تیم مذاکره‌کننده در گلوگاه توافق/ چگونه موضوع «خروج سپاه از لیست سیاه» به پرستیژ دو طرف مذاکرات تبدیل شد

ساسان کریمی تحلیلگر مسائل بین الملل ، در پاسخ به این سوال، با توجه به اینکه قبلا اعلام شده بود ایران از مواضع خود در مذاکرات مانند خروج سپاه از لیست سیاه دست کشیده حالا خبر رسیده ایران همچنان بر این موضع پافشاری کرده و طبق گفته نماینده روسیه هر دو طرف در حال رسیدن به اجماع نظر هستند آیا امکان دارد اروپا خواسته‌ای درباره این درخواست داشته باشد، گفت: به نظر می‌رسد هر دو این موضع‌گیری‌ها برای پرستیژ طرفین و به نوعی پاسخگویی در مقابل رسانه‌ها و افکار عمومی داخلی تیم‌های مذاکره کننده داشته باشند و احتمال کمی هم در مورد استفاده سیاست‌سازانه و در عمل انجام شده قرار دادن از سوی یکی از طرفین یا یک طرف خارجی وجود دارد. احتمالا واقعیت چیزی میان این دو موضع حداکثری است که به هر دو معنا قابل تفسیر باشد.

به گزارش ایلنا، کریمی همچنین در پاسخ به این سوال که طبق گفته اولیانوف متن توافق همان متن اسفند سال گذشته است که فقط برخی اصلاحات از سوی ایران  انجام شده این متن توافق نسبت به برجام چه تفاوتی دارد و آیا نسبت به برجام ضعیف است یا خیر گفت: مطمئن نیستم که متن توافق همان متن دور هشتم و حتی متن دور ششم باشد. تمام اختلافات به چند جمله بر می‌گردد. اما فارغ از موضوعات پادمانی، تحریم سپاه و نیز تضمین که گویا این دو مورد آخری به نحوی در حد وسط قرار گرفته شده‌اند، مهم‌ترین قسمت هرگونه احیای برجامی حفظ مفاد برجام است. اساسا نوشتن متن الحاقیه جدید برای چگونگی بازگشت به توافق برجام ۲۰۱۵ در بن خود به سود ما نیست و من از زمان عراقچی همین نظر را داشته‌ام. اما اگر قرار است با استناد به توافقی کوتاه و فرعی به توافق اصلی یعنی برجام برگردیم باید از تاریخ‌های آن و تمام دستاوردهای آن کاملا بهره برد.

این تحلیلگر مسائل بین الملل در پاسخ به این سوال که شکل تضمین آمریکا برای برجام به چه شکلی است؟ آیا واقعا دادن تضمین در این توافق اگر حتی دولت بایدن هم تغییر پیدا کند عملیاتی خواهد شد، گفت: خیر. تضمین در روابط بین‌الملل از جنس حقوقی و ناگهانی نیست. در واقع رفتارهای طرفین و شراکت‌های مختلف ایشان تضمین هر قراردادی است. با توجه به سابقه بد آمریکایی‌ها، این تضمین ظاهری که درباره موضع ایران مطرح شده تنها نوعی تضمین سیاسی برای دولت کنونی آمریکاست و اساسا هیچگاه رئیس جمهور کنونی نمی‌تواند بخشی از اختیارات رئیس جمهور را محدود کند. بنابراین تضمین ارائه شده برای تامین ژست ایران بوده و چیزی بیشتر از گذشته نیست. 

کریمی در پاسخ به این سوال که  ارزیابی شما از این دور روند مذاکرات به چه صورتی است گفت: احتمال توافق بیشتر شده ولی بسیار کند پیش می‌رود. ما باید آنقدر فشار بیاوریم که منافع بیشتری بگیریم ولی نباید آنقدر به مذاکرات فشار بیاوریم که اروپایی‌ها و طرف‌های دیگر برای مشکلاتی نظیر انرژی به دنبال راه جایگزین دیگری بروند. اما هنوز فکر می‌کنم ممکن است تیم مذاکره کننده در گلوگاه توافق قرار بگیرد.

این تحلیلگر مسائل بین‌الملل در پاسخ به این سوال که نقش روسیه که برخی معتقدند بار دیگر تلاش می‌کند تا ایران را مجاب کند تا انعطاف و نرمشی از خود نشان ندهد تا توافق انجام نشود چیست، گفت: به هر حال ورود ایران به شرایط عادی و بازار رسمی انرژی مورد پسند مسکو نیست اما با ژست سازنده تلاش می‌کند شخصیت خودش را از مشروعیت نیندازد و به همین دلیل است که اظهار نظرهای روسیه سازنده است و تاکنون چندبار توافق را به تعویق انداخته است.

همچنین کریمی در پاسخ به این سوال که آیا غرب حاضر است در صورت شکست در مذاکرات با ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت، بحران دیگری به وجود بیاورد یا خیر گفت: در میان مدت بله. نهایتا با فروکش کردن تب و تاب جنگ اوکراین، خیلی بازی زیادی برای ما باقی نمی‌ماند. چون غرب لاجرم همه تلاش خود را برای فشار به ما از طریق شورای امنیت خواهد کرد.

این تحلیلگر مسائل بین الملل در پاسخ به این سوال که دو روز گذشته جمشیدی معاون سیاسی رئیس جمهور در توییتی نوشت: «در تمامی گفت‌وگوهای تلفنی رئیس جمهور با روسای جمهور فرانسه، روسیه و چین، موضع قاطع ایشان این بود که فقط زمانی که ادعاهای پادمانی حل و فصل و بسته شود توافق نهایی قابل دست یافتن است» با توجه به این توییت چقدر احتمال دارد که غرب این پیش شرط را بپذیرد و آیا این خواسته فرابرجامی نیست ، گفت: مشکل این است که پذیرش این نقش به معنای اعتراف به سیاسی بودن رویکرد آژانس است که همواره ادعای فنی و غیرسیاسی بودن داشته و دارد. ضمنا آژانس موضوعات را مختومه نمی‌کند و صرفا دستور کار اولویت دار را کنار می‌گذارد. همچنین من اطلاعاتی از این موارد هسته‌ای ندارم. ولی می‌توان حدس زد که اگر آلودگی وجود دارد، از دشمنان منطقه‌ای در قالب نوعی خرابکاری یا ناشی از خریدهای بازار سیاهی ایران اس