مرور مجدد محتوای گفتمانی که باعث شکل‌گیری دوم خرداد 76 شد ضروری است

شهربانو امانی، فعال سیاسی اصلاح طلب طی یادداشتی برای روزنامه اعتماد نوشت: در پهنه سیاسی هر کشوری، روزها و ایامی وجود دارند که به عنوان یک نقطه عطف و برهه تاثیرگذار شناخته می‌شود. یکی از این روزهای منحصر به فرد در جغرافیای سیاسی و تاریخی ایران زمین، دوم خرداد سال76 است که توانست برگ زرینی در تاریخ معاصر کشورمان شکل دهد.

مردم ایران در این روز انعکاس مطالبات خود را در گفتمانی مشاهده کردند که در قالب مفاهیمی چون «مدارا»، «تنش‌زدایی با جهان»، «توسعه جامعه مدنی»، «پرهیز از خشونت»، «حضور جوانان در عرصه تصمیم‌سازی‌ها»، «شایسته‌سالاری» و... به میدان آمده بود.

قبل از ایام انتخابات سال 76، سید محمد خاتمی به عنوان کاندیدای اصلاحات معتقد بود در بهترین شرایط  4الی 5‌ میلیون رای کسب خواهد کرد و برنامه‌ریزی کرده بود تا از این پایگاه رای، برای نهادینه ساختن گفتمان اصلاحات استفاده کند. اما مردم ایران همه معادلات را به هم زدند و نشان دادند آماده‌اند تا از کشور در برابر اندیشه‌های افراطی حفاظت کنند.

ماه‌های منتهی به دوم خرداد 76 دوران خاصی بود، ایران تحت فشارهای شدیدی قرار داشت و سفرای کشورهای اروپایی از ایران خارج شده بودند. در این برهه، دولت سازندگی هم از سوی جریانات تندروی خارجی و هم از جانب گروه‌های افراطی داخلی، تحت فشار قرار داشت. در این میان، حضور حماسی مردم در 2خرداد توانست مانند باران بهاری، مجموعه این تیرگی‌ها را شسته و نشاط و شادمانی تازه‌ای را به عرصه سیاسی و اجتماعی کشور ایجاد کند.

نهایتا سید محمد خاتمی با 20میلیون رای به عنوان فرد پیروز انتخابات معرفی شد و دوران تازه‌ای در عرصه سیاسی کشور آغاز شد. یکی از نکات جالب توجه در آن زمان، رفتاری بود که رقبای سیاسی با یکدیگر داشتند. علی اکبر ناطق نوری که پیش از انتخابات به عنوان فرد پیروز انتخابات شناخته می‌شد، بلافاصله پس از انتخابات با خاتمی تماس گرفته و موفقیت او را تبریک گفت. بعد از انتخابات نیز برنامه توسعه کشور در حوزه‌های مختلف اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و... استارت خورد و دستاوردهای منحصر به فردی در کشور شکل گرفت. رییس دولت اصلاحات تنها رییس‌جمهوری است که بعد از پیروزی در انتخابات اعلام کرد، تخصصی در حوزه اقتصاد ندارد، اما جالب اینجاست، بهترین دستاوردهای اقتصادی در دوره اصلاحات ثبت شده است. چرا که افراد شایسته، متخصص و فن‌سالار فرصت پیدا کردند تا ایده‌های خود را در مسیر توسعه کشور اجرایی کنند. دولت اصلاحات در شرایطی شکل گرفت که مجلس پنجم با اکثریتی اصولگرا و اقلیتی شامل کارگزاران سازندگی و گروه‌های چپ شکل گرفتند. در یک چنین شرایطی، دولت اصلاحات نرخ رشد اقتصادی 8درصدی را که بالاتر از متوسط جهانی بود، ثبت کرد.

نرخ تورم در این دوران در وضعیت باثبات قرار داشت و فضای کسب و کار بسیار پویا بود. با ظهور این دولت، شور و نشاط فراوانی در عرصه اجتماعی شکل گرفت و جوانان ایرانی چشم‌انداز روشنی پیش روی خود می‌دیدند. در عرصه بین‌المللی نیز، خاتمی با طرح موضوع «گفت‌وگوی تمدن ها»تصویر تازه‌ای از ایران و ایرانی در عرصه جهانی ثبت کرد. اما هر اندازه که توفیقات دولت اصلاحات بیشتر می‌شد، تلاش گروه‌های تندروی داخلی برای سنگ‌اندازی پیش روی فعالیت‌های دولت، فزونی می‌گرفت. در این شرایط مردم در انتخابات مجلس ششم به افراد و جریاناتی رای دادند که قرابت فکری نزدیکی با رییس‌جمهور داشتند.بعد از تشکیل مجلس ششم، سند چشم‌انداز 20ساله از دل هماهنگی با رهبری تنظیم شد تا با تداوم مسیر اصلاحات ایران در سال 1404 به کشور نخست از منظر توسعه در منطقه بدل شود. مسیری که اگر تداوم پیدا می‌کرد، امروز ایران به جای مشکل نان و معیشت و گرانی به دنبال تثبیت جایگاه رفیع خود در منطقه و جهان بود.

اما متاسفانه، خاطیان و جاهلان، کشور را در مسیر دیگری قرار دادند که مشکلات امروز کشور برآمده از این رویکردهای غلط است. سید محمد خاتمی سال 84 در شرایطی کشور را تحویل رییس دولت نهم داد که شاخص‌های اقتصادی در وضعیت باثباتی قرار داشتند. رشد اقتصادی 8درصدی، ذخایر ارزی قابل توجه، بازار کسب و کار پویا، روابط دیپلماسی عالی با اروپا و جهان و... از جمله شاخص‌های اقتصادی و راهبردی کشور در آن برهه بود. اما باید دید، دولت احمدی‌نژاد با چه شاخص‌هایی کشور را تحویل دولت روحانی داد. رشد منفی اقتصادی 6الی 8درصدی، تحریم‌های گسترده اقتصادی، قرار گرفتن ذیل فصل هفتم منشور شورای امنیت، بیکاری بالا، تورم فزاینده و... بخشی از شاخص‌های اقتصادی دوران احمدی‌نژاد بودند.این در حالی است که خاتمی کشور را با 120میلیارد دلار طی 8سال اداره کرده بود و احمدی‌نژاد با 800میلیارد دلار درآمدهای نفتی و بیش از 400میلیارد درآمدهای میعانات، گاز و... شاخص‌ها را دچار نزول مستمر ساخته بود.

در این میان تمام تلاش‌های گروه‌های اصلاح‌طلب برای مقابله با دروغ، فریب و حاشیه‌سازی منجر به مشکلات سال88 شد و 3 چهره برجسته کشور شامل خانم زهرا رهنورد، مهدی کروبی و میر حسین موسوی همچنان بهای این تلاش‌ها را می‌پردازند. به نظرم، گفتمان اصلاحات نه تنها برای جوانان دهه شصتی، بلکه برای جوانان نسل امروز نیز حرف‌های فراوانی برای گفتن دارد. کافی است، فضای لازم ایجاد شود و تیغ تیز استصواب از پیش روی انتخابات کشور کنار برود تا باز هم فضا برای بارش باران بهاری اصلاحات فراهم شود. در یک چنین شرایطی که مردم با مشکلات معیشتی فراوانی دست به گریبانند، ضروری است، محتوای گفتمانی که باعث شکل‌گیری دوم خرداد 76 شد، باز هم مرور شود، گفتمانی که شور و نشاط آفرید، حماسه خلق کرد و مشارکت را افزایش داد. در پایان یک چنین روایتی به مناسبتی یک چنین روزی باید به همه زنان و مردان این سرزمین روزی را تبریک گفت که لبخند، رشد اقتصادی، بهبود کسب و کار و نشاط را در جامعه ایرانی شکل داد. گفتمانی که ایران را برای همه ایرانیان می‌خواست و خواستار تنش‌زدایی بود. بنابراین خانم‌ها، آقایان دوم خرداد شما مبارک...