یک تغییر معنادار؛ نامزدهایی که در پی تصاحب کرسی‌های هیات رئیسه مجلس بودند

اعتمادآنلاین| آخرین روز ثبت‌نام انتخابات ریاست‌جمهوری سیزدهم که پایان یافت و اسامی چهره‌های بزرگ و کوچکی که داوطلب شرکت در سیزدهمن دوره انتخابات ریاست‌جمهوری بودند، مرور شد، از علی لاریجانی اعتدال‌گرا تا اسحاق جهانگیری اصلاح‌طلب و سیدابراهیم رییسی اصولگرا در فهرست طول و دراز داوطلبان بودند اما خبری از نام محمدباقر قالیباف نبود که نبود.

به گزارش روزنامه اعتماد، رییس این روزها و روزهای پیش‌روی یازدهمین دوره مجلس که پیش از آنکه در انتخاباتی با ردصلاحیت حداکثری و مشارکتی حداقلی ردای نمایندگی مردم را به تن کند، 3 مرتبه بخت خود را برای حضور در کاخ ریاست‌جمهوری ایران آماده کرده بود ولی هربار نتیجه‌ای جز شکست عایدش نشده بود، در حالی عطای حضور در انتخابات «پاستور 13» را به لقایش بخشید که در مدت یک‌ساله حضورش در ساختمان هرمی‌شکل میدان بهارستان، بارها و بارها اقداماتی را رقم زده و اظهاراتی را ایراد کرده بود که هرکدام به نوعی «انتخاباتی» تعبیر و تحلیل می‌شد اما سرانجام به‌ دلیل آنچه دست‌کم در ظاهر «وحدت اصولگرایان» اعلام شد، از حضور در این میدان رقابت انصراف داد تا رییسی حالا در شرایطی جدی‌ترین گزینه ریاست پاستور باشد که همه رقبایش پشت سد بلند شورای نگهبان مانده و از میدان به در شده‌اند. قالیباف اما مرد پیروز این جدال‌هاست. او هم بدنه اجتماعی‌اش در میان اصولگرایان را تقویت کرد و هم با خیالی آسوده به کرسی ریاست مجلس تکیه زد تا نشان دهد سیاست ایران را بهتر از بسیاری از همفکرانش می‌شناسد.

اجلاسیه بی‌حاشیه

به لطف تشکیل مجلس دهم و حضور مثلث اعتدال‌گرایان و اصلاح‌طلبان و اصولگرایان در آن، عادت کرده بودیم که هر دوره اجلاسیه پارلمان، مساوی باشد با فعالیت پر شر و شور فراکسیون‌های سیاسی مجلس اما مجلس یازدهم فقط و فقط دو فراکسیون سیاسی دارد و مهم‌تر، یک گزینه برای ریاست پارلمان. نخستین فراکسیون مجلس، «نیروهای انقلاب» است که برای ریاست قالیباف بر این فراکسیون اکثریت، حتی اساسنامه‌اش را هم تغییر داد و فراکسیون دوم، «مستقلین ولایی»؛ فراکسیون اقلیت که عمده اعضایش را منتقدان میانه‌روی قالیباف تشکیل می‌دهند و این مدت تمام توجه‌شان به حضور علی لاریجانی و مسعود پزشکیان در انتخابات ریاست‌جمهوری معطوف بود و از پارلمان غافل ماندند تا چاره‌ای نداشته باشند جز همراهی با رییس مجلس و سهمی هم از کرسی‌های هیات‌رییسه نگیرند! همه این موارد کنار هم حاکی از آن است که قالیباف برای ریاست بر مجلس حتی رقیب جدی و قدری هم نداشت. غروب سه‌شنبه که ثبت‌نام نمایندگان برای کاندیداتوری در انتخابات هیات‌رییسه مجلس آغاز شد، فقط فریدون عباسی برای کرسی ریاست ثبت‌نام کرد. او که نامش در میان ردصلاحیت‌شدگان شورای نگهبان هم به چشم می‌خورد، مشخص بود که فقط آمده تا انتخاباتی درون پارلمانی برگزار شود. در نهایت هم همین‌طور شد تا قالیباف صبح روز گذشته بدون هیچ دردسر و حاشیه و نکته‌ای با 230 رای ریاست مجلس را برای یک‌سال دیگر و احتمال بسیار زیاد، تا پایان عمر مجلس یازدهم در اختیار داشته باشد.

یک تغییر معنادار

اگرچه صحن مجلس عاری از حاشیه و نکات جنجالی بود اما برخی تغییر و تحولات در ترکیب هیات رییسه قابل ‌‌اعتنا بود و معنایی حایز اهمیت داشت. یکی از نمایندگانی که اگر می‌خواست، می‌توانست ریاست قالیباف را با تهدید بسیار جدی مواجه کند، امیرحسین قاضی‌زاده‌هاشمی بود. او که در میان تصمیم شورای نگهبان برای ردصلاحیت رییس سابق مجلس و مشاور رهبری و معاون اول رییس‌جمهوری، برای انتخابات ریاست‌جمهوری تایید صلاحیت شده و یکی از نمایندگان محبوب جبهه پایداری و البته برخی از دیگر طیف‌های قدرتمند بهارستان است و همزمان ارتباطات حسنه‌ای هم با بدنه حاکمیت دارد، در شرایطی روز گذشته حتی حاضر به کاندیداتوری برای تصاحب کرسی‌های هیات رییسه مجلس نشد که علی نیکزاد برخلاف او ترجیح داد ریسک نکند. نام قاضی‌زاده‌هاشمی از هم‌اکنون در میان کابینه سیدابراهیم رییسی و حتی سعید جلیلی قرار دارد؛ از این‌رو به نظر می‌رسد او با کناره‌گیری از هیات‌رییسه مجلس، خود را برای خداحافظی با بهارستان و ورود به پاستور آماده می‌کند. نیکزاد هم وضع به ‌نسبت مشابهی دارد و باتوجه به آنکه حالا بار دیگر همچون انتخابات 96 رییس ستاد انتخابات 1400 رییسی است، در صورت ریاست‌جمهوری او، به احتمال فراوان یکی از کرسی‌های وزارت را در اختیار بگیرد اما ترجیح داد باتوجه به تغییرات احتمالی رابطه‌اش با رییسی، مجلس را فراموش نکند و با 206 رای و فقط یک رای بیشتر از عبدالرضا مصری به عنوان نایب‌رییس اول فعالیت کند. مصری نیز در مسیر نایب‌رییسی مجلس باز هم حمیدرضا حاجی‌بابایی را جا گذاشت و 205 رای کسب کرد تا سرپرست وزارت کار دولت احمدی‌نژاد وزیر آموزش و پرورش آن دولت را همچنان در حسرت بالانشینی در پارلمان باقی بگذارد. نکته حایز اهمیت درباره نیکزاد آنکه شایعاتی مبنی بر ایجاد اختلاف میان او و رییسی شنیده شده که درصورت صحت، نه‌تنها دوری او را از «پاستور 13»، وعده می‌دهد بلکه تلاشش برای تصاحب دوباره کرسی نایب‌رییسی مجلس را هم توجیه می‌کند.

توفیق پایداری

خروج امیرحسین قاضی‌زاده‌هاشمی به عنوان یکی از چهره‌های مقبول پایداری‌های پارلمان از هیات رییسه با حضور مصری، یکی از نیروهای نزدیک به طیف سنتی اصولگرایان که البته حالا مورد وثوق پایداری‌ها هم هست، جبران شد اما این تمام خواسته آنان نبود. سیدنظام‌الدین موسوی، نماینده تهران ازجمله نمایندگانی بود که برای کرسی هیات رییسه مجلس آماده بود و در روزهایی که اکثر نمایندگان همه حواس‌شان معطوف به انتخابات 1400 و تایید و ردصلاحیت‌های شورای نگهبان بود، به هماهنگی و برنامه‌ریزی برای حضور در هیات رییسه می‌پرداخت. او با 157 رای و پس از محسن پیرهادی با 189 رای به عنوان ناظران هیات رییسه انتخاب شد. سومین ناظر اما انتخابش به ‌لطف قرعه‌کشی صورت گرفت. محمدحسین فرهنگی، سخنگوی هیات‌رییسه و علی‌اصغر سلیمی هر دو 141 رای کسب کردند و با قرعه‌کشی، سلیمی، نماینده عضو جبهه پایداری محلات در مجلس در شرایطی سومین ناظر هیات‌رییسه شد که شنیده‌ها از نارضایتی قالیباف از عملکرد فرهنگی به عنوان سخنگوی هیات رییسه مجلس حکایت داشت. قالیباف معتقد است که فرهنگی نتوانسته آنچنانکه باید و شاید به حواشی مربوط به پارلمان پاسخ دهد و با این حساب بهارستان در اجلاسیه دوم به احتمال قریب به یقین سخنگویی جدید خواهد داشت.

خداحافظی مدعی

یکی دیگر از نکات قابل‌تامل، خروج احمد امیرآبادی‌فراهانی از هیات رییسه مجلس بود. او یکی از نمایندگان مدعی پارلمان به شمار می‌رفت و در قضایای جنجالی ایجاد شده برای قالیباف، همواره پشت او ایستاد؛ به‌ویژه در موضوع دستکاری در لوایح بودجه که نخستین‌بار از سوی نمایندگان مجلس مطرح و با امضای 100 نفر رسمیت یافت ولی حالا قالیباف و مالک شریعتی‌نیاسر و مجتبی توانگر شکایت‌شان را از خبرنگاران کرده‌اند. همه این حمایت‌ها سبب شده بود تا بخشی از پارلمان کمر به حذف او از هیات رییسه ببندد و درنهایت هم این اتفاق رخ داد و او جایی در میان دبیران پارلمان در سال دوم نخواهد داشت. روح‌الله متکفر آزاد با 206 رای، قاسم دهنوی با 184 رای، علی‌ کریمی‌فیروزجایی با 182 رای، محمد رشیدی با 181رای، مجتبی یوسفی با 167 رای و حسینعلی حاجی‌دلیگانی با 168 رای به عنوان دبیران هیات رییسه مجلس شورای اسلامی در سال دوم انتخاب شدند. محمد رشیدی و مجتبی یوسفی 2 نماینده نزدیک به قالیباف به ‌شمار می‌روند که موفق به ورود به هیات رییسه شده‌اند تا وزن یاران قالیباف در هیات رییسه هم افزایش یابد. اگرچه پایداری‌ها نیروهایی که می‌خواستند را به هیات رییسه فرستادند ولی هنوز هم اگر قرار بر رای‌گیری باشد، دست بالاتر با قالیباف خواهد بود. قالیبافی که البته اگر نبود انصرافش از کاندیداتوری در انتخابات ریاست‌جمهوری و معامله با اصولگرایان، احتمالا چالشی دشوار و مسیری صعب برای دستیابی دوباره به کرسی ریاست پیش‌رو داشت ولی حالا بدون دردسر، نه برای یک‌سال، بلکه به احتمال قریب به یقین برای 3 سال آینده قدرتمندترین کرسی بهارستان را برای خود رزرو کرده تا در دولتی که به‌ واسطه نوع نگاه و نظارت استصوابی شورای نگهبان، با حذف اصلاح‌طلبان و اعتدال‌گرایان، یحتمل از آن اصولگرایان خواهد بود، عملا قوای انتخابی و انتصابی با مجموعه حاکمیت یکدست شده باشند.