سندی که نشان می‌دهد امام پس از فتح خرمشهر جنگ را «خاتمه یافته» دانسته بودند

صدام حسین دیکتاتور همه کاره عراق که ۵ ماه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران با کودتا و تصفیه ای خونین به جای حسن البکر نشسته بود با ملاحظه ناکامی طرحهای متعدد آمریکا و غرب برای سرنگونی نظام نوظهور جمهوری اسلامی ایران ، شرایط را برای جلب همراهی غرب و زمینه سازی طرح تجاوزکارانه خویش مهیا دید. درگیریهای متعدد نظامی در نقاط مختلف مرزهای طولانی با ایران که در یکی دو ماه مانده به پیروزی انقلاب بر اثر سیاستهای درون حزب بعث عراق با محوریت صدام در دوران حکومت ضعیف حسن البکر آغاز شده بود شدت گرفت. حمایت گسترده سیاسی و تبلیغاتی و تسلیحاتی از گروههای ضد انقلاب نظیر حزب دموکرات و کومله در غرب و حزب خلق عرب در جنوب ایران بخشی از سناریوی آماده سازی شرایط برای حمله نظامی حزب بعث عراق به ایران بود.

تنها یک روز قبل از اعلام قطع رابطه آمریکا با ایران، صدام در روز ۱۸ فروردین ۱۳۵۹ با لحنی تهدید آمیز گفت ایران باید بدون قید و شرط از جزایر سه گانه خارج شود و "عراق آماده است با زور تمام اختلافات خود با ایران را حل کند" (ر.ک: خونین شهر تا خرمشهر؛ بررسی وقایع سیاسی نظامی جنگ – شهریور ۱۳۵۹ تا خرداد ۱۳۶۱، ص ۲۰) .

شاید بلحاظ محاسبات طبیعی و مادی حق با تحلیلگران آمریکایی بود که روزنامه هرالد تریبیون ۶ روز پس از اظهارات فوق نوشت: «تحلیل گران آمریکایی معتقدند که در حال حاضر ارتش ایران قادر نیست از مرزهای کشور علیه هرگونه تهاجم مشخص دفاع نموده و در یک جنگ سخت و سنگین بیش از چند روز و شاید یک یا دو هفته دوام بیاورد» (همان، به نقل از هرالد تریبیون، ۱۳ آوریل ۱۹۸۰ مطابق با ۲۴ فروردین ۱۳۵۹).

برای آمریکا و دولتهای همپیمان اروپایی اش حمله نظامی گسترده اما غیر مستقیم با استفاده از نیروی انسانی و امکانات ارتش مجهز عراق جایگزین منحصر و مناسبی بود که می توانست تجزیه ایران و سرنگونی نظام جمهوری اسلامی ایران را برای آنان به ارمغان آورد هدفی که قبلا نتوانسته بودند از رهگذر پناه دادن و حمایت همه جانبه از تشکیل گروههای متعدد برانداز با نامهای مختلف وابسته به سران عالیرتبه نهادهای امنیتی و نظامی شاه و وابستگان و وفاداران به خاندان سلطنت در آمریکا و اروپا و ایجاد پایگاههای عملیاتی براندازانه در مجاورت مرزهای ایران در ترکیه و عراق؛ و ایجاد موجی از آشوبها و حرکتهای تجزیه طلبانه در جنوب و غرب کشور ، کودتای نوژه، طرح عملیات نظامی هوابرد برای آزادی گروگانها و بمباران مراکز حساس پایتخت (ماجرای طبس) جامه عمل بپوشانند.

صدام برای پرکردن خلآ قدرت رژیم پهلوی در منطقه اعلام آمادگی کرده بود. سیاست بنیادین نه شرقی و نه غربی اعلام شده از سوی رهبری ایران و وابستگی سنتی رژیم بعث عراق به بلوک شرق نیز نگرانی غربیها از ناحیه کارشکنی احتمالی اتحاد جماهیر شوروی سابق در موضوع حمله نظامی عراق به ایران را مرتفع می ساخت.

اینچنین بود که صدام نه تنها با چراغهای سبزی که در ۶ ماهه اول سال ۱۳۵۹ دولتمردان آمریکایی و اروپایی و محافل خبری نزدیک به آنان مکرر روشن کرده بودند بلکه با اطمینان از حمایت کامل غرب و حتی نهادهای بظاهر بی طرف بین المللی نظیر سازمان ملل و شورای امنیت، در روز ۳۱ شهریور ۵۹ پس از بیست ماه زمینه سازی ، با اعلام لغو قرارداد ۱۹۷۵ الجزایر، تجاوز نظامی گسترده زمینی و دریایی و هوایی خود را آغاز کرد.

رجزخوانیهای صدام در روزهای آغاز جنگ که خرمشهر را یک روزه و خوزستان را سه روزه و ایران را ده روزه می گیریم بر اساس اطلاعاتی بود که از درهم ریختگی سازمان ازهم پاشیده ارتش ایران، و اختلافات درون نیروهای مسلح و نوپایی سازمان تازه تأسیس سپاه و تعارضات روبه تزاید رئیس جمهور (بنی صدر) با دیگر قوای نظام سیاسی جدید ایران به او رسیده بود و البته مستظهر به اطلاعات گمراه کننده و مشوقهای دولتمردان و تحلیلگران غربی بود.

به هر حال با لطف خدای متعال و اراده و هدایتهای شگفت آور امام خمینی و رشادتهای فرزندان دلاور ایران و یکپارچگی و حمایت بی مانند ملت ایران از مدافعان هشت سال دفاع مقدس، واقعیت غیر آن چیزی شد که غرب می خواست و صدام وعده داده بود. از جمله واقعیتهای تاریخ هشت ساله دفاع مقدس ایران، رخدادهای مربوط به مقاومت جانانه مدافعان اندک و بی سلاح خرمشهر و اشغال ۱۸ ماهه آن و سپس حماسه جاودانه سوم خرداد و آزادی خرمشهر است.

خوشبختانه با همت جمعی از پژوهشگران و راویان دفاع مقدس در مراکز فرهنگی و پژوهشی نهادهای مختلف آثاری بس ارزنده و مستند در این رابطه پدید آمده و در دسترس می باشد. همگان را و خصوصا جوانان و نوجوانانی که آن روزهای دشوار - و البته بواسطه حماسه های و پیروزیهایش، افتخارآفرین - را ندیده اند توصیه می کنم به پاس جانبازیها و فداکاریهای مخلصانه مردان و زنانی که در آن روزهای آتش و خون در خرمشهر و دیگر خونین شهرهایی که گرفتار آتش کینه بعثیان و حامیانش شده بودند با وقت گذاری مطالعه ولو یکی از این آثار، دین خود را برای افزایش سطح آگاهیهای اجتماعی نسبت به تاریخ گذشته خویش ادا کنند. ملتی که نسبت به موقعیت کنونی و تاریحچه آن و نسبت به هویت خویش و ریشه های آن آگاهی جمعی دارد هرگز فریب و شکست نخواهد خورد.

گرامیداشت سالروز آزادی خرمشهر و به یاد روزها و لحظه های مقاومت مظلومانه مدافعان خرمشهر پیش از اسارت و اشغال ، فرصتی مناسب برای انتشار چند سند منتشر نشده از آرشیو اسناد دفتر امام خمینی در بستر توضیحاتی کوتاه با استناد به برخی از مطالب منتشر شده مرتبط با موضوع خرمشهر است که تقدیم خوانندگان محترم می شود.

۱ - چگونگی اطلاع امام خمینی از خبر آزادی خرمشهر:

جایگاه امام خمینی به عنوان فرمانده کل قوا ایجاب می کرد تا از ابتدای جنگ تحمیلی جدای از تلفنگرامهای روزانه و حتی ساعتی و لحظه ای ستاد مشترک ارتش و فرماندهان نظامی د رارتش و سپاه و گزارشات مکتوب نمایندگان امام در شورایعالی دفاع ، در جریان عملیاتهای رزمندگان، طبق قرارهای قبلی از طریق خطوط ارتباط تلفنی و بر اساس دفترچه کد رمزهایی که بصورت دوره ای تغییر می یافتند وضعیت عملیات و نتایج آن در تماس با قرارگاههای عملیاتی به دفتر امام اعلام می گردید (در فرصتی مناسب نمونه هایی از این دفترچه کدهای جنگی و اخبار مرتبط با جنگ منتشر خواهد شد). اما اعلام رسمی پیروزی و یا شکست عملیاتها روال مشخصی را طی می کرد و از طریق قرارگاههای اصلی و فرماندهان عالی جنگ و شورای عالی دفاع اعلام می گردید.

در رابطه با فتح خرمشهر، خبر رسمی این پیروزی بزرگ را آیت الله خامنه ای (رئیس جمهور وقت و رئیس شورای عالی دفاع) طی پیامی متضمن تبریک به امام خمینی و درخواست دعا برای رزمندگان دادند. این پیام در روز سوم خرداد به صورت تلفنگرام فوری برای دفتر امام مخابره و قرائت گردیده بود .متن این سند خاطره انگیز (که برای نخستین بار منتشر می شود) بدین قرار است: