انتخابات 1400| سایه انتقادات بر سر عملکرد صداوسیما در برگزاری مناظرات ادامه‌دارد / آیا سبد رای رئیسی کوچک شده است؟

اعتمادآنلاین| آخرین دور از مناظره‌های انتخابات سیزدهمین دوره ریاست‌جمهوری عصر روز گذشته برگزار شد. این در واقع آخرین فرصت 7 کاندیدای انتخابات ریاست‌جمهوری بود تا بتوانند از آنتن تلویزیون با سخنان‌شان، توجه رای‌دهندگان را جلب کنند.

به گزارش روزنامه اعتماد، دو مناظره قبلی نه‌تنها جذابیتی نداشت، بلکه جدال‌های لفظی این 7 نفر باعث شده بود تا انتقادات زیادی هم از رفتار کاندیداها شود. روز گذشته اما هم شیوه مناظره به خاطر انتقادات تاحدودی تغییر کرد و فضایی فراهم شد تا نامزدها بتوانند بیشتر در حالت مناظره قرار بگیرند اما واکنش‌ها نشان می‌دهد که تغییرات دیروز هم نتوانست خیلی توجه مردم را جلب کند و همچنان انتقادات هم نسبت به شیوه مناظره و هم نسبت به رفتار نامزدها وجود دارد.

ضمن اینکه نظرسنجی‌های منتشر‌شده معلوم می‌کند که رفتار تکراری برخی نامزدها از میزان آرای آنان در دوره‌های گذشته نیز کاسته است.

سومین دور از مناظره‌ها دیروز بالاخره بعد از انتقادات مختلف تاحدودی تغییر کرد. نامزدها در بخش اول تنها به یک سوال پاسخ دادند تا به این ترتیب امکان مقایسه نظر آنان از سوی مخاطب فراهم شود و این برنامه تبلیغاتی بیشتر حالت مناظره بین 7 نامزد پیدا کند. در این برنامه قرار بود دولت و عبدالناصر همتی به خاطر اعتراضی کرده بودند وقتی مجزا برای پاسخ دادن به اتهامات پیدا کنند ولی هر دو اعلام کردند که از این فرصت خود صرف‌نظر کنند.

پیش از این هم ابراهیم رییسی از وقت خود برای پاسخ گفتن به اتهامات صرف‌نظر کرده بود. مرتضی حیدری مجری برنامه در ابتدا 7 موضوع را به عنوان دغدغه مردم مطرح کرد و از نامزدها خواست درباره آن اظهارنظر کنند.

گرانی و نرخ بالای تورم، عدالت و کاهش فاصله طبقاتی، رکود اقتصادی، شفافیت و مقابله با فساد اقتصادی، ساماندهی یارانه‌های پنهان و آشکار، بیکاری و تامین مسکن این هفت دغدغه بود که البته از سوی فعالان شبکه‌های اجتماعی ناقص دانسته شد. بسیاری تاکید کردند که دغدغه‌های سیاسی و حیاتی نادیده گرفته شده است.

در پاسخ به این سوالات دقایق ابتدایی با صحبت‌های امیرحسین قاضی‌زاده‌هاشمی، محسن رضایی و رییسی بدون تنش گذشت و خیلی انتقادی به سایرین نبود. اما با ورود همتی و علیرضا زاکانی فضا تغییر کرد. همتی دوباره رییسی را هدف قرار داد و از او انتقاد کرد. در واکنش زاکانی هم سخنان خیلی تندی را علیه همتی مطرح کرد. زاکانی در بین سخنان خود مدعی شد که همتی در دوران ریاست خود بر بانک مرکزی در سال 98 در نامه‌ای خواستار افزایش نرخ حامل‌های انرژی شده است.

چالش بدهکاران بانکی

در ادامه همتی رییسی را وارد یک چالش کرد. او لیستی از بدهکاران بانکی را در دست گرفت و گفت که ابربدهکاران بانکی در زمان من نبوده است و من حالا آن را به آقای رییسی می‌دهم که اگر صلاح می‌دانند، منتشر کنند. در ادامه آقای رییسی هم در مقابل همتی بدون آنکه بخواهد محتوای لیست را علنی کند از همتی پرسید چرا حالا لیست را می‌دهید اگر وظیفه شما بوده چرا آن را زودتر نداده‌اید و اگر وظیفه شما نیست چرا این کار را می‌کنید که همتی پاسخ داد من این را قبلا به قوه قضاییه داده‌ام.

حمایت از برجام

دیروز برجام نیز موضوع پرتکرار مناظره بود و بیشتر نامزدهای اصولگرا به آن پرداختند اما آن را تکفیر نکردند و به نوعی آن را تایید کردند. پنج نامزد اصولگرا از جمله افرادی هستند که همواره در سخنان سابق خود علیه برجام صحبت کرده بودند اما در مناظره دیروز مداوم تاکید کردند که برجام را حفظ خواهند کرد. از جمله محسن رضایی رسما اعلام کرد چنانچه رییس‌جمهوری شود برجام را جدی می‌گیرد. این شامل جلیلی هم می‌شود. منتها با این تفاوت که جلیلی تاکید می‌کرد ما مذاکره را به چند کشور محدود نمی‌کنیم.

ریزش آرا

به هر حال نگاهی به فضای عمومی جامعه نشان می‌دهد که مناظره سوم هم خیلی نتوانست برای نامزدها موفق عمل کند. ضمن اینکه نتایج منتشرشده از نظرسنجی‌ها هم همین موضوع را تایید می‌کند. ایسپا اعلام کرده که بر اساس آخرین نظرسنجی انتخاباتی خود 68.1 درصد افرادی که در سال 96 به ابراهیم رییسی رای داده بودند قطعا در انتخابات پیش‌رو شرکت خواهند کرد. این یعنی با کاهش عمومی مشارکت مردم در انتخابات، سبد آرا به نفع رییسی هم کوچک شده است.

همچنین ایسپا اعلام کرده که از بین افرادی که در سال 1396 به ابراهیم رییسی رای داده‌اند و اکنون گفته‌اند قصد شرکت در انتخابات پیش‌رو را دارند، 78.3 درصد به ابراهیم رییسی رای می‌دهند.

برخی معتقدند که رفتار تکراری نامزدها و نداشتن برنامه‌ای روشن باعث شده که حتی آرای آنان از دوره قبل نیز کمتر شود. در مناظره‌های انتخاباتی این دوره مشخص شد که تقریبا سخنان و برنامه‌های نامزدهای گذشته در این دوره نیز در حال تکرار است و خبری از برنامه‌های تازه نیست.

این در حالی است که وضعیت ایران نسبت به هشت سال و چهار سال گذشته تفاوت‌های زیادی کرده و با چالش‌های زیادی مواجه شده است. ضمن اینکه نامزدها در تقابل با یکدیگر نتوانستند دست به ابتکار عمل بزنند و تنها با تخریب و موضع‌گیری‌های سیاسی تلاش کردند جلب ‌توجه کنند این در حالی است که مردم برای عبور از مشکلات نیازمند برنامه‌های مدون و دقیقی هستند.