مثلث قطر، ایران و عمان یعنی حل اختلافات بر سر برجام به سطح کلان رسیده

حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، نماینده پیشین مجلس با اشاره به میانجی‌گری قطر و عمان در سطح سران این کشورها در بحث برجام و تاثیر آن بر خارج شدن مذاکرات وین از بن بست ایجاد شده گفت: مثلث شکل گرفته میان قطر، ایران و عمان در سطح سران نشان می دهد که حل و فصل اختلافات موجود بر سر بحث هسته‌ای و برجام به سطح کلان رسیده و نیازمند تصمیم در این سطح است.

به گزارش ایسنا، وی ادامه داد: قطر و عمان به طور سنتی در مسایل و مشکلات ایجاد شده در دوره‌ای مختلف میان ایران و آمریکا میانجی‌گری داشته‌اند و این اقدامات مسبوق به سابقه است، در این رابطه شاید عمان بیشتر از قطر فعال بوده است. در موارد خاص قطر و عمان سعی کردند مانع تشدید تنش‌ها میان ایران و آمریکا شوند که در برخی موارد هم موفق بودند.

این نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: واقعیت این است که ایران و آمریکا فرصت های رسیدن به توافق را از در گذشته از بین بردند و همین که خارج از برجام دو بازیگر دیگر وارد میانجی‌گری می شوند نشان می دهد تا چه اندازه فضای مذاکرات وین برای ادامه مباحث مطلوب نیست.

وی با بیان اینکه ورود میانجی‌گران از همان ابتداد چند عامل داشت گفت: اول اینکه دیگر بازیگران به جای میانجی‌گری میان ایران و آمریکا و رفع اختلافات، منافع برجامی برای خود تعریف کردند و اروپایی‌ها به سمت تشدید اختلافات رفتند. روسیه هم کشوری بود که برجام را با شروع بحران اوکراین به عنوان خاکریز می‌دید و آن را تحت الشعاع قرار داد. دو طرف اصلی توافق یعنی ایران و آمریکا هستند که در این میان دارند هزینه می دهند؛ ایران هزینه تحریم‌ها و آمریکا هزینه ناکارآمدی دیپلماسی خود در بحث هسته‌ای را می‌دهند.

فلاحت‌پیشه افزود: مساله دیگر این است که برجام دو طرف دارد و الان مشخص شده اختلاف اصلی بین ایران و آمریکاست و مذاکرات وین در خلاء مذاکرات مستقیم ایران و آمریکا مثل آنچه در مذاکرات برجام اتفاق افتاد،‌ بیش از فضای مذاکرات وین در هتل کوبورگ به اراده‌هایی با اختیارات بیشتر نیاز دارد. به عبارتی معتقدم وزن و زور میانجی‌گران منطقه ای الان بیش از طرف های مذاکره‌کننده و باقی مانده در برجام است و از این رو به این روند امیدوارم و آن را مثبت و رو به جلو می دانم.

وی خاطرنشان کرد: دیگر طرف‌های برجام بیش از توافق هسته‌ای به دنبال منافع خود از قبل برجام هستند و اساسا همین رویکرد موجب شده است که ایران و آمریکا روز به روز از توافق دورتر شوند.

این کارشناس مسایل بین‌الملل تصریح کرد: ایران دغدغه تضمین کاهش تحریم‌ها از سوی آمریکا را دارد و الان در روند میانجی‌گری در بحث برجام هم همین مساله مورد توجه است که به نحوی در سطح کلان از آمریکا تضمین گرفته شود و از سوی دیگر دغدغه آمریکا درباره نقش منطقه‌ای ایران است. اینکه قطر و عمان در این رابطه میانجی هستند برای ایران بسیار مثبت است چون این دو کشور به نوعی منصفانه روایت‌گر نقش ایران در منطقه هستند، بر خلاف اسراییل و عربستان که سعی بر مخدوش کردن نقش ایران دارند. البته باید گفت که بار تضمین‌های که مورد بحث از سوی دو طرف است طبعا سیاسی است چرا که این موارد امکان اینکه بتوانند در قالب حقوقی و حاکمیتی تعریف شوند ندارد.