احتمال دارد دو خط در نیویورک در حال پیگیری باشد، یک خط آشکار و یک خط پنهان؛ تیم آقای پزشکیان دست خالی به کشور باز نخواهند گشت

حدیث روشنی- مسعود پزشکیان پیش از ایراد سخنرانی در مجمع عمومی سازمان ملل در نشست‌های حاشیه‌ای بر سه اصل جهانی عاری از سلاح‌های هسته‌ای، آمادگی برای آغاز همکاری با سایر کشورها و همچنین پایان نسل‌کشی در غزه و کاسته شدن از سطح تنش‌ها در خاورمیانه تاکید کرد. اعلام مواضع رییس‌جمهور از تریبون سازمان ملل در شرایطی رسانه‌ای شد که تنش‌ها در منطقه به واسطه جنگ در غزه و رویکرد تهاجمی اخیر اسراییل در ارتباط با حزب‌الله افزایش یافته است. تا جایی که بسیاری در باب وقوع جنگ تمام عیار هشدار داده‌اند. از همین رو مقابله با رویکرد افراطی اسراییل و پایان دادن به درگیری‌ها در غزه و لبنان یکی از محورهای موضع‌گیری پزشکیان بود، هرچند رییس‌جمهوری کشورمان در بخش‌های دیگری از سخنرانی‌های خود بر اصل تنش‌زدایی با غرب به عنوان یکی از اولویت‌های دستگاه دیپلماسی کشورمان تاکید کرد و به واسطه رویکرد تند ایالات متحده و اروپا در ارتباط با همکاری موشکی ایران و روسیه و ادعاهای مطرح شده مبنی بر حمایت تهران از مسکو در جنگ اوکراین تلاش داشت تا به درک ادعایی نادرست غرب از فعل و انفعال‌های تهران پایان دهد.به بهانه واکاوی مواضع جهانی رییس‌جمهوری کشورمان روزنامه اعتماد با عبدالرضا فرجی‌راد، دیپلمات پیشین گفت‌وگو کرده است.

عبدالرضا فرجی‌راد در پاسخ به سوال «اعتماد» در باب سیگنال‌های مثبت اظهارنظرهای رییس‌جمهوری کشورمان گفت: اسراییلی‌ها استراتژی خاصی را بعد از غزه در رابطه با لبنان پیش گرفتند. بعید است این قبیل موضع‌گیری‌ها اثرگذاری چندانی داشته باشد. آن چیزی که آقای رییس‌جمهور در نیویورک مطرح کردند بیشتر نماد رویکرد دولت جدید در ایران است که قصد دارد آن را به جهانیان عرضه کند.به گفته این تحلیلگر منطقه، اسراییل با هدف امن کردن مرزهای شمالی سرزمین‌های اشغالی به دنبال پاکسازی جنوب لبنان است. از همین رو بعید است این بازیگر با موضع‌گیری و حتی فشارهای بین‌المللی به اقدامات خود در مقابل غزه و لبنان پایان دهد. بنابراین حملاتش به لبنان ادامه خواهد داشت. تنها راه فروکش کردن این تنش‌ها و جنایات، توسل به دیپلماسی فشرده محرمانه و در قالب یک بده‌بستان است آن هم با امریکا.

به گفته فرجی‌راد، وزیر خارجه ایران تمایل خود را برای آغاز گفت‌وگوها البته صرفا در خصوص مسائل هسته‌ای اعلام کرده‌اند. اما این به معنای این نیست ایران به هیچ عنوان درباره مسائل منطقه‌ای رایزنی نخواهد کرد، حتما ایران با هدف کاهش تنش‌ها وارد گفت‌وگوهای صریح خواهد شد. لذا این نوع موضع‌گیری‌ها بر اقدامات جنایتکارانه تل‌آویو فعلا تاثیری نخواهد داشت. ضمن اینکه آقای رییس‌جمهور در ملاقات‌هایی که داشتند، اعلام کردند ما سیاست جدیدی را پیگیری می‌کنیم و آماده گفت‌وگو درباره مسائل هسته‌ای و منطقه‌ای نیز هستیم.

این دیپلمات پیشین در ادامه این را هم اضافه کرد که کاهش سطح تنش‌ها در منطقه بستگی به مذاکرات پشت پرده دارد. ممکن است در این زمینه رایزنی‌هایی در جریان باشد. در تصاویری که در ملاقات‌های مقامات ایرانی با مقامات سایر کشورها می‌بینیم برخی مقامات تیم همراه آقای پزشکیان حضور ندارند. احتمال دارد که در واقع دو خط در نیویورک در حال پیگیری باشد. یک خط آشکار و یک خط پنهان. امیدوارم که خط پنهان ادامه داشته باشد که بتوان آرامش را به منطقه بازگرداند.

فرجی‌راد در تحلیل سیاست تنش‌زدایی با غرب به عنوان دیگر محور سخنان آقای پزشکیان در سازمان ملل به «اعتماد» گفت: آقای عراقچی چند بار مطرح کردند که ما آمادگی داریم در نیویورک گفت‌وگو‌ها را آغاز کنیم. به اعتقاد من در این عرصه علاوه بر مسائل هسته‌ای این آمادگی وجود دارد که درباره سایر موضوعات نیز مانند فعل و انفعال‌های منطقه‌ای گفت‌وگوهایی انجام شود.

او افزود: دو عامل منجر شده که دیگر شاهد تمایل طرف‌های غربی برای گفت‌وگو نباشیم؛ یک انتخابات ریاست‌جمهوری امریکاست که دولت امریکا فعلا نمی‌خواهد گامی در این مسیر بردارد و ممکن است که از طریق نماینده‌های کنگره پیام‌هایی مبادله شود. دوم مساله ادعای ارسال موشک از ایران به روسیه است. اروپایی‌ها در این زمینه نگرانی‌هایی دارند. تاکنون ملاقاتی در سطوح بالا با مقامات ایرانی صورت نگرفته است. این امید وجود دارد که دیدار با سران برخی کشورهای مهم اروپایی مانند بریتانیا و آلمان و فرانسه بتوانند آغازی برای ازسرگیری گفت‌وگوها باشد. در هر صورت تیم آقای پزشکیان دست خالی به کشور باز نخواهند گشت؛ البته که بستگی دارد که در طول این مدت چه موضوعاتی میان طرفین مورد بحث قرار بگیرد و طرف ایرانی به طرف غربی چه پیشنهاداتی ارایه دهد. آقای پزشکیان اعلام کرده‌اند که به دنبال احیای برجام هستند. تحلیلگران معتقدند که دوره برجام به پایان رسیده است و حتی آقای عراقچی مطرح کردند که دیگر بازگشت به برجام 2015 امکان‌پذیر نیست. باید دید که این مواضع جدید آقای رییس‌جمهور بر مبنای صحبت‌هایی است که با طرف غربی مطرح شده و آیا طرف غربی نیز بر احیای برجام 2015 تاکید دارند و رییس‌جمهور هم برای تسهیل کار مجددا احیای برجام را مطرح یا اینکه سیاست طرف ایرانی تغییر کرده است.