تعامل سازنده با جهان ضامن امنیت، توسعه و منافع ملی است

جمعی از سفرا و دیپلمات‌های ارشد پیشین جمهوری اسلامی ایران در بیانیه‌ای خواستار تجدید نظر در سیاست و شیوه حکمرانی، توازن در سیاست خارجی و تعامل سازنده با همه کشورهای جهان به ویژه همسایگان، با تاکید بر محوریت منافع ملی شدند.

به گزارش اعتمادآنلاین، مشروح این بیانیه با امضای جمعی از سفرا و دیپلمات‌های پیشین به شرح زیر است:

 

بسم الله الرحمن الرحیم

تامین منافع ملی و مصالح شهروندان اولویت سیاست خارجی هر کشور است. دولت‌ها با بهره‌گیری از تمام ظرفیت‌ها و فرصت‌ها، موانع را از میان برداشته و دستیابی به آن را میسر می‌سازند؛ این امر در واقع تحقق ارزش‌‌هایی همچون ثبات سیاسی، امنیت و افزایش قدرت ملی، ارتقای جایگاه بین‌المللی کشور، رفاه اقتصادی و تامین آینده‌ای روشن و با ثبات برای مردم و ارتقای کرامت آنها در تعامل با جهان است.

از آنجا که سیاست خارجی تداوم سیاست داخلی بوده و همواره با شرایط محیط سیاسی و اجتماعی در تعامل است، و همچنین با توجه به اثرپذیری متقابل این دو، یک سیاست خارجی منسجم و کارآمد که بر اساس منافع ملی تدوین شده باشد، حامی امنیت و ثبات نظام بوده و روند پیشرفت و توسعه کشور را تسریع می‌نماید در حالی که دخالت و حضور افراد و نهادهای غیرمرتبط و ناآشنا در این جایگاه، کشور را با مشکلات عدیده، تهدیدات امنیتی و تحریم های جدی مواجه می‌نماید.  

جمهوری اسلامی ایران با به‌کارگیری تمام ابزارهای قدرت و بازدارندگی و استفاده از همه ظرفیت‌ها و فرصت‌ها و ارزیابی هزینه در مقابل فایده، می‌تواند با تنظیم چارچوبی از همکاری، مشارکت و رقابت با دولتها، رویکردی واقعی و عمل‌گرایانه را به منظور کاهش تنش‌ها و پیشبرد منافع ملی در مشارکت با دولت‌ها و جامعه جهانی، به‌ویژه همسایگان در پیش گیرد. تا کنون هیچ کشوری قادر نبوده با سیاست خارجی بحران‌زا در مسیر توسعه و پیشرفت گام بردارد.

توجه به موارد و نکات زیر، تا حدی آسیب‌پذیری سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران را نمایان می‌سازد و تصمیم‌گیران را به اهمیت و جایگاه منافع ملی در سیاست خارجی آگاهی می‌دهد:

۱- آمریکا و غرب در یک اقدام جمعی با تحریک روسیه، این کشور را به گرداب جنگ اوکراین کشانده‌اند. این سوال که برنده این جنگ ویرانگر، کدام یک از طرفین منازعه خواهد بود، موضوعی قابل بحث است. اگر چه دولت ایران به لحاظ حقوقی، بیطرفی را نقض نکرده است ولی سوال اینجاست که آیا در رویکرد کنونی ایران به جنگ اوکراین، به مصالح نظام و کشور توجه کافی مبذول شده است؟ همچنین، جمهوری اسلامی ایران که از دیر باز پرچمدار مبارزه با استکبار و حمایت از مردم مظلوم و سرکوب شده در اقصی نقاط جهان بوده، اکنون با این سوال از سوی افکار عمومی در داخل و خارج مواجه است که در شرایطی که مردم اوکراین مورد تجاوز قرار گرفته‌اند جایگاه اخلاقی نظام اسلامی در کجای این منازعه قرار دارد.

ادعای اخیر مقامات اوکراینی درباره ارسال پهپاد و تسلیحات موشکی از سوی ایران برای تقویت جبهه روسیه در جنگ اوکراین با واکنش‌های بی‌شمار از جمله تایید روسیه، آمریکا، دبیر کل سازمان ناتو، اتحادیه اروپا و اظهارات متناقض از سوی مسئولان عالیرتبه ایرانی مواجه شده است؛ این در حالی است که مسکو رفتاری دوگانه در قبال ایران در همکاری نزدیک با عربستان سعودی، ترکیه و کشورهای عربی رقیب و یا دشمن ایران در فروش تسلیحات پیشرفته به آنها و همکاری‌های نفتی و گازی در مقابل جمهوری اسلامی ایران در پیش گرفته که با انتظارات ایران از این کشور همخوانی ندارد. بیم آن می‌رود که جمهوری اسلامی با جهت‌گیری‌های خود در موضوع جنگ اوکراین، مرتکب اشتباهی فاحش در این برهه تاریخی شود و عزت نظام اسلامی و کرامت مردم ایران در جهان مورد خدشه قرار گیرد و آیندگان، ما را مورد قضاوت و شماتت قرار دهند. 

در وضعیت فعلی کشور، ورود مستقیم در جنگی ناخواسته که در طرف دیگر آن، ناتو بزرگترین ائتلاف نظامی جهان قرار دارد، رویدادی به شدت نگران‌کننده است. این در حالی است که وزرای خارجه روسیه و آمریکا با یکدیگر گفت‌وگو داشته و برای کاستن از شدت تنش میان دو کشور با ایجاد یک خط تلفن اضطراری موافقت کرده‌اند.

۲- تیم جدید مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران در مذاکرات احیای برجام، با وجود ماه‌ها مذاکره، هنوز نتوانسته است نتیجه ملموسی در این حوزه داشته و به دستاوردی در کاهش تحریم‌ها برسد، موضوعی که دولت را در حل مسائل و رفع مشکلات ناتوان نشان می‌دهد و بازخورد این ناتوانی را می‌توان در انباشت مطالبات مردم و نارضایتی عمومی از وضعیت اقتصادی مشاهده نمود.

بدون نتیجه رها شدن مذاکرات هسته‌ای در کنار طرح ادعای فروش پهپاد و تسلیحات موشکی ایران به روسیه در جنگ اوکراین، بازی خطرناکی را برای ایران به وجود آورده و اروپا و آمریکا را در موقعیتی قرار داده تا علاوه بر تحریم‌های جدید علیه ایران، اقدام جمهوری اسلامی را به عنوان نقض آشکار قطعنامه ۲۲۳۱ ، در دستور کار شورای امنیت سازمان ملل متحد قرار دهند و احتمالاْ مکانیسم ماشه را علیه ایران فعال و مجموع تحریم‌های بین‌المللی را باز گردانند.

۳- معضلات اقتصادی، تورم، بیکاری، انفجار قیمت‌ها و کاهش ارزش پول ملی در کنار فشارهای اجتماعی و سوءمدیریت و ناکارآمدی، ناشی از رویکردهای مغایر با منافع ملی است که استمرار آن بی‌اعتمادی عمومی به ویژه قشر جوان را افزایش داده است؛ نسلی که آینده روشنی را پیش روی خود نمی بیند، اعتماد به کارگزاران و مشروعیت نظام را مورد پرسش قرار می‌دهد که لاجرم بی‌ثباتی در داخل، تضعیف سیاست خارجی و فرصت بهره‌برداری بیگانگان را فراهم می‌سازد.

در مقطع کنونی، جهت‌گیری جهانی به ویژه آمریکا و اروپا علیه جمهوری اسلامی ایران و در حمایت از معترضان پیش می‌رود و رسانه های خارجی اخبار تحولات داخلی را با بزرگنمایی مورد نظرشان به صورت مداوم پوشش می‌دهند، که خود تبعات سنگینی علیه منافع ملی ایران در پی دارد، موضع‌گیری همزمان مقامات رسمی سیاسی آن کشورها بر شدت نگرانی از رویکرد سیاست خارجی می‌افزاید.

شنیدن سخن نخبگان، دلسوزان و معترضان و تعامل با آنها از سوی دولتمردان، از شدت نگرانی می‌کاهد و امکان حل مسائل و رفع معضلات به طریق مسالمت‌آمیز را میسر می‌نماید.

 

ما، امضاکنندگان این بیانیه، جمعی از سفرا و دیپلمات‌های ارشد پیشین جمهوری اسلامی ایران، با کوله‌بار تجاربی که طی دهه‌ها در کوران حوادث در سنگر خارجی اندوخته‌ایم، در مقطع حساس و سرنوشت‌ساز کنونی وظیفه و مسئولیتی خطیر در برابر کشور و مردم فهیممان به ویژه جوانان عزیز این مرز و بوم که به حق آینده‌سازان ایران فردا می‌باشند احساس نموده و خواستار تجدید نظر در سیاست و شیوه حکمرانی، توازن در سیاست خارجی با همه دولت های کوچک و بزرگ و تاثیر گذار، تعامل سازنده با همه کشورهای جهان به ویژه همسایگان، با تاکید بر محوریت منافع ملی هستیم. به باور ما اصلاح امور تنها از طریق قانون‌گرایی و شفافیت، مردم‌سالاری و شایسته‌سالاری، پاسخگویی و شنیدن سخنان دلسوزان با هر گرایش و عقیده در چارچوب مصالح کشور، مبارزه جدی و قاطع با فساد و رانت، اجرای قوانین و مقررات معطل مانده، اعتماد به جوانان و التزام به نقش و جایگاه نخبگان در برنامه‌ریزی و تصمیم‌سازی‌ها عملی خواهد شد؛ تنها از این طریق است که می‌توان کشور را از گزند سختی و بحران خارج کرده و امید و نشاط و عزت و کرامت را به ملت و کشور باز گرداند و به نارضایتی و ناآرامی‌هایی که سیل بنیان‌کن مهاجرت و فرار مغزها و سرمایه‌های ملی را به همراه دارد، خاتمه داد.

تهران- یازدهم آبان ماه ۱۴۰۱ شمسی 

 

امضاکنندگان:

مسعود ادریسی

جواد آسایش

کورش احمدی

مصطفی اعلایی

سید همایون امیرخلیلی

جواد انصاری

نعمت الله ایزدی

مرتضی بانک

محمد بختیاری

نصرت الله تاجیک

مرتضی توسلی

بهمن حسین پور

عباس حقیقت

مرتضی خلج

ابوالقاسم دلفی

محمد رئیسی

طاهر ربانی

ابراهیم رحیم پور

سید جلال ساداتیان

ناصر سرمدی

محسن شریف خدایی

حمید رضا شیرخدایی

محمود صدری

حسن طاهریان

رضا طباطبایی

جاوید قربان اوغلی

اصغر قریشی

وحید کریم نیا

علی اشرف مجتهد شبستری

سید مهدی محبی

منصور معظمی

سید حسین موسویان

حسین نصیری

علی نعمت اللهی

سید موسی هاشمی گلپایگانی