انقلاب کردیم که کسی رای خود را بر دیگری تحمیل نکند

احمد مازنی در یادداشتی با عنوان «اهداف انقلاب اسلامی از نگاه بنیان‌گذار» در روزنامه اعتماد نوشت: انقلاب کردیم که کسی رای خودرا بر دیگری تحمیل نکند. یکی از هدف‌های انقلاب اسلامی از دیدگاه بنیانگذار برگزاری انتخابات آزاد بود تا نمایندگان مردم توسط خود مردم انتخاب شوند نه هیات منتخب شاه و سفرای خارجی. چرا که علاوه‌ بر مداخلات شاه و دربار، سفارتخانه‌های خارجی نیز در انتخابات ایران مداخله می‌کردند. در خاطرات اسدالله علم، وزیر دربار پهلوی آمده است که «ما چند نفر بودیم که طبق دستور برخی از سفارتخانه‌ها، دربار و سایر عناصر نفوذی، افرادی را برای نمایندگی مجلس مشخص می‌کردیم». نشریه تایم درباره انتخابات مجلس نوزدهم شورای ملی نوشته است: «از ۱۲ نماینده تهران که انتخاب شدند، اسامی آنان قبل از برگزاری انتخابات اصلا معلوم بود. چمدان‌های پر از رأی در آن دوره آمد و صندوق‌های رأی را پر کرد. در دوره نوزدهم همین اتفاق افتاد».

محمدرضا پهلوی در کتاب «پاسخ به تاریخ» به‌صراحت اعتراف می‌کند؛ «در زمان جنگ جهانی دوم انتخابات ایران به این صورت انجام می‌گرفت که مثلا صبح، مستشار سفارت انگلیس با لیستی حاوی ۸۰ نامزد نمایندگی مجلس به دیدار نخست‌وزیر می‌رفت و بعدازظهر همان روز کاردار سفارت شوروی نام ۱۲ نفر از نمایندگان مورد نظر خود را به نخست‌وزیر می‌داد. » امیراصلان افشار از چهره‌های متنفذ دوره پهلوی دوم و یکی از معدود افرادی که تا آخرین لحظات عمر محمدرضا در کنارش بوده است..

درباره وضعیت نامزدی‌اش در انتخابات مجلس شورای‌ملی دوره نوزدهم، در کتاب خاطرات خود آورده است «وقتی در سفر امریکا بوده، از طرف وزارت امورخارجه نامه‌ای به دستش می‌رسد با این مضمون که شما برای نمایندگی مجلس انتخاب شده‌اید. او حتی در جواب اینکه در امریکا هستم و نمی‌توانم تبلیغات کنم، پاسخ می‌شنود که این کار برای شما انجام می‌شود. »

فردوست رییس بازرسی ویژه دربار در خاطرات خود اشاره می‌کند: «در زمان نخست‌وزیری اسدالله علم، محمدرضاشاه دستور داد که با علم و منصور یک کمیسیون 3 نفره برای انتخابات نمایندگان مجلس تشکیل دهم.» و ادامه می‌دهد «منصور هر روز با کیفی از اسامی نمایندگان منتخب خود می‌آمد و علم هر کدام را می‌خواست تأیید می‌کرد و آنها سر از صندوق آرا در می‌آوردند.»

جعفر شریف‌امامی، از دولتمردان عصر پهلوی درباره نقش شاه در انتخاب نمایندگان مردم در خاطرات خود در پروژه تاریخ شفاهی می‌گوید: «بیستمین دوره انتخابات مجلس در سال ۱۳۴۰ به‌دلیل اعتراض، ابطال شد تا انتخاباتی به دور از شائبه به‌طور مجدد برگزار شود، اما در آن زمان ترس از کمونیسم همه‌چیز را تحت‌تأثیر خود قرار داده بود؛ زیرا محمدرضا پهلوی می‌خواست افرادی که وارد مجلس می‌شدند گرایش به کمونیسم نداشته باشند و همین کمونیسم‌هراسی زمینه‌های دخالت او در مسائل مختلف ازجمله انتخابات را فراهم کرده بود...آخر خود شاه تصمیم می‌گرفت چه کسانی نامزد وکالت مجلس باشند و چه کسانی نباشند و در حقیقت نمایندگان را خودشان دستچین می‌کردند».

اسدالله علم‌ در سال‌ 1352 درباره وضعیت انتخابات می‌نویسد: «در کلیه‌ سطوح‌ از انتخابات‌ مجلس‌ گرفته‌ تا انتخابات‌ محلی و انجمن‌ شهر، دولت‌ آزادی را از مردم‌ سلب‌ کرده‌ و اراده‌ خود را تحمیل‌ کرده‌ و نامزدهای خود را از صندوق‌ها بیرون‌ می‌آورد. مثل‌ اینکه‌ رأی‌دهندگان‌ کوچک‌ترین ‌حقی در این‌ مورد ندارند.» از همین رو بود که به تعبیر فریده دیبا: «مردم در انتخابات یا شرکت نمی‌کردند یا تعداد شرکت‌کنندگان فوق‌العاده ناچیز بود.»

هویدا نیز از تقلب انتخاباتی در جهت انتخاب نمایندگان مورد نظر خود استفاده می‌کرد. وی در این راستا از شیوه رشوه نیز استفاده می‌کرد که این موضوع نیز در خاطرات روزانه علم از قلم نیفتاده است. علم در این باره می‌نویسد: «مطلبی نخست‌وزیر (هویدا) در کیش به من می‌گفت که خیلی جالب بود و عنوان رشوه را دارد، آن، این بود که گفت هر کس را از هر جا تو بخواهی، من وکیل خواهم کرد. هرکس باشد، هیچ فکر نکن، به من بگو تمام می‌کنم.» اینها نمونه‌ای از مداخلات حکومت و اربابان خارجی در انتخابات بود. بنا بر این یکی از هدف‌های انقلاب اسلامی انتخابات آزاد بدون مداخله زورمداران داخلی و خارجی بود. این هدف بارها و به اشکال گوناگون در سیره و سنت بنیان‌گذار مطرح شده است.

از جمله در مورد تشکیل دولت موقت انقلاب، وقتی که برای مدیریت دوره گذار با اتکاء به آرای میلیونی مردم، این دولت را تشکیل می‌دهد به مردم توضیح می‌دهد که: « این دولت یک دولت موقت است برای اینکه رفراندم بکند و مثلا مجلس موسسانی [تشکیل بدهد] مساله رژیم را تحکیم بکند، بعد دست مردم است‌ همه‌چیز. اختیار دست خود مردم است؛ وکلایشان را خودشان تعیین می‌کنند، وکلا هم خودشان تعیین می‌کنند دولت را؛ ... مساله‌ای نیست که کسی بخواهد تحمیل بکند ... تحمیل در کار نیست.»