روسیه نمی‌خواهد موازنه به نفع هیچ یک از کشورها در منطقه به‌هم بریزد؛ حد معینی از تنش‌ها برای او بد نیست

حدیث روشنی- رحمان قهرمانپور درباره اینکه روسیه نسبت به سطح تنش‌های کنونی منطقه چه رویکردی را دنبال خواهد کرد به خبرنگار روزنامه اعتماد گفت: روسیه خواهان رویارویی مستقیم ایران و اسراییل نیست. این جنگ بیش از آنکه به نفع روسیه باشد به نفع امریکا و اسراییل است و حضور امریکا را در منطقه پررنگ تر خواهد کرد. روسیه بیشتر به دنبال این است که در منطقه موازنه‌ای برقرار شود که بازیگران نیازمند روسیه باشند تا بتواند در این فضا بازیگری کند.

بخش هایی از این گفت و گو را در ادامه می خوانید:

 

 

• طبیعی است که وقتی در منطقه‌ای بحرانی به وجود می‌آید کشورهایی که با یکدیگر همسو هستند رایزنی‌هایی با یکدیگر خواهند داشت. چهره‌های امنیتی و سیاسی رفت و آمدهایی دارند. سفر آقای شویگو نیز حتما به منظور تبادل پیام‌هایی صورت گرفته است و در جهت ایجاد هماهنگی‌هایی نیز بوده است.
• به این دلیل که روسیه هم با اسراییل همکاری دارد و هم با ایران دارای روابطی است و از طرفی خود را دوست ایران می‌داند حتما به منظور انتقال توصیه‌ها و نکاتی خطاب به ایران به تهران سفر کرده است. این مسائل متعارفی هستند منتها ماهیت و محتوای این قبیل رایزنی‌ها به این دلیل که محرمانه و سری هستند کشورها آن را علنی نمی‌کنند.
• اما این موضوع یک امر رایجی است. کمااینکه ممکن است وزیر خارجه ایران به کشور دیگری سفر کند و پیام‌هایی مبادله کنند و در عرف دیپلماتیک این اتفاق خاص و ویژه‌ای نیست که بخواهیم بگوییم اتفاق خاصی افتاده است و روسیه درصدد تغییر سیاست‌های خود در قبال ایران است.
• سفر آقای شویگو نیز در همین قالب قابل تبیین است که نکاتی را گوشزد کند و تحلیل خودشان از شرایط فعلی منطقه را بازگو کنند و در مقابل مقامات ایرانی چه تحلیلی دارند که بتوانند نقش‌آفرینی داشته باشند.
• در جنگ اوکراین مشخص شد که ساختار بروکراتیک روسیه باگ‌هایی جدی دارد از همین رو انتقال چنین سلاح‌هایی به کندی اجرایی می‌شود. این موضوع در انتقال اس300ها نیز قابل مشاهده بود. در‌حالی که همه چیز نهایی شده بود اما تحویل این جنگده‌ها مرتبا به تاخیر می‌افتاد. در موضوع نیروگاه و راکتور بندرعباس نیز شاهد اتفاق‌های مشابهی بودیم.
• روس‌ها بروکراسی ناکارآمدی دارند و تقریبا این ساختار فاسد است. این به این معنا است که مذاکره درباره سوخو35 نیز در این دست‌اندازی‌های بروکراتیک گرفتار شده است. البته مسائل متعددی مطرح است، بدین معنا که روسیه بخشی از این سوخو35 را تولید کرده بود که به مصر بفروشد و مصر نخرید و گفتند که احتمالا این محموله را به ایران خواهد داد.
• در هر صورت روسیه یک روند شفاف و روشنی در بروکراسی خود ندارد که بگوییم روند خرید سوخو35ها به چه صورت است. احتمالا این موضوع هم مانند مثال‌هایی که ذکر شد در روند بروکراسی قرار می‌گیرد که حالا آنها تشخیص دهند که یک سال یا دو سال دیگر سوخو35 را دراختیار ایران قرار دهند یا نه.
• سیاست خارجی روسیه در خاورمیانه این‌گونه است که موازنه قوا به نفع هیچ کشوری به‌هم نریزد. روسیه هم از قدرت گرفتن بیشتر ایران نگران است و هم از قدرت گرفتن بیشتر اسراییل و همین‌طور عربستان و ترکیه. سیاست روس‌ها تاکنون نیز همین بوده است.
• این بازیگر در مواقعی که تشخیص می‌داده که ممکن است یک بازیگر منطقه خیلی قدرتمند شود مانع از این افزایش قدرت شده است. البته که این قاعده درباره تمامی بازیگران صادق است. به این معنا روسیه خیلی به دنبال رویارویی مستقیم ایران و اسراییل نیست.
• این جنگ بیش از آنکه به نفع روسیه باشد به نفع امریکا و اسراییل است و حضور امریکا را در منطقه پررنگ‌تر خواهد کرد. روسیه بیشتر به دنبال این است که در منطقه موازنه‌ای برقرار شود که بازیگران نیازمند روسیه باشند که بتواند در این فضا بازیگری کند.
• در واقع سیاست روسیه در خاورمیانه بر همین مبنا تعریف شده است. به عنوان نمونه این بازیگر می‌خواهد هم به مصر تسلیحات خود را بفروشد، هم با اسراییل در ارتباط باشد و هم مناسبات خود با ایران را حفظ کند و همزمان تعاملاتش با ترکیه، عربستان و امارات را هم تقویت کند.
• مسکو نمی‌خواهد موازنه به نفع هیچ یک از کشورها به‌هم بریزد، بنابراین در شرایط فعلی حد معینی از تنش‌ها برای روسیه بد نیست اینکه این کشورها مشغول شوند اما اینکه جنگی گسترده رخ دهد باید گفت که روسیه به دنبال جنگ نیست و اگر فرض را بر این بگیریم که جنگ گسترده‌ای نیز رخ دهد به عقیده من بی‌طرف خواهد بود به این معنا که سعی می‌کند از هیچ طرفی به صورت کامل جانبداری نکند. اینکه مثلا فکر کنیم در درگیری ایران و اسراییل تمام‌قد پشت ایران بایستد این‌گونه نیست.