طرح صیانت معلق در مجلس

موضوع بررسی طرح صیانت از فضای مجازی کشور در کمیسیون مشترک که طی ماه‌های گذشته با مخالفت‌های بسیار افکار عمومی مواجه شده بود، روز گذشته در جلسه غیرعلنی مجلس به رای گذاشته شد و 120 نماینده مجلس با بازگشت این طرح به صحن علنی موافقت کردند. اگر این رای نمایندگان مبنا قرار بگیرد، بررسی و تصویب این طرح در جلسه علنی مجلس انجام خواهد شد و مردم این امکان را خواهند داشت تا از نقطه‌ نظرات موافقان و مخالف طرح مطلع شوند. 

به گزارش روزنامه اعتماد، علاوه بر مخالفت افکار عمومی با اصل این طرح، یکی دیگر از مخالفت‌ها این بود که برخی نمایندگان حامی این طرح با استناد به اصل 185، بررسی این طرح را به کمیسیون مشترک واگذار کردند و بر این اساس رای اعضای کمیسیون مبنای تصویب طرح قرار گرفت و نه رای همه نمایندگان مجلس. هر چند روز گذشته، رشیدی کوچی از نمایندگان مخالف این طرح اعلام کرد که بررسی و تصویب طرح به صحن علنی مجلس واگذار شده اما برخی نمایندگان از جمله بیژن نوباوه اعلام کردند که رای دیروز مجلس در حمایت از بازگشت طرح به صحن علنی، صرفا یک رای استمزاجی بوده است و نمی‌تواند مبنا قرار بگیرد. نوباوه گفت: «رای‌گیری در جلسه غیرعلنی برای بازگشت طرح حمایت از کاربران در فضای مجازی به صحن تنها یک رای‌گیری استمزاجی برای نظرخواهی بوده و به معنای بازگشت این طرح به صحن نیست. علاوه بر این یک عضو هیات رییسه مجلس نیز با تاکید بر اینکه طرح صیانت دیگر در کمیسیون مشترک سابق بررسی نمی‌شود، گفت: احتمالا کمیسیون مشترک جدیدی برای بررسی طرح صیانت تشکیل شده تا همچون سایر طرح‌ها و لوایح مصوبات آن در صحن علنی مورد بررسی قرار گیرد و حتما هم محتوای این طرح تغییر می‌کند. علیرضا سلیمی در گفت‌وگو با ایسنا در توضیح جلسه غیرعلنی دیروز صبح مجلس برای بررسی طرح نظام تنظیم مقررات خدمات فضای مجازی موسوم به طرح صیانت، گفت: هدف از تشکیل جلسه غیرعلنی بیان استدلال طرفین در یک فضای منطقی بود تا تصمیمی حقوقی فارغ از همه فشارها گرفته شود. وی توضیح داد: رییس کمیسیون مشترک در ۱۰ دقیقه به بیان توضیحاتی پرداخت، سپس ۳ نفر موافق و ۳ نفر مخالف صحبت کردند. یعنی کسانی که می‌خواستند این طرح در کمیسیون مشترک به صورت اصل ۸۵ بررسی شود و همچنین متقاضیان برگشت طرح به صحن علنی، هر کدام در مدت ۵ دقیقه صحبت‌های‌شان را بیان کردند. علاوه بر آن به چند نفر از نمایندگان دیگر نیز فرصت بیان نظرات‌شان داده شد.  درنهایت رای استمزاجی گرفته شد که براساس رای استمزاجی اکثریت نمایندگان رای دادند که این طرح در کمیسیون مشترک طبق اصل ۸۵ بررسی نشده و به صحن علنی برگردد. این عضو هیات رییسه مجلس در توضیح چگونگی ادامه بررسی طرح صیانت در مجلس گفت: با توجه به رای استمزاجی گرفته شده دو نظر از لحاظ حقوقی مطرح است؛ یک نظر می‌گوید کار تمام شده و همین رای استمزاجی رای جلسه علنی تلقی می‌شود، نظر دیگر آن است که براساس مواد ۱۶۵ و ۱۶۷ آیین‌نامه باید دوباره موضوع بررسی نشدن طرح در کمیسیون مشترک طبق اصل ۸۵ و ارجاع آن به صحن علنی، مجددا در یک جلسه علنی رای‌گیری شود.  این دو نظر حقوقی به کنکاش حقوقی نیاز دارد و هر نتیجه‌ای حاصل شود قطعا نمایندگان در برابر آن تمکین خواهند کرد. 

سلیمی ادامه داد: بعد از تصمیم‌گیری، یک طرحی تهیه می‌شود و کمیسیون مشترک جدید تشکیل خواهد شد که مصوبات آن به عنوان گزارش کمیسیون به صحن علنی آمده و نمایندگان ماده به ماده آن را در صحن علنی مورد بررسی قرار خواهند داد. قاعده این است که ما یک کمیسیون مشترک جدید تشکیل دهیم. حتما هم محتوا تغییر می‌کند اما میزان تغییر آن هنوز مشخص نیست ولی به هر حال بررسی این طرح به صورت اصل ۸۵ منتفی شده است. رضا تقی‌پور، وزیر ارتباطات در دولت احمدی‌نژاد که ریاست کمیسیون مشترک بررسی طرح صیانت را برعهده دارد درخصوص رای‌گیری دیروز مجلس گفت: «رای‌گیری استمزاجی امروز برای کسب نظر نمایندگان برای بقای طرح در کمیسیون مشترک بود که تعداد آرای مخالفان ابقا، ۱۲۰ رای از ۲۴۱ رای حاضر بود و مخالفان ابقای طرح در کمیسیون مشترک، به ۵۰درصد نرسیدند. اخباری که توسط همکاران منوط به انحلال کمیسیون مشترک طرح صیانت مطرح شده، نادرست است و هنوز درخواستی برای بازگشت طرح به صحن علنی مطرح نشده است. تقی‌پور با تاکید بر اینکه درخواست برگشت طرح به صحن اصلا موضوع رای‌گیری امروز این جلسه نبود، خاطرنشان کرد: موضوع رای‌گیری استمزاجی برای کسب نظر نمایندگان برای ابقای طرح در کمیسیون مشترک بود. وی گفت: در صورتی که نمایندگان خواستار بازگشت طرح به صحن باشند، باید این موضوع توسط هیات رییسه اعلام وصول شود و بعد برای آن تصمیم‌گیری و رای‌گیری شود.

مخالفت افکار عمومی با طرح صیانت اصراربرخی حامیان این طرح در بیرون کشیدن آن از بررسی در صحن علنی، نگرانی‌هایی را در مورد قصد نمایندگان برای اعمال محدودیت و فیلترینگ در فضای مجازی برانگیخته است. از سوی دیگر سخنان جمعه گذشته آیت‌الله علم‌الهدی، از موافقان پرقدرت طرح صیانت، این تصور را ایجاد کرده که حامیان این طرح در مجلس به رویه خود ادامه خواهند داد. علم‌الهدی در خطبه‌های نمازجمعه مشهد گفته بود: «ما امروز متاسفانه به تعداد تمام گوشی‌های هوشمند رسانه آزاد داریم در این مملکت که تولید محتوا و پیام می‌کنند و هیچ‌کس هم جلودار آنها نیست ...مسوولان در مجلس و دولت چقدر می‌خواهید این ور و آن ور کنید تا فضای مجازی را کنترل کنید؟ ... مجلس هم که هر روز یک افسانه‌ ساز می‌کند، یک روز می‌گویند «صیانت» یک روز می‌گویند صیانت قبول نیست، «تنظیم‌گرایی». آخر شما چقدر معطل هستید؟ می‌خواهید تا کی صبر کنید و دشمن تا کجا برسد؟ مجلس و دولت باید بیایند و با همه قدرت مسوولان بایستند در این مساله ... دشمن آمده تا حلق ما. هی شما امروز و فردا می‌کنید، چرا انقدر معطل هستید؟» رشیدی کوچی نماینده مخالف طرح صیانت در گفت‌وگویی با خبرآنلاین از ملاقات تقی‌پور رییس کمیسیون صیانت، با آیت‌الله علم‌الهدی خبر داده است. رشیدی کوچی همچنین گفته است: «هر طرحی قطعا یک‌سری موافق و مخالف خارج از مجلس دارد. طرح صیانت هم طبق همین اصل کلی، خارج از صحن و مجلس موافقانی دارد. افرادی هستند که به دنبال تصویب طرح صیانت در مجلس هستند. اینکه بگوییم به‌ طور خاص در دولت یا نهادهای خاص هستند، درست نیست. این موافقان در دولت نیز حضور دارند. اما آیا نگاه آنها نگاه کلی دولت است؟ من این موضوع را تایید نمی‌کنم، چراکه دیدگاه دولت را سخنگو و رییس دولت بیان می‌کنند ولی ممکن است عده‌ای باشند که از لحاظ کاری و استخدامی ارتباط با دولت داشته باشند و موافق طرح نیز باشند.» در هر صورت طرح صیانت با رای امروز نمایندگان مجلس یک قدم از کمیسیون مشترک دور شده و یک قدم به صحن علنی مجلس نزدیک‌تر شد. اما نکته مهم در این میان این است که در رای‌گیری امروز تنها 120 نماینده به خروج طرح صیانت از کمیسیون مشترک رای مثبت دادند و به قول نوباوه 109 نماینده در رای‌گیری دیروز رای مخالف داده‌اند. 

این درحالی است که 185 نماینده نامه درخواست از هیات رییسه برای بازگشت طرح از کمیسیون صیانت را امضا کرده بودند. با این حساب 65 نماینده در رای‌گیری دیروز پای امضا خود نایستادند. بنابراین می‌توان گفت که مجلس هنوز نتوانسته درخصوص بازگشت طرح صیانت به صحن علنی به موضوع قاطعی برسد.