چرا درآمدهای مالیاتی در ایران همیشه ول معطل است / اقتصاد غیرشفاف بلای جان سیستم مالیات

غلامرضا حیدری کرد زنگنه  گفت:  چند سال قبل در سفری به هنگ کنگ برای بازدید از سامانه مودیان این کشور مشاهده کردم که از همه بخش ها به این سامانه اطلاعات وارد می شد. یعنی، اطلاعات کافی و جامع در اختیار این سامانه قرار می گرفت و همه چیز شفاف بود. یعنی هر چه اطلاعات دقیق تر و شفاف ترباشد، وصول مالیات هم راحت تر می شود.

 به گزارش الف وی بیان کرد: در بحث مالیات ستانی دولت ها باید قبل از هر تصمیمی به شرایط اقتصادی موجود کشور نگاه کنند. من با اخذ مالیات مخالف نیستم، بلکه تاکید دارم که ضروری است، چرا که مالیات ابزارسیاست های مالی دولت است. البته ابزار درآمد خزانه هم هست اما مهمترین نقش مالیات، ابزار سیاست های مالی است. پس مالیات شاهرگ حیاتی دولت ها محسوب می شود. 

رییس اسبق سازمان خصوصی سازی در ادامه ابراز کرد: مالیات ستانی شرایط خاصی دارد که دولت ها باید قبل از هر اقدامی برای اخذ مالیات به این موارد دقت کنند. اینکه سیاست های مالی انبساطی یا انقباضی است، بررسی شرایط اشتغال، تورم و رشد اقتصادی باید در بحث مالیات ستانی در نظر گرفته شود. برای وصول مالیات ابزارهایی نیاز است که دولت باید آنها را فراموش نکند.

کرد زنگنه در پاسخ به این سوال که آیا وجود سامانه ای چون مودیان مالیاتی می تواند از فرار های مالیاتی جلوگیری کند؟ نیز گفت: قطعا هوشمند سازی می تواند جلوی فرارها را بگیرد اما وقتی اقتصاد شفاف نباشد،وقتی سیستم ها هوشمند نباشند و در نبود دولت الکترونیک کارآمد،دفاتر مغشوش و حسابرسی آشفته قطعا باید منتظرفرارمالیاتی باشیم.

وی افزود: اگر کشوری اقتصاد خوب و شفافی نداشته باشد، نمی تواند مالیات بگیرد. اگر در اروپا و آمریکا دولت ها خوب مالیات می گیرند، به دلیل شفاف بودن اقتصاد است . به عنوان مثال در کشور آلمان به دلیل هوشمند بودن سیستم مالیات ستانی و نظارت دولت، یک سنت بدون نظارت دولت این کشور جابجا نمی شود. در حالی که در ایران در اقتصاد یله و غیر شفاف که معلوم نیست خصوصی است یا دولتی چگونه انتظار مالیات ستانی و یا نبود فرار مالیاتی می توان داشت؟

کرد زنگنه همچنین بیان کرد: در اکثر کشورهای دنیا مالیات بر محور خانواده است نه فرد. به عنوان مثال در انگلیس مالیات فرد متاهل با مجرد، متاهل بدون فرزند با دارای بچه متفاوت است . سرپرست خانواده در قبال همسرش معافیت مالیاتی دارد. یا در آلمان از کنار درآمدهای مالیاتی به افراد دارای فرزند معلول در صورت نگهداری در خانه 550 یورو پرداخت می شود. 

رییس اسبق سازمان امور مالیاتی در خصوص هوشمند سازی نظام مالیاتی ایران با بیان اینکه فقط 50درصد اقتصاد در دست دولت است و این کار دولت را برای مالیات ستانی کوتاه می کند، گفت: اینکه دولت در شرایطی کنونی همین مقدار مالیات را نیز وصول می کند، باید تبریک گفت. چرا که اطلاعات شفاف ندارد. اگر سامانه مودیان بتواند این اطلاعات را شفاف کند، قطعا شرایط اخذ مالیات توسط دولت تغییر می کند در عین حال عدالت مالیاتی نیز برقرار می شود.

رییس اسبق سازمان امور مالیاتی در پایان نیز درباره این مساله که سیستم نظارت های بانکی نیز چندان شفاف نیست افزود: به عنوان مثال تراکنش های بانکی بر خلاف ادعای برخی که می گویند، شفاف است، اصلا هم شفاف نیست. پس تا زمانی که این اطلاعات شفاف نشده و در یک جا تجمیع نشود و اداره مالیات به صورت کامل به این اطلاعات دسترسی نداشته باشد، نمی توان به تغییر سیستم مالیاتی گیر کشور امیدوار بود.