لطفاً واکسن فایزر تولید آلمان را وارد کنید!

اعتمادآنلاین| سجاد صداقت- روزهای سیاه کرونایی در ایران همچنان ادامه دارد. در شرایطی که بخش مهمی از کشورهای جهان موفق به کنترل مقطعی پاندمی در دنیا شده‌اند، میزان مرگ‌ومیر را کاهش داده‌اند و شرایط زندگی را به حالت عادی بازگرده‌اند، ایران گرفتار پیک پنجم شیوع کرونا شده و طبق اعلام وزارت بهداشت، روزانه بیش از 500 نفر در کشور بر اثر این بیماری جان خود را از دست می‌دهند. این در شرایطی است که به نظر می‌رسد مسئولان امر هم راهکار چندانی برای مقابله با این سونامی خانه‌برانداز ندارند.

از یک سو ستاد ملی کرونا تعطیل نشدن کشور- بدون یک رأی مخالف!- را تصویب کرد و از سوی دیگر واردات واکسن کرونا به کندی پیش می‌رود. سرمایه‌گذاری روی انواع و اقسام واکسن‌های کرونا هم به جایی نرسیده و قول‌های تولیدکنندگان داخلی برای در دسترس قرار دادن دُزهای واکسن کرونا نیز تاکنون موفقیتی نداشته است و هر روز تاریخ جدیدی برای آن تعیین می‌شود. این در شرایطی است که میزان بالای مرگ‌ومیر، ظرفیت پر بیمارستان‌ها و رعایت نکردن پروتکل‌های بهداشتی هر روز وضع بدتری را در کشور به بار آورده و ایران را به «فاجعه» بالاترین مرگ‌های کرونایی در جهان (به نسبت جمعیت کشورها) رسانده است.

احتمالاً از همین روست که حالا سید ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور جدید ایران هم به این نقطه رسیده که «تولید داخلی واکسن کرونا در ایران زیاد نیست و ما به واردات 30 تا 40 میلیون دز واکسن محتاجیم». در چنین شرایط پیچیده‌ای اما به دلیل دستور رهبر انقلاب، گزینه‌های واردات واکسن برای ایران به اسپوتنیک‌وی روسیه، آسترازنکا/آکسفورد انگلیس، سینوفارم چین و کووکسین/باهارات بیوتک هند محدود شده است. این محدودیت باعث شده که ایران نتواند سه واکسن مهم فایزر/بیونتک، مدرنا و جانسون اند جانسون را وارد کند. واکسن‌هایی که بسیاری از گزارش‌های منتشرشده در سویه‌های مختلف پاندمی نشان از کارایی بالاتر آنها می‌دهد.

در این میان، با گسترش درخواست‌ها برای واردات سریع‌تر واکسن به ایران، امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی، نماینده مجلس و یکی از نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری 1400، در جواب مجری یکی از برنامه‌های صداوسیما که از او پرسیده بود: «حالا نمی‌شود رهبری کوتاه بیاید و واکسن فایزر وارد کنیم؟ موضوع جان مردم است...» ادعا می‌کند: «اصلاً فایزر و غیر فایزر نداره، سینوفارم چین 93 درصد ایمنی ایجاد می‌کند و فایزر 95 درصد.»

البته مشخص است که قاضی‌زاده هاشمی از نتایج تازه‌ترین تحقیقات در زمینه کارایی واکسن‌های کرونا آگاهی چندانی ندارد. او درست می‌گوید که کارایی واکسن فایزر 95 درصد است اما تاکنون در هیچ‌ یک از تحقیقات منتشرشده کارایی 93 درصد برای واکسن سینوفارم چین ثبت نشده است. کارایی سینوفارم که در فرایند واکسیناسیون در ایران یکی از پرتکرارترین واکسن‌هاست، بر اساس گزارش تازه یورونیوز، در مرحله سوم آزمایش بالینی که در 10 کشور انجام شده به 79 درصد رسیده است. البته مطالعه دیگری که در مورد کارایی سینوفارم در کشور امارات انجام شده این نرخ را 86 درصد نشان داده است.

اوضاع فوق بحرانی کرونا در ایران با آغاز عزاداری‌های ماه محرم و خطرات برگزاری مراسم‌های این ماه که چندان هم وقعی به آن گذاشته نشده، باعث شده حالا در جدیدترین واکنش کیانوش جهانپور، سخنگوی سازمان غذا و دارو، در توییتی خبر دهد که منعی برای واردات انواع واکسن کرونای مورد تایید سازمان جهانی بهداشت یا سازمان غذا و دارو از جمله آسترازنکا، مدرنا، فایزر و... وجود نداشته و ندارد. البته او به این محدودیت اشاره کرده که این واکسن‌ها نباید در آمریکا و انگلیس تولید شده باشند.

این همان مساله‌ای است که درباره واکسن آسترازنکا نیز اتفاق افتاد. اما سوالی که در این بین پیش می‌آید این است که چرا مسئولان ایران به دنبال واکسنی با کارایی بالاتر، که از قضا در آمریکا هم تولید نمی‌شود، نمی‌روند؟ احتمالاً واردکنندگان به خوبی این راه‌ها را می‌شناسند اما برای تاکید دوباره باید اشاره‌ای به شرکت تولیدکننده واکسن فایزر داشته باشیم. واکسن فایزر امروز در دنیا با نام فایزر/بیونتک شناخته می‌شود.

بیونتک یک شرکت زیست‌فناوری آلمانی است که به توسعه و ساخت ایمونوتراپی‌های فعال برای رویکرد خاص بیمار در درمان بیماری‌های جدی اختصاص دارد. این شرکت در سال 2008 در ماینتس آلمان به دست دانشمندان آلمانی اوزلم تورچی و اوغور شاهین با همکاری انستولوژیست اتریشی کریستوف هوبر تاسیس شد. 2 دانشمند آلمانی موسس این شرکت اصالتاً ترک‌تبار هستند و جزو عوامل اصلی سرعت‌بخشی واکسیناسیون در کشور همسایه ایران یعنی ترکیه بودند. بیونتک واکسن کرونای فایزر/بیونتک را در آلمان تولید می‌کند و بخش مهمی از نزدیک به 80 میلیون دز واکسن کرونای تزریق‌شده در ترکیه محصول همین شرکت بوده است.

اکنون که کرونا در ایران در حال رقم زدن یک فاجعه تمام‌عیار است، اگر حرف سخنگوی سازمان غذا و دارو را حجت بگیریم، احتمالاً مسئولان امر باید برای خرید واکسن فایزر/بیونتک تولیدشده در آلمان زودتر دست‌به‌کار شوند. واکسنی که کارایی 95 درصدی آن حتی درباره سویه دلتا شاید اندکی امید را دوباره در جامعه زنده کند.