جلال ساداتیان، دیپلمات پیشین:
چهارچوب اصولی مورد انتظار ایران همان برجام ۲۰۱۵ است؛ غربی‌ها انتظارات بیشتری را مطرح می‌کنند
یک دیپلمات پیشین گفت: چارچوب اصلی توافقاتی که مورد انتظار ایران قرار گرفته همان برجام ۲۰۱۵ است. آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها انتظارات بیشتری را مطرح می‌کنند.
سیدجلال ساداتیان دیپلمات پیشین ایران در پاسخ به این سوال که بعد از تکذیب خبرهای آغاز مذاکرات میان ایران و آمریکا، پایگاه خبری آکسیوس در خبری مدعی شد که ایران و آمریکا با واسطه‌گری عمان، در مسقط مذاکرات غیرمستقیم خود را آغاز کرده‌اند. تحلیل شما درباره شکل‌گیری مذاکرات غیر مستقیم میان ایران و آمریکا چیست، گفت: خبری مبنی بر توافق موقت میان ایران و آمریکا بود که آن بخش تکذیب شد. اما از مدت‌ها قبل مطرح کرده بودند که مذاکرات وجود داشته و در این ارتباط نیز پادشاه عمان به تهران سفر کرد. به دلیل آنکه روابط ایران و آمریکا ابعاد مختلفی را شامل می‌شود این ناامیدی وجود دارد که در مدت کوتاه نتوانند وارد توافقات جدی شوند.
به گزارش ایلنا، بخش هایی از گفت و گوی ساداتیان را در ادامه می خوانید:
- یعنی به درازای عمر جمهوری اسلامی ایران، تخاصم، درگیری و چالش بین ایران و آمریکا وجود داردو برخی از موارد قبل از انقلاب هم چاشنی این مسأله است. در نتیجه انتظار اینکه در مقطع کنونی به سرعت این کار صورت بگیرد، انتظار نابجایی است.
- اما احتمال اینکه بتوانند گام به گام برخی از مسائل را با همدیگر حل و فصل کنند، وجود دارد و همانطور که ایران، عربستان و تاحدودی امارات، به عنوان مجموعه شورای همکاری خلیج‌فارس قدم‌هایی را در راستای حل و فصل مسائل بینابین برمی‌دارند و در بیانیه‌ای که آقای بلینکن در نشست شورای همکاری خلیج‌فارس مطرح کرد از شکل‌گیری روابط استقبال شده بود.
- این گامی است که طی شده و آمریکایی‌ها به دلیل نگرانی‌هایی که از مسائل منطقه دارند، فکر می‌کنند اگر در این چارچوب، ایران تحت کنترل مجموعه کشورهای منطقه‌ای باشد، می‌تواند بخشی از نگرانی‌هایی که آنها داشتند را رفع کند.
- یعنی آن نگرانی‌هایی که از مدت‌ها قبل گفتند مذاکرات به فراتر از مسائل هسته‌ای تعمیم پیدا کند و ایران نیز مطرح می‌کرد که سپاه باید از لیست سپاه خارج شود، آمریکایی‌ها می‌گفتند نفوذ منطقه‌ای ایران هم باید لحاظ شود و در ضلع مسائل مذاکراتی قرار بگیرد از جمله این موارد است.
- در ضمن بحث یمن، لبنان، عراق و سوریه هم در فضای پیش آمده نیز مورد انتظار آنان است که در گفت‌وگوها قرار بگیرد. به همین دلیل از این زاویه است که آقای بلینکن از این موضوعات اظهار رضایت کرده و توافقات حاصل می‌شود. بنابراین این مواردی که گفته شد مانند پازلی است که خانه‌های آن گام به گام تکمیل می‌شوند تا مشکلات حل و فصل شود.
- موضوع دوم در ارتباط با برجام است. گفت‌وگوهایی که با میانجگری‌های عمان اتفاق افتاده و پادشاه این کشور حامل موافقت طرح مشترک آمریکا و اروپا برای ایران بوده نشانه‌های توافق را مشخص می‌کند.
- اقداماتی که در خصوص مسئله پادمانی رخ داد که منجر به توافق ایران با آژانس شد و نشست اخیر شورای حکام که تصمیمی علیه ایران گرفته نشد به معنای این است که گزارش مثبتی از دبیرکل دریافت کردند که آن نیز جزیی از نشانه‌های توافق است که رخ داد. بخشی از مسئله، مربوط به پادمان یا مسائل فنی نظارتی بود که تا حدودی توافقاتی حاصل شده است.
- بنابراین این دو نکته جزو مسائل با اهمیتی است که اگر طرفین بتوانند در مورد آنها به نتایجی دست پیدا کنند، امیدواری برای شکل‌گیری توافق افزایش پیدا خواهد کرد. به همین دلیل است که طبق خبرهای غیررسمی آقای باقری از طرف ایران و آقای گرگ که مقام امنیتی از طرف مقابل یعنی آمریکا است با هم گفت‌وگو می‌کنند تا اختلافات باقی مانده حل شود.
- در حال حاضر طرفین درباره آنچه که قرار است مشکلات را حل و فصل کند، اطلاع‌رسانی نکردند. به همین دلیل اظهارنظرهایی که ما انجام می‌دهیم، بر اساس حدس و گمان‌هایی است که اتفاق می‌افتد.
- موضوعات مورد اختلاف طرفین بحث سپاه بود که موقتا کنار گذاشته شده است، موضوعات پادمان نیز از بعد فنی و سیاسی همچنان در دستور کار است. موضوع دیگر مربوط به توافق ۲۰۱۵ برجام است که تیم آقای ظریف به دست آورد که امروز ایران مطرح کرده به کمتر از آن رضایت نخواهد داد.
- روند موجود و موضوعاتی که مورد اختلاف است را توضیح دادم. اما از سویی روند چگونگی رفع تحریم‌ها، اطمینان دادن به طرف مقابل درباره آنچه که تولید کردیم، IRI۶ و ۹ IRI، میزان ذخایر افزایش یافته، دوربین‌ها و ارائه اطلاعات ضبطی دوربین‌ها به آژانس باعث شده تا طرف مقابل نگرانی‌هایی در این خصوص داشته باشد.
- کنترل فشارهایی که اسرائیل به آمریکا و غربی‌ها ایجاد می‌کند از جمله مواردی است که احساس می‌کنیم جزو مذاکرات است.
- در این رابطه نیز، چین در امارات و عربستان به توافقاتی دست پیدا کرده و وارد سرمایه‌گذاری شده و تلاش می‌کند تا امنیت به منطقه برگردد. بنابراین این مواردی است که در قالب مذاکرات قرار می‌گیرد اما در خصوص اینکه این آیتم در رابطه با توافق موقت یا توافق نهایی است نمی‌توانیم اظهارنظر دقیقی داشته باشیم.
- اگر حادثه خاصی اتفاق نیفتد و به تعبیر عامیانه موشی از طرف مخالفین خارجی و داخلی در سوراخ دوانده نشود، این انتظار و امید ایجاد شده تا برجامی شکل بگیرد.
- آن‌هایی که از برجام اظهار ناامیدی می‌کردند، حالا می‌گویند تنها چارچوب قابل قبولی که می‌تواند طرفین را به نتایجی برساند، همین برجام است. توافقی که از نظر حقوقی، چارچوب‌های آن حفظ شده و حالا ممکن است در برخی آیتم‌ها تجدیدنظرهایی در آن صورت بگیرد.
- چارچوب اصلی توافقاتی که مورد انتظار ایران قرار گرفته همان برجام ۲۰۱۵ است. اما اینکه آیا دقیقا تمامی آن توافق قابل احیاست یا تغییراتی در آن ایجاد شود، بستگی به مذاکراتی که در حال انجام است، دارد. آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها انتظارات بیشتری را مطرح می‌کنند.
- چینی‌ها فشارهایی را نیز وارد می‌کنند که باید دید از مذاکرات چه دستاوردهایی بیرون می‌آید. بنابراین شرایط یک مقدار تغییر کرده است. یعنی ایران در برجام ۲۰۱۵ مجاز بود که IR۱ یا IR۲ را استفاده کند اما خروج آمریکا و اجرای یک طرفه تحریم‌ها توسط آمریکا، ایران را مجاز کرد که اقلام بیشتری را مورد استفاده قرار دهد و امروزه می‌بینیم که از IRI۶ و ۹ IRI استفاده می‌کند. بنابراین تا زمانی که توافق صورت نگیرد و اطلاع‌رسانی نشود، نمی‌توان با قطعیت گفت به توافق برجام، کمتر یا بیشتر دست پیدا کرده‌ایم.
دیدگاه تان را بنویسید