آمریکایی‌ها فکر کردند بعد از اعتراضات فوت مهسا امینی ایران در آستان تغییر بزرگ است، موضع تندی گرفتند/ شهریور سال گذشته به مرحله‌ای رسیدیم که در آستانه رسیدن به توافق بودیم

ابوالفضل عمویی سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در خصوص روند مذاکرات برجامی اظهار کرد: برای تکمیل روند مذاکرات و پایان نگارش سند سپتامبر سال گذشته، آماده‌ایم و این آمادگی باید در طرف مقابل هم وجود داشته باشد. کشورهای ثالث فعال هستند اما وقتی تحولی مثل فلسطین رخ می دهد همه تمرکز آنجا متمرکز می شود اما این ارتباط همچنان از طریق واسطه ها برقرار است.

عمویی همچنین در رابطه با وضعیت ارتباط ایران و عربستان گفت: ما دراتوبان چهار بانده و آماده برای نزدیک شدن به عربستان سعودی نیستیم بلکه در این مسیر دست اندازهایی وجود دارد. عربستان در دوره اخیر توسعه اقتصادی را بیشتر از قبل اولویت خود قرار داده که می تواند زمینه مشترکی برای همکاری باشد.

به گزارش شفقنا، بخش هایی از گفت وگوی عمویی را در ادامه می خوانید:

 

• روند مذاکرات رفع تحریمی و رسیدن به یک تصمیم مشترک اعضای برجام، تا شهریور سال گذشته به مرحله ای رسید که در آستانه رسیدن به توافق بودیم جز یک موضوع که آن هم همکاری برای حل و فصل پرونده های باقی مانده در آژانس بود، موضوع دیگری لاینحل نمانده و متن اصلی هم تهیه شده بود و می‌توانستیم در آستانه توافق قرار بگیریم.
• اما چند تحلیل سیاسی غلط و عمدتا از سوی غربی ها، ما را از این توافق دور کرد. آمریکایی ها به دلیل ملاحظات سیاست داخلی و نزدیک بودن به انتخابات میاندوره‌ای کنگره و صهیونیست ها هم به دلیل نزدیک بودن به انتخابات «کنست»، آمریکایی ها را مجبور به تعویق مذاکرات کردند؛ البته بعد از آن شاهد اعتراضات بعد از فوت خانم «مهسا امینی» بودیم که تحلیل غلطی را برای طرف های غربی به وجود آورد که ممکن است ایران در آستانه تغییر بزرگی باشد و آنها اقدام به موضع گیری تند کردند؛ بنابراین شاید الان یکی از چالش های بزرگ آمریکایی ها این است که اگر وارد مذاکرات با ایران شوند آن موضع گیری های قبلی را چه باید کنند!
• این تاخیرها به سمتی رفت که گویا طرف غربی آن آمادگی خودش را برای رسیدن به توافق از دست داد. واقعیت این است که من مساله همه اینها را ضعفی می دانم که دولت بایدن در افکار عمومی داخلی آمریکا دارد.
• بایدن حتی اگر با ایران به توافق برسد خود را در اینکه این توافق را به افکار عمومی و نخبگان آمریکا ارائه کند یا نه، ناتوان می بیند و از این جهت سعی می کند به مدیریت تنش دست بزند و از توافق محدودی مثل تبادل زندانیان استقبال می کند اما برای اینکه بتواند به تصمیم اساسی تر برسد، با ملاحظاتی مواجه است که به پایگاه اجتماعی متزلزل آنها باز می گردد.
• اما این دست به عصا حرکت کردن‌ها ، باعث ایجاد ضررهایی برایشان شده است چراکه 2 سال قبل، وضعیت فروش نفت ایران شاید 300 هزار بشکه در روز به طور متوسط بود اما الان چندین برابر نفت ایران به فروش می‌رسد و محدودیت های سابق برای آنها کارساز نیست.
• توانمندی ایران در منطقه افزایش و هم جایگاه ایران در نظام بین الملل هم ارتقاء پیدا کرده است؛ تحریم ها همان تحریم های سابق است اما ایران جزو سازمان همکاری های شانگهای و مجموعه بریکس شده و در مجموع ظرفیت بازیگری ایران افزایش پیدا کرده است.
• طرف مقابل است که باید آمادگی خودش را به دست بیاورد. ما هیچ گاه میز مذاکره را ترک نکردیم و از ابتکاراتی که ارائه شده استقبال کردیم که آخرین آنها، ابتکار سلطان عمان بود که مسیر گام به گامی را پیش بینی می کرد که یکی از آنها، تبادل زندانیان بود و تعدادی از ایرانیانی که به ناحق برای دور زدن تحریم ها در زندان ها ایالات متحده بودند، آزاد شدند و به بخشی از منابع خودمان دست یافتیم و در حال حاضر هم برای تکمیل روند مذاکرات و پایان نگارش سند سپتامبر سال گذشته، آماده‌ایم و این آمادگی باید در طرف مقابل هم وجود داشته باشد و من فکر می کنم آنها محاسبات و مناسبات منطقه ای را باید برای پیشبرد کارشان مد نظر قرار دهند کما اینکه در این زمینه گزارش هایی را ارائه می دهند.
• ما میزبان بیش از 5 میلیون افغان هستیم که تعداد زیادی از آنها غیر قانونی در کشور حضور دارند ولی از محیط کشور بهره مند هستند. طبق آمارها حدود 3 تا 4 میلیارد دلار تبادلات تجاری دو کشور است و موضوع حق آبه و حضور گروه های تروریستی در داخل افغانستان هم جزو مسایلی است که باید برای آن فکری کنیم.
• نکته کلان‌تر خروج غیر مسوولانه آمریکایی ها از افغانستان است. آمریکایی ها هم غیرمسوولانه افغانستان را اشغال کردند و هم غیر مسوولانه از آنجا خارج شدند و اجازه ندادند ساختارهای قانونی این کشور قوام لازم را پیدا کند.
• طرح هایی وجود داشت مبنی بر اینکه آمریکایی ها مایل هستند بین ایران و افغانستان تنش بوجود بیاید لذا یکی از دستور کارهای اصلی ما این بود که با حاکمیت طالبان در کابل سطح تنش را مدیریت کنیم و علی رغم اینکه در بعضی از مواضع اختلاف نظر داریم ولی مقرر شد به سمتی که تمام کننده منافع آمریکایی ها است حرکت نکنیم.
• نکته اولی که با طرف طالبان مطرح می کنیم این است که امنیت همه مذاهب افغان و قومیت ها باید مدنظر قرار بگیرد و در مدیریت سیاسی و اجتماعی افغانستان باید مشارکت داده شوند و نباید از گردونه مناسبات حذف شوند.