ترکیه عامل اصلی شکل‌گیری ریزگردها در منطقه است

جلال محمودزاده، نماینده مهاباد در مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی امروز (سه‌شنبه) مجلس در توضیح سوالش از وزیر امورخارجه درباره علت عدم انجام اقدامات لازم در خصوص سدسازی‌های بی‌رویه ترکیه بر روی رودخانه دجله و ارس گفت: برخی از سخنان وزیر امور خارجه ارتباطی به سوالم نداشت و فقط وزیر به بیان تشریح وضعیت موجود پرداخت.

به گزارش ایسنا، وی ادامه داد: صحبت های وزیر خارجه من را یاد مثلی انداخت که از فردی که مسوولیتی نداشت پرسیدند اوضاع چطور است تیسمار! گویی آقای امیرعبداللهیان مسوولیتی درباره آب های مرزی ندارد و فقط اوضاع فعلی را توضیح دادند و نه اقدامات غیرقانونی گذشته دولت ترکیه.

وی با اشاره به پروژه های سدسازی ترکیه گفت: پروژه داپ و گاپ که شامل احداث ۲۲ سد و ۱۳ نیروگاه برقی آبی بر روی رودخانه های دجله و فرات است که با بهره برداری کامل از این سدها به زودی عراق، سوریه و ایران به خاطر خشک شدن اراضی پایین دست و تالاب هورالعظیم دچار خشکسالی و گردوغبار می شوند. رودخانه دجله و فرات که در عراق به یکدیگر می رسند و شط العرب را تشکیل می دهند هر دو از ترکیه سرچشمه می گیرند ولی در ۲ پروژه داپ ۸ سد مستقیما روی فرات و ۶ سد روی دجله در حال احداث و یا احداث شده است.

محمودزاده اضافه کرد: حجم سدهای احداث شده بر روی دو رودخانه دجله و فرات ۱۲۰ میلیارد مترمکعب بوده و این در حالی است که آورده سالیانه این دو رودخانه بیشتر از ۴۷ میلیارد مترمکعب نیست. سد آتاتورک که ۷۵ درصد آب فرات را ذخیره می کند با ظرفیت ۵۰ میلیارد مترمکعب معادل ۶۵۰ سد ایران ظرفیت دارد. سد ایلیسو سه برابر بزرگترین سد ایران یعنی سد کرخه بوده و مانع ورود ۵۶ درصد آب دجله و نابودی اراضی کشاورزی کشورهای همسایه می شود از طرف دیگر ترکیه در حال احداث سد الجزره بوده که احداث این سد نیز آب هورالعظیم را کاملا خشک می کند.

این عضو کمیسیون کشاورزی تاکید کرد: کشور ترکیه عامل اصلی شکل گیری ریزگردها در منطقه است اما متاسفانه ترکیه خود را مالک مطلق رودخانه های دجله و فرات و ارس می داند در حالی که آب رودخانه های بین المللی باید براساس حقآبه های بین المللی تقسیم شود. انفعال و ناتوانی دولت های ایران چه دولت آقای رئیسی و چه دولت آقای روحانی و مطلع نبودن از حقوق بین المللی حقآبه قانونی کشور باعث تهدید اکوسیستم و سلامت کشورمان شده است سوال این است که چرا نباید وزارت خارجه علیه دولت ترکیه در مجامع بین المللی اقدام نکند؟ چه کسی جوابگوی نسل های آینده کشور خواهد بود. اثرات مخرب سدسازی های دولت ترکیه از جمله خشک شدت هورالعظیم و مختل شدن زندگی نزدم به خاطر گرد و غبار کاملا مشخص است.

به گزارش ایسنا به درخواست محمودزاده فیلمی در مجلس در رابطه با آثار مخرب سدسازی های ترکیه پخش شد؛ سپس محمودزاده گفت: متاسفانه سدسازی های ترکیه بر روی رودخانه های اروندرود و ارس، آب های ورود به هورالعظیم و کشورمان را دچار مشکل کرده است. کشور ترکیه با اجرای دو پروژه عظیم داپ و گاپ ۱۰ پروژه آبی را به صورت افسارگسیخته از سرشاخه های رودخانه های ارس و کورا آغاز کرده و منجر به خشک کردن آب دجله، فرات و اروندرود شده است.

وی ادامه داد: پروژه های سدسازی ترکیه کشورهای منطقه و ایران را درگیر گرد و غبار کرده و ما شاهد اثرات مخرب سدسازی و تامین آب شرب، سدسازی و کشاورزی مردم در منطقه هستیم. براساس آمار وزارت جهاد کشاورزی، فقط در استان اردبیل بیش از یک میلیون دلار از منابع صندوق توسعه ملی برای مقابله با خشکسالی هزینه شده و بدون شک سرنوشت این پروژه ها با خطر جدی مواجه خواهد شد. در چنین شرایطی نه تنها وزارت خارجه پیگیری جدی برای مقابله با این پدیده نکرده که در نشست بین المجالس بحرین در ۳۰ اردیبهشت ماه ۱۴۰۰ ، وقتی خانم پاشایی نماینده مرند و جلفا نسبت به سدسازی های ترکیه بر روی آب های بین المللی تذکر داد و اعتراض کرد، وزارت امور خارجه وقت از طریق معاونت حقوقی خود یعنی آقای امیرعبداللهیان نماینده مذکور را مجبور به عذرخواهی از طرف های کشور ترکیه کردند؛ حال اینکه  این حرکت ارزنده همکار ما می توانست آغاز یک حرکت برای مقابله با اقدامات خطرناک زیست محیطی ترکیه باشد که برخلاف عرف بین اللملی است.

محمودزاده در پایان اظهار کرد: متاسفانه کشور ترکیه یک سیاست عافیت طلبانه و کم کاری و سیاسی کاری در قبال سیاست های سدسازی ترکیه در نظر گرفته و هیچ اقدامی انجام نداده که بتواند جلوی سدسازی های ترکیه بر روی آب های مرزی را بگیرد .