ماجرای دستکاری بودجه به کجا رسید؟
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس قضیه را سیاسی و جناحی دانست و گفت: برخی آقایان دوست ندارند قالیباف به عنوان کاندیدای ریاستجمهوری ورود کند و با یک خبر دروغ تلاش کردند ایشان را تخریب کنند.
اعتمادآنلاین| 10 روز از هیاهو درباره دستکاری بودجه که میتوانست پارلمان را به گوشه رینگ برده، میگذرد و مساله تا حدی شفاف شده است. خبرگزاری ایرنا بعد از اتهام جعل که به شدت سر و صدا کرد، جداول منتشر شده را از خروجی برداشت و عذرخواهی کرد. این در حالی است که خضریان، نماینده عضو پایداری که سرمنشا این ادعا بوده همچنان موضع جدیدی نگرفته و در مقابل حمله برخی همکاران اصولگرایش چون رضاخواه به سکوت روی آورده است. این درحالی است که هنوز نام صد نماینده که مورد استناد بسیاری از رسانهها قرار گرفته علنی نشده که نشان از عدم شفافیت برخی نمایندگان اصولگرای مجلس دارد. سوال اما همچنان باقی است که این ادعا از چه رو طرح شد و آقایان نماینده ولو اینکه به گفته برخی انگیزه جناحی و گروهی داشتهاند، بر کدام مبنا چنین موضوعی را طرح کردند؟
شرح ماجرا
به گزارش روزنامه اعتماد، این ماجرا از جلسه آخرین روز فروردین شروع شد که کاظم دلخوش، سخنگوی کمیسیون حقوقی در تذکری خطاب به قالیباف گفت: «بسیاری از احکام و جداول بودجه سال 1400 بعد از تصویب در صحن تغییر پیدا کرد و جداول جابهجا شده است.» قالیباف نیز در پاسخ از نامهای که در این باره دریافت کرده گفت و وعده داد که جلسهای در این باره برگزار کند.
بعد از آن نیز علی خضریان، سخنگوی کمیسیون اصل 90 در صفحه توییتر خود خطاب به قالیباف و الیاس نادران نوشت: «متاسفانه بررسی جداول بودجه 1400 حاکی از تغییرات گسترده ارقام و اعداد پس از رایگیری لایحه بودجه در صحن مجلس با اطلاع و تایید جنابتان میباشد. تا آنجا که در کمال تعجب جداول 25 روز پس از تصویب بودجه ابلاغ شده که در نوع خود بینظیر است؛ لذا با توجه به رانت ایجاد شده برای عدهای خاص و تذکرات متعدد نمایندگان پیرامون این موضوع که شنیده نشد، با هدف جلوگیری یک رانت بزرگ که منجر به ذبح قانونگرایی در نظام بودجهریزی کشور خواهد شد، این تخلف را پیگیری خواهم کرد.»
واکنشها چه بود
واکنشها نیز همینجا شروع شد. بسیاری این غائله را به دامی تعبیر کردند که طیف پایداری برای قالیباف گسترانده است. شاهدش نیز مجتبی توانگر، نماینده تهران در حساب کاربری خود در توییتر بدون اینکه نامی از خضریان ببرد، نوشت.: «آقای صادق محصولی، دبیرکل محترم حزب پایداری! ظاهرا تمایل دارید در انتخابات ریاستجمهوری 1400 نقش فعال ایفا کنید. سلمنا، ولی بدانید و به نمایندگان همراه خود در مجلس تفهیم کنید که مسیر پاستور از تخریب ناجوانمردانه بهارستان نمیگذرد.»
بعد از او نیز مالک شریعتی سخنگوی کمیسیون تلفیق دستکاری بودجه 1400 را ادعایی کذب خواند و گفت: «هیچ تصمیمی در بودجه 1400، بدون مجوز از اعضای کمیسیون تلفیق و صحن علنی گرفته نشده است. ادعای دستکاری و رانت خلاف واقع است.»
رحیم زارع، عضو هیات رییسه نیز با اشاره به اینکه اصلاح جداول بعد از تصویب ماده واحده بودجه در صحن علنی امر بیسابقهای نیست، گفت: «در همه مجالس تصمیمگیری درباره جداول بودجه حدود هزار صفحه است که با تفویض صحن به کمیسیون تلفیق واگذار میشد تا با مشورت روسای کمیسیونها تصمیمگیری شود و از روزی که لایحه ارجاع میشود تا روز ابلاغ، بارها و بارها به دلیل تصمیمات صحن و بررسی کارشناسان و نظرات شورای نگهبان تغییر میکند.»
دستکاری بودجه اما ادعایی حساستر و قابلتوجهتر از آن بود که به این راحتی توجیه شده یا به حاشیه برود. بهخصوص که از یک رقبای درون جریانی رییس مجلس به آن میدمیدند و از سوی دیگر برخی رسانهها به آن میپرداختند.
همین شد که 100 نماینده مجلس خطاب به رییس مجلس نامه نوشته و خواستار شفافسازی و اقدام در این زمینه شدند. توضیحات رییس کمیسیون تلفیق نیز در پی همین نامه ارایه شد. توضیحی که بر پایه آن کمیسیون کار خود را «قانونی و در موعد مقرر» انجام داده و بودجه نیز در موعد قانونی به دولت ابلاغ شده است. البته این بیانیه به اندازه کافی شفاف و قاطع نبود و بر همین اساس الیاس نادران پنجشنبه شب دوباره مجبور به ارایه توضیح شد.
ناگفته نماند که سازمان برنامه و بودجه هم اگرچه در ابتدا سکوت پیشه کرده بود، نهایتا قضیه را تایید و اعلام کرد که «در نامه رییس مجلس به رییسجمهور تغییرات در جداول بودجه به دولت ابلاغ شده است. سازمان برنامه و بودجه کشور در جریان علت و ماهیت این تغییرات نبوده و صرفا به عنوان مجری قانون، خود را ملزم به اجرای آن میداند.»
ماجرای جدول چه بود؟
این ماجرا اما از آنجایی بیشتر بالا گرفت که خبرگزاری ایرنا جداول مورد بحث را منتشر کرد. براساس گزارش مذکور بودجه چنان دستکاری شده بود که بودجه مجلس 359 میلیارد تومان بیشتر، بودجه بسیج 2046 میلیارد تومان بیشتر، بودجه شورای عالی حوزههای علمیه 102 میلیارد تومان بیشتر، بودجه دانشگاه امام حسین سپاه، 361 میلیارد تومان بیشتر، بودجه سازمان تبلیغات اسلامی، 200 میلیارد تومان بیشتر، بودجه دفتر طب سنتی در وزارت بهداشت، 50 میلیارد تومان بیشتر شده و بودجه «فعالان فضای مجازی صداوسیما»، 1500میلیاردتومان بیشتر شود!
برخی دیگر از رسانهها نیز در این باره بیشتر نوشته و مدعی شدند که مجلسیها با این استدلال که ما در بررسی بودجه درآمد جدید برای دولت ایجاد کرده و خودمان هم باید محل هزینه آن را تعریف کنیم، دست به این اقدام زدهاند.
همچنین ادعا شد که یک گروه چهار نفره، پنهانی و به جای کل مجلس برای این هزینهکردها تصمیم گرفتهاند!
توضیح نادران و پاسخ توکلی
جوابیه پشت جوابیه و واکنش پشت واکنش اما آمد تا تکلیف این شبهه مشخص شود. الیاس نادران رییس کمیسیون تلفیق مجلس با تاکید بر اینکه «بودجه دستکاری نشده است»، گفت: «همه تغییرات اعمال شده بر بودجه، با هماهنگی شورای نگهبان انجام گرفته است.»
او گفت: «به اطلاع مردم شریف ایران میرسانم که آنچه در فضای مجازی پخش شده کذب محض است اطمینان میدهم آنچه انجام میشود در چارچوب اختیارات قانونی بوده است.»
احمد توکلی، رییس سازمان دیدبان شفافیت و عدالت نیز توضیحات او را ابهامزدا و قانعکننده دانست و گفت: «1- گزارش نادران ابهامزداست 2- پاسخ او به بخشی از اعتراضها قانعکننده است 3- اعتماد دیدبان به گزارش نادران و پاسخها در حدی است که احتمال میدهد همه معترضان را قانع کند 4- این اعتماد در نادران در حدی است که نه تنها زیر بار پنهانکاری نمیرود بلکه با شجاعت در مقام پاسخگویی میایستد. 5- نادران خودش از فعالان اصلاحات ساختاری بودجه بوده و تخلف از مقررات هم کرده باشد از ناچاری بوده. 6- قضاوت ما مقدماتی است و تا اینجا بخشی از اعتراضها وارد نیست و معترضان اگر بخواهند ادعایشان پذیرفته شود باید مستند و مصداقی حرف بزنند. 7- دیدبان قضاوت نهایی خودش را موکول به پایان رسیدگی میکند و بار دیگر بر عهدش بر حفظ بیطرفی تاکید میکند یعنی اگر به حدوث جرم برسیم ولو علیه دوستمان باشد، میگوییم.»
او حتی تاکید کرد که در این قضیه نگاه جناحی و سیاسی ندارد و گفت: «خدا میداند اگر ماجرا به همین شکل با این تفاوت که آقای تاجزاده جای دکتر نادران بود، من در روش و ملاک تغییری نمیدادم.»
تهدید به شکایت و عذرخواهی
ماجرا اما به همینجا هم ختم نشد. اطرافیان رییس مجلس نسبت به جداول منتشر شده از سوی ایرنا واکنشهای تندی نشان دادند، مثلا قربانزاده، مشاور قالیباف در کلاب هاوس گفت که «مجلس از خبرگزاری ایرنا به دلیل افترا به قوه مقننه و رییس مجلس بابت انتشار خبر «دستکاری مجلس در بودجه» شکایت خواهد کرد. قربانزاده البته قبل از عذرخواهی ایرنا گفته بود که این جدول جعلی است.
ایرنا نیز در پی این ماجراها از موضع خود عقب نشست و ضمن عذرخواهی خبرنگار خود را مقصر معرفی کرد. ایرنا اعلام کرد که «با توجه به بررسیهای به عمل آمده و به دلیل بیدقتی خبرنگار در نگارش عناوین جدول و نیز طی نشدن مراحل کامل تدوین و انتشار مطلب» از مخاطبانش پوزش خواسته و نوشته که «مطلب یادشده از کلیه خروجیهای خبرگزاری حذف میشود.»
طبق این توضیحات «آنچه با عنوان دروغ و جعل ایرنا از سوی خبرگزاری خانه ملت مطرح شده است، ناشی از جابهجا شدن عنوان ستونهای جدول مربوط به جزییات این تغییرات در لایحه بودجه 1400 است.» ایرنا در همین حال ادامه داد: «اصل پرسش نمایندگان و افکار عمومی درباره ماهیت تغییرات همچنان به قوت خود باقی است و مجلس هنوز توضیح نداده که اگر این جداول حاصل مصوبات کمیسیون تلفیق و آرای صحن علنی است، چرا بیش از یکصد نماینده به آن اعتراض دارند و به ابهامات مطرح شده مبنی بر تغییرات در جداول که از سوی دولت و نمایندگان مجلس مطرح شده است، هیچ پاسخ روشنی ارایه نمیدهد.»
دعوای درونگروهی
هنوز هم ابهاماتی در این قضیه باقی است و کسی پاسخ نداده که مبنای نامه 100 نماینده مجلس چه بوده است و آیا محتوای آن صحت داشته یا خیر؟ حامیان قالیباف اما معتقدند که این مساله تمام از رویکرد جناحی و گروهی نشأت میگیرد. مثلا مالک شریعتی جناح رقیب را متهم میکند و در توییتر مینویسد: «+به بودجه صفر بسیج رای بدید!
+پایان رایگیری؛ تصویب شد؛
باید اذهان از افتضاح صوت ظریف و آشنان گیت منحرف شود؟ چرا اینجوری آخه؟
در بودجه همیشه سه ستون با هم مقایسه میشود؛
لایحه دولت، مصوبه تلفیق، مصوبه صحن
ستون اول لایحه دولت بوده به جاش نوشتند مصوبه مجلس، جعل عدد جای خود»
مجتبی رضاخواه، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس نیز در مقام دفاع از قالیباف قرار گرفته و طیف پایداری و رقبای درون جریانی را مورد توجه قرار میدهد. او در واکنش به این ماجرا میگوید: «چرا اسامی کسانی که مدعی شفافسازی هستند با گذشت یک هفته منتشر نمیشود؟ موارد دستکاری چه چیزهایی است و کجا در جداول دستکاری شده؟ همین مسائل نشان میدهد که در این موضوع سیاسیکاری میکنند.»
او نیز قضیه را سیاسی و جناحی دانست و گفت: «برخی آقایان دوست ندارند قالیباف به عنوان کاندیدای ریاستجمهوری ورود کند و با یک خبر دروغ تلاش کردند ایشان را تخریب کنند.»
رضاخواه همچنین گفت: «با آقای خضریان صحبت کردم و متوجه شدم دوستان یک چیزهایی شنیدهاند اما نمیدانند دقیقا موضوع چیست و براساس همان رفتند مصاحبه کردند یا توییت زدند. خود من سوال کردم گفتند بودجه قرارگاه امام حسن(ع) خیلی زیاد شده اما نشان دادیم که بودجه این قرارگاه همان بوده و اصلا تغییری نکرده به این معنی که اطلاعاتشان هم اشتباه بود.»
دیدگاه تان را بنویسید