دولت از ادعای منجی و پاکدست بودن دست بردارد/ به جای منزوی کردن نخبگان، از آن‌ها کمک بگیریم

غلامرضا ظریفیان، فعال سیاسی اصلاح طلب درباره صحبت‌های اخیر رئیس‌جمهور در خصوص مسائل و مشکلات و این‌که علت تمامی اتفاقات امروز کشور دولت گذشته است؛ حال چه باید کرد، گفت: معتقدم مسائل بنیادی‌تر از این گفته‌هاست؛ کاندیدا و جریانات هنگامی که می‌خواهند سر کار بیایند به نظر می‌رسد تصویر درست و دقیقی از مسائل کشور ندارند بنابراین اگر رجوع کنیم به گفته‌های آقای رئیسی که هنگام انتخابات داشتند، مخصوصا نقدهایی که ایشان به دولت‌های پیشین به خصوص دولت آقای روحانی ارائه می‌کرد، این‌طور عنوان می‌شد که جریانی سر کار می‌آید می‌تواند منجی مسائل مختلف کشور باشد.

به گزارش ایلنا، این فعال سیاسی افزود: مسائل کشور ریشه عمیق دارد و کسانی که خودشان را در این موقعیت‌ها قرار می‌دهند، دقیقا نمی‌دانند با چه مسائل و مشکلاتی روبه‌رو هستند با چه انباشت‌هایی در مسائل ساختاری و رفتاری باید چالش داشته باشند، بنابراین با وجود بی‌اطلاعی خودشان را در این معرکه وارد می‌کنند و بعد حرف‌ها و قول و قرارهایی را مطرح می‌کنند. جامعه هم به دلیل مشکلاتی که به خصوص در عرصه اقتصادی روبه‌رو است، این تلقی برایش پیش می‌آید که یک دست غیب و پنهان به میدان خواهد آمد و مسائل را رفع و رجوع خواهد کرد. 

وی با اشاره به این که اگر همین سخنرانی اخیر آقای رئیسی را بگذاریم کنار بیانات ایشان در بحث‌های کاندیداتوری مشخص خواهد شد چه فاصله جدی بین آن بیانات و این صحبت اخیر ایشان است، عنوان کرد: عمدتا این رفتارها را باید گذاشت پای یک عدم شناخت عمیق از مکانیزم‌ها و مسائل عرصه سیاسی و اقتصادی؛ به هر حال واقعیت‌ها هنگامی که خودشان را آن‌گونه که هستند نشان می‌دهند، خطاها صورت می‌گیرد.

ظریفیان خاطرنشان کرد: در بحث اداره جامعه ما با دو خطا روبه‌رو هستیم، نخست عدم شناخت عمیق  ریشه‌ها. خطای دوم این است که به جای این که بروند سراغ ریشه‌های مسائل واقعی همچون مشکلات اقتصادی، اجتماعی و سیاسی که بخشی از آن‌ها در ساختار نهفته است و فهم عالمانه و تحلیلی داشته باشند و اینکه چه رفتارهای عمیق و پیچیده‌ای در این عرصه وجود دارد و به اهل دانش برای رفع و حلش رجوع کنند، دچار فراکنی می‌شوند. در واقع با ضعف شناختی که وجود دارد و همچنین حجم مشکلات و انبوه آنان توانایی میزان حل در خودشان پیدا نمی‌کنند و به جای ریشه‌یابی مسئله و رجوع به اصحاب دانش، نخبگان اقتصادی و جامعه‌شناسی و حکمرانی خوب دوباره به سمت اینکه دیگری را متهم کنیم، می‌رویم و خودمان را از موقعیت پاسخگویی مبرا می‌کنیم.

وی با بیان این‌که این درست است که مسائل اجتماعی، سیاسی و فرهنگی‌مان یک انباشتی از تدبیرها و ساختارهای غلط دارد و این دولت هم میراث‌دار همان ساختارها و رفتارها است و خودش هم در همین متن عمل می‌کند، افزود: به نظر می‌رسد دولت باید از این ادعای منجی بودن و پاکدست بودن دست بردارد و رجوع کند اولا در گذشته چه رخ داده است بر اساس قواعد، فرصت‌ها، تهدیدها، ضعف و قوت‌هایش را مشاهده کند و مسائل را اهم فی‌الاهم و مشاهده کند کجا‌ها زخم در  استخوان و عمیق شده است و اجازه آن انعطاف لازم را در دولت نمی‌دهد و در عین حال برویم به سمت این که اعتماد و اقناع عمومی ایجاد کنیم.

این فعال سیاسی تاکید کرد: به جای این‌که باعث به انزوا کشیدن نخبگان و نهاد دانش شویم، از آن‌ها کمک بگیریم و در کنار این کار از شیوه‌های حکمرانی خوب، شفاف‌سازی مسائل، اصلاح ساختارها بهره ببریم. ما امروز با یک معضل ساختار-کارگزار روبه‌رو هستیم که در این شرایط پیچیده در هم‌تنیده مشکلات علاوه بر اصلاح ساختارها نیازمند بهره‌گیری از کارگزاران توانمند و با تجربه است و نمی‌توانیم این مشکلات انباشت شده را با سعی و خطا و با نیروهای کم تجربه حل کنیم. 

وی ادامه داد: استمرار و حاصل این بحث‌ها این خواهد بود که تصور جامعه بر این باشد که همچنان در بر یک پاشنه می‌چرخد. آیا وقت آن نیست بعد از ۴ دهه یک بار عمیق‌تر به مسئله نگاه شود و با یک نگاه ملی و دور شدن از توهمات منجی‌گرایانه بیاییم با واقعیت و ظرفیت‌های بسیاری خوبی که داریم و با استفاده از نهاد دانش در حکمرانی  و در عین حال تصمیم به اتخاذ سیاست‌های درست در روابط بین‌الملل کمک کنیم جامعه ما از آسیب‌های ساختاری و رفتاری عبور کند.

ظریفیان خاطرنشان کرد: این نوع رویکرد به مسائل حاصلش این خواهد بود که همچنان ما در واقع به جای رفتن سراغ علت‌ها، سراغ معلول برویم نهایتا نه اعتماد عمومی را ایجاد خواهد کرد و نه چشم‌اندازی برای حل اساسی مشکلات ایجاد خواهد شد.