جمشید مشایخی 84 ساله شد/بخشی از تاریخ سینمای ایران

اعتمادآنلاین| به مناسبت هشتاد و چهارمین سالروز تولد جمشید مشایخی شب گذشته 6 آذرماه مراسم نکوداشتی برای این هنرمند با حضور مجید رجبی معمار مدیرعامل خانه هنرمندان ایران و علاقه‌مندان سینما در سینما تک خانه هنرمندان ایران برگزار شد.

همچنین در پایان این مراسم فیلم «بن بست وثوق» به نویسندگی و کارگردانی حمید کاویانی به نمایش درآمد.

منوچهر اسماعیلی، رضا کیانیان، رضا رویگری، علیرضا شجاع‌نوری، علیرضا تابش، ملک جهان خزاعی، رضا یزدانی، محمد شیری، امیر پوریا، کیانوش گرامی، رضا درستکار، مرجانه گلچین، عزیزالله حاجی‌مشهدی و... از جمله افرادی بودند که در این مراسم حضور داشتند. با وجودی که اعلام شده بود مسعود کیمیایی و بهمن فرمان‌آرا در این مراسم حضور دارند و سخنرانی خواهند کرد اما عنوان شد مسعود کیمیایی به دلیل کسالت نتوانسته به مراسم بیاید و به جای آن یادداشتی در مدح مشایخی نوشته بود در برنامه خوانده شد و دلیل غیبت فرمان‌آرا اعلام نشد.

فرزاد حسنی اجرای این برنامه را برعهده داشت و در ابتدا از مجید رجبی‌معمار درخواست کرد تا درباره این مراسم صحبت کند.

رجبی معمار بعد از خیرمقدم به حضار و جمشید مشایخی بیان کرد: بسیار خوشحال و خرسند هستیم که آقای مشایخی را در صحت و سلامت می‌بینیم. خدا را شکر که به دعای خیر مردمی که هنرمندانشان را دوست دارند وی سلامتی خودش را به دست آورد.

پخش تصاویری از نقش آفرینی‌های مشایخی در فیلم‌های مختلف از جمله بخش‌های برنامه شب گذشته بود.

مشایخی و خلق شمایل پدرانگی

امیر پوریا اولین سخنران برنامه بود که درباره پرسونای مشایخی در سینمای ایران سخن گفت.

وی در ابتدای صحبت‌هایش بیان کرد: در تصاویری که الان پخش شد نمی‌توانید چهره جوان آقای مشایخی را پیدا کنید. باید دید به چه دلیلی از همان دهه 50 آقای مشایخی سنی بالاتر از سن خودش را بازی می‌کند. مشایخی در کل کارنامه بازیگری‌اش بازی با موی سپید را پذیرفته و تجربه کرده که این مساله می‌تواند مورد توجه بازیگران جوان ما قرار گیرد.

پوریا در ادامه به ویژگی‌های بازیگری مشایخی در طول این سال‌ها اشاره کرد و درباره خلق شمایل پدرانگی و بزرگ‌منشانه بودن در بازیگری وی سخن گفت.

در ادامه رضا کیانیان درباره موج نوی سینمای ایران در اواخر دهه 40 صحبت کرد و با اشاره به حضور مشایخی در این نوع سینما عنوان کرد: در این نوع سینما اکثرا بازیگران تئاتر نقش آفرینی می‌کردند و در این میان 5 نفرشان به‌عنوان بازیگران سینما ماندگار شدند که متاسفانه دو نفرشان را از دست دادیم؛ جمشید مشایخی، محمدعلی کشاورز، عزت‌الله انتظامی، داود رشیدی و علی نصیریان این 5 هنرمند بودند.

کیانیان افزود: امیدوارم آقای مشایخی سایه‌شان مدام بر سر ما بچه‌های تئاتر، سینما و تلویزیون باشد.

به پیشنهاد مشایخی در «قیصر» به‌جایش صحبت کردم

در بخش بعدی فرزاد حسنی از منوچهر اسماعیلی دوبلور قدیمی سینما و صداپیشه اکثر فیلم‌های مشایخی دعوت کرد که روی سن حضور پیدا کند.

اسماعیلی بیان کرد: با تعریف‌هایی که فرزاد حسنی از من کرد من شرمنده شدم. من چیزی نیستم. چیزها به من افزوده شد، من بازی را دزدیدم و صدا را از حلقوم بازیگران قاپیدم. من حقیقتا چیزی نبودم.

اسماعیلی در ادامه خاطره‌ای از زمان دوبله فیلم «قیصر» تعریف کرد و گفت که در آن دوره وی فرد دیگری را به‌عنوان صداپیشه مشایخی در نظر گرفته بود اما با مخالفت او روبرو می‌شود و با پیشنهاد مشایخی خودش نقش وی را در فیلم می‌گوید.

وی در پایان صحبت‌هایش گفت: در طول سال‌ها این افتخار نصیب من شد که در فیلم‌های بسیاری از جمله «کمال‌الملک» و سریال «هزاردستان» و... به جای مشایخی صحبت کنم و به مجرد اینکه به من گفتند بزرگداشت وی است با خوشحالی زیاد پذیرفتم که در مراسم حضور یابم. امیدوارم سایه این هنرمند بر سر سینمای ما مستدام باشد.

بازیگری که خودش را به نمایش نمی‌گذارد

رضا درستکار منتقد سینما نیز سخنران بعدی مراسم بود که درباره مشایخی گفت: جمشید مشایخی در تمام این سال‌ها نقش پدران متین و موقری که بار سنگین زندگی را بر دوش می‌کشند با تمام پیچ و خم‌هایش بازی کرده است. او بازیگر اُوِر اَکتی نیست و هنرمندی نیست که خودش را در مجلات به نمایش بگذارد. خوشبختانه او انقدر فیلم خوب دارد که برخی مواقع هم اگر از سر خاکساری بازی در فیلمی را پذیرفته برای این بوده که کارگردانان جوان بتوانند بالا بیایند و دیده شوند. این 5 تن سینمای ایران بزرگ و شیخ سینمای ما بودند و بسیار خالصانه زیسته‌اند.

پرویز جاهد از دیگر منتقدانی بود که درباره مشایخی سخن گفت.

جاهد درباره مشایخی خاطرنشان کرد: کمتر بازیگری در سینمای ایران حضور داشته که تبدیل به یک شمایل ماندگار شود. سبک بازیگری وی به بازیگری مولف و موج‌نویی معروف است و با شیوه بازیگری در فیلم‌های فارسی تفاوت بسیاری دارد و باید بین این دو نوع بازیگری تمایز قایل شد. فیلم‌های فارسی با آن حد از سطحی‌نگری به بازیگران اجازه نمی‌داد توانایی‌ها و قابلیت‌هایشان را بروز دهد و این فیلمسازان موج نو بودند که این امکان را به بازیگرانی چون مشایخی دادند تا استعدادشان را به نمایش بگذارند.

وی یادآور شد: مشایخی این رویکرد در بازیگری را بعد از انقلاب نیز ادامه داد و به واسطه حضورش در همین فیلم‌های موج نو توانست اجازه فعالیت بیابد و تاریخ سینمای ایران همیشه او را به خاطر نقش آفرینی‌های زیبایش به خاطر خواهد آورد.

در ادامه جمشید مشایخی روی سن حاضر شد و با تشکر از حمید کاویانی برای تدارک این مراسم بیت «گر در سرت هوای وصال است حافظا/ باید که خاک درگه اهل هنر شوی» را از حافظ خواند و در ادامه کیک‌ تولدش را با حضور هنرمندان فوت کرد و عکسی نیز به‌ یادگار گرفته شد.

منبع: مهر