او محتمل است. در فرقه قبلی که از آمدن ترامپ استقبال کرده بود هم که با نامه آنچنانی برادر مواجه شد. بگذریم از این که نشستن بیست هزار نفر پای صحبت‌های او به معنی رای‌آوری در عرصه ریاست جمهوری نیست. تازه اگر شورای نگهبان زن بودن و هاشمی بودن او را نادیده گرفته و صلاحیتش را تایید کرده باشد.

نام غلامحسین کرباسچی نیز به واسطه دبیرکلی کارگزاران و بیان وعده شگفتی از سوی سخنگوی این حزب سر زبان افتاده اما کیست که او را یک فرد محبوب و اجماع ساز در جریان اصلاحات بداند؟! با فرض تایید صلاحیت نیز کیست که بپذیرد او قابلیت پای صندوق آوردن مردم را دارد؟!

دیگر نام مطرح البته تاجزاده است. برخی تصور کردند که شاید کارگزاران هم علی‌رغم مخالفت‌های قبل از این، به حمایت از وی بپردازد تا بعد از رد صلاحیت شدنش، بتواند سایر اصلاح‌طلبان به حمایت از گزینه مورد نظر خود راضی کند. جدای از صحت یا عدم صحت این سناریو، باید به این پرداخت که آیا تاجزاده به فرض تایید صلاحیت، می‌تواند نظر مردم را جلب کند. او یارای مقابله با گزینه‌های اصولگرا که به وعده های معیشتی و اقتصادی نظر مردم را به خصوص در شهرستان‌ها جلب می‌کنند، دارند؟ پاسخ قطعا منفی است اما اصلاح‌طلبان ترجیح می‌دهند که امیدواری خود را حفظ کنند.

دیگر سناریو قابل طرح برای پیش بینی گزینه شگفتی‌ساز اما ورود شخص سیدمحمد خاتمی است. به خصوص اگر در نظر داشته باشیم که پیش‌تر جواد امام از دعوت اصلاح‌طلبان از او و سید حسن خمینی گفته بود. بر اساس شنیده‌ها رئیس دولت اصلاحات بنای کاندیداتوری و حتی «تکرار» نداشته است اما چه کسی می‌داند، هرچه باشد عالم سیاست عالم ممکنات است و هیچ چیز بعید نیست به خصوص وقتی یک جریان سیاسی تا این حد در مضیقه باشد.

به این ترتیب، «شگفتی» در این انتخابات چیز نیست غیر از یک بلوف سیاسی. دلیل روشن برای اثبات این دعا نیز سخنان سیاسیون در این جریان است. سیاسیونی که قدرت پیش‌بینی و حتی بیان حدس‌های خود درباره گزینه احتمالی را ندارند و صرفا کلی‌گویی می‌کنند. مثلا داریوش قنبری، فعال سیاسی اصلاح‌طلب در پاسخ به این پرسش «آزادی» که چه کسی می‌تواند «شگفتی» این انتخابات باشد، می‌گوید: «نیروهای اصلاح طلب در مجموع با توجه به اینکه گرایش عامه مردم به سوی آنان هستند، نیروهای ناشناخته بسیاری دارند که می‌توانند در حد ریاست جمهوری به انجام وظیفه بپردازند». او از اسم بردن طفره می‌رود و می‌گوید: «علاوه بر آن چهره های شناخته بسیاری هم داریم که در سمت‌های کلیدی منشا خدمات و اثرات مناسبی بوده‌اند و گذشته و سابقه آنان این را تایید می‌کند».

قنبری اما به قول مهدی کروبی در آن مناظرات انتخاباتی از یاد نرفتنی، نمی‌توان دو تا را نام ببرد و می‌گوید: «قطعا و یقینا نهاد اجماع ساز که متشکل از افراد با تجربه و صاحب منصبان حزبی توانمند است به سمت انتخاب فردی خواهند رفت که ویژگی‌های کامل یک رئیس جمهور را داشته باشد و اصلاح‌طلبان از میان نیروهای خاصی که دارند بهترین گزینه را معرفی می‌کنند. باید منتظر ماند و دید که چه کسانی از طرف نهاد اجماع ساز معرفی می‌شوند و همین طور باید دید که چه کسانی اعلام آمادگی می‌کنند».