اختلافات ایران و آمریکا آنقدر شدید است که هیچ‌یک از طرفین امیدی به توافق مکتوب یا بازگشت به برجام ندارند

رحمان قهرمان‌پور کارشناس مسائل بین الملل درباره مذاکرات محرمانه و غیرمستقیم ایران و آمریکا در مسقط به ابتکار سلطان عمان گفت:‌ سیاست عرصه امکان‌هاست، نه بهترین تصمیم‌ها. این مذاکرات حتما بهترین سیاست نیست، اما ممکن‌ترین گزینه برای ایران و آمریکاست.

به گزارش ایسنا، بخش هایی از گفت و گوی قهرمانپور را در ادامه می خوانید:

 

•  از طرفی شدت اختلافات ایران و آمریکا آن‌قدر زیاد است که هیچ کدام از دو طرف امیدی به توافق مکتوب یا بازگشت به برجام ندارند، از این رو درست است چارچوب و مدل مذاکراتی که در عمان انتخاب شده، مطلوب نیست اما ممکن‌ترین و محتمل‌ترین آن‌هاست.
• نکته قابل توجه دیگر این است که این مذاکرات آن طور که از روند بررسی موضوعات بین ایران و آمریکا برمی‌آید،‌ صرفا محدود به مساله هسته‌ای نیست و این بسیار مهم است.
• قبلا مذاکرات محدود به موضوع هسته‌ای و رفع تحریم‌ها بود اما الان افزون بر موضوع تبادل زندانیان و مسئله هسته‌ای، امنیت کشتیرانی در خلیج فارس یا نحوه رفتار ایران با کمپانی‌های آمریکایی در منطقه از مسائلی است که می‌بینیم مورد بحث میان دو کشور است.
• به نظر می‌رسد این چارچوب موقت است و بیشتر برای این است که بایدن تا انتخابات آتی فضا را در داخل کشورش آرام نگه دارد، چرا که به شدت درگیر مسایل داخلی و جنگ اوکراین است، از این سو آقای رییسی هم فشار را به این شکل کم کرده و از مشکلات اقتصادی می‌کاهد. تا جایی که مشخص است قرار است این چارچوب موقت و گذرا برای رسیدن به توافق اصلی و جامعی باشد که واشنگتن معتقد است هرگونه توافق با ایران باید جامع‌تر و پایدارتر از برجام باشد.
• ایران نفت خود را می‌فروشد و آمریکا تحریم بیشتر اعمال نمی‌کند، به نوعی دو طرف با یکدیگر دارند کنار می‌آیند تا مدیریت تنش شود، اما این وضعیت ماندگار نیست و قاعدتا هر دو طرف باید درباره گام بعدی هر چه زودتر تصمیم بگیرند و البته سختی کار آنجاست.
• ممکن است مرحله تصمیم نهایی یک سال بعد یا ۶ ماه بعد باشد، اما آنجاست که اختلافات عمیق خودشان را نشان می‌دهند از جمله اینکه ایران می‌خواهد به تعهدات برجامی هسته‌ای خود برگردد و از آن طرف، آمریکا محدودیت‌های اقتصادی علیه ایران را لغو می‌کند یا نه. پرداختن به این اختلافات جدی برای هر دو طرف در عرصه داخلی هزینه دارد.
• مسئله ایران و آمریکا در هر دو کشور به مسائل سیاسی و داخلی گره خورده است اجماع کردن درباره حل اختلافات ایران و آمریکا در فضای سیاسی هر یک از این کشورها سخت است؛ هر نیروی سیاسی در ایران بگوید باید برویم مسئله‌مان را با آمریکا مستقیم حل کنیم ممکن است با سرنوشت سیاسی‌اش بازی کند، همان‌طور در آمریکا اگر کسی بگوید تحریم‌های ایران را برداریم، به ادعای آن‌ها متهم به حمایت از تروریسم می‌شود.
• به این مشکلات و موانع این را هم باید اضافه کنیم که متاسفانه اختلافات و دعوای بین ایران و آمریکا به یک موضوع در روابط کشورها تبدیل شده است.
• وقتی ترامپ از برجام خارج شد، اروپا برجام را به طور سیاسی و روی کاغذ حفظ کرد و اگر در آمریکا دوباره ترامپ روی کار بیاید یا جمهوری‌خواه دیگر تندرویی بر سرکار بیاید، به اروپایی‌ها نیاز خواهیم داشت و نقش آن‌ها کلیدی است، از این رو نباید این مسئله را از نظر دور داشت و تصور کرد شرایط به همین شکل باقی می‌ماند.
• البته ایران به عمان و قطر اعتماد بیشتر دارد و اروپا بعد از قضیه اوکراین رو در روی ایران ایستاد اما به هر حال مهم است تعاملات مالی و بانکی ما با اروپا در چرخش باشد. معتقدم باید تا فضا مناسب است به سمت یک توافق جدی یا مذاکراتی روشن و شفاف حرکت کنیم و تکلیف برخی از مسائل و اختلافات مهم را روشن کنیم.
• اختلافات ایران و آمریکا آنقدر بزرگ است که حل آن به نیرو و اراده قوی نیاز دارد. نمی‌توان گره روابط ایران و آمریکا را با مذاکرات موقت و موردی باز کرد. این حجم از تحریم‌های آمریکا علیه ایران به راحتی از بین نمی‌رود.