طناب گرانی‌، بر گردن شبکه نمایش خانگی

اعتمادآنلاین| ‌ چندسالی است که شبکه نمایش خانگی به یکی از پرمخاطب ترین رسانه های تصویری تبدیل شده است. شبکه خانگی به ویژه در سال های اخیر با ارایه سریال های پرجاذبه مانند «قهوه تلخ»، «قلب یخی»، «شهرزاد» و «ممنوعه» توانسته است طرفداران بسیاری به دست آورد؛ طرفدارانی که گاه خرید قسمت های جدید سریال های تولید شده در این شبکه را به اصطلاح از شام شبشان هم واجب تر می دانند. حال اما افزایش چشمگیر قیمت 'دی وی دی' های (dvd)مربوط به فیلم ها و سریال های شبکه نمایش خانگی، شاید از تب و تاب فروش تولیدات این شبکه بکاهد. به باور برخی اهالی سینما، افزایش دو برابری قیمت ها ممکن است به سردی تنور سریال های شبکه نمایش خانگی بیانجامد.

به گفته «محمد رضا عباسیان» رییس تشکل صنفی فعالان نمایش خانگی، افزایش قیمت لوح های فشرده نمایش خانگی، به گران شدن پلی کربونات برای تولید لوح فشرده و مقوا و کاغذ برای جلد و پوسترها بر می گردد .

«حسین پارسایی» مدیرکل دفتر نمایش خانگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز چندی پیش با تاکید بر اینکه افزایش قیمت محصولات این شبکه امری اجتناب ‌ناپذیر است، درباره علت این گرانی به رسانه ها گفت: افزایش قیمت این محصولات به طور مستقیم به افزایش هزینه‌ های مواد اولیه که وارداتی هستند، افزایش چند برابری قیمت کاغذ و نیز تخصیص پیدا نکردن ارز دولتی به این بخش ارتباط پیدا می ‌کند.

وی البته با تاکید بر تاثیر منفی این افزایش قیمت بر شمار مخاطبان شبکه نمایش خانگی، تاکید کرده که باید تصمیم‌ گیری جدی درباره تعیین قیمت یا حمایت مراجع ذیربط و فراتر از وزارت ارشاد را شاهد باشیم.

** ریزش مخاطب نخستین بازخورد افزایش قیمت ها

ریزش مخاطب نخستین واکنش احتمالی جامعه به افزایش ناگهانی و تا اندازه ای غیر کارشناسانه لوح های فشرده نمایش خانگی خواهد بود؛ موضوعی که کارشناسان و مسوولان نیز بر آن تاکید دارند و معتقدند که برای رهایی از این چالش باید به دنبال راه حلی منطقی بود.

مدیرکل دفتر نمایش خانگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، در یک گفت‌ وگوی رسانه ای که شهریور ماه امسال انجام داد، با ابراز نگرانی در این باره گفته است: در نتیجه‌ این افزایش قیمت، ممکن است مصرف کننده محصولات سمعی و بصری قدرت خرید کمتری پیدا کند یا اساسا به خاطر مشکلات اقتصادی شکل تحریم به خود بگیرد چون وقتی از حقوق مصرف ‌کننده صحبت می ‌کنیم باید مبنایی برای قیمت درنظر گرفته شود.

پارسایی در ادامه این گفت وگو، با یادآوری این نکته که بر اساس آمار در چند سال گذشته هر بار قیمت دی‌ وی‌ دی‌ ها افزایش یافته، مخاطبان ریزش پیدا کرده اند، می افزاید: این موضوع باید بیشتر سرمایه گذاران امر تولید و موسسات پخش را نگران کند تا حداقل اصل سرمایه بازگردد. هر مخاطب ممکن است هفته‌ ای چند اثر ‌را خریداری کند. وقتی قیمت دو برابر می‌شود ناچار دست به انتخاب می ‌زند و از بین آثار ارایه شده با توجه به قدرت خرید خود یک یا دو محصول را خریداری می کند.

به گفته وی، به همین دلیل در قیمت گذاری ها باید هم حقوق مصرف کننده را در نظر بگیریم و هم حقوق تولید کننده؛ نکته ای که به نظر می رسد، دستکم تا امروز از سوی متولیان و قیمت گذاران رعایت نشده است.

«داریوش باباییان» تهیه کننده سینما نیز در مصاحبه ای، افزایش چند برابری قیمت لوح فشرده را ظلم بزرگی به مخاطبان دانسته است. به گفته وی، تعیین قیمت 10 هزار تومان برای لوح های فشرده شبکه نمایش خانگی به حقوق بیننده ضرر می زند و رفته رفته شبکه نمایش خانگی را از گردونه خارج می کند چراکه مخاطب احتیاج به خرید این تولیدات را احساس نمی کند.

«سعید صادقی» مدیر شرکت سینمایی «جهان تصویر» نیز در گفت وگو با رسانه ها، تعیین قیمت 10 هزارتومان را برای DVD شبکه نمایش خانگی، غیرکارشناسی دانسته و قیمت 8 هزارتومان را عادلانه و منطقی عنوان کرده است.

** افزایش دانلود غیرقانونی در پی گرانی آثار شبکه نمایش خانگی

اگرچه جبران گرانی مواد اولیه و مراحل تولید لوح های فشرده در شبکه نمایش خانگی چاره ای جز افزایش قیمت برای تهیه کنندگان شبکه نمایش خانگی باقی نمی گذارد اما این افزایش قیمت باید به گونه ای صورت گیرد که موجب ریزش ناگهانی مخاطب و متمایل شدن مخاطبان به استفاده از نسخه های کپی سریال های نمایش خانگی نشود.

گران شدن ناگهانی و تا اندازه ای غیرمنطقی قیمت دی وی دی های شبکه نمایش خانگی بی شک افزایش کپی رایت و دانلود غیرقانونی آثار ساخته شده در این شبکه را به دنبال خواهد داشت. آن دسته از مخاطبانی که طرفدار پروپاقرص این مجموعه ها بودند و از سوپرمارکت ها یا به شکل اینترنتی و راه های دیگر این آثار را خریداری می کردند یا عطایش را به لقایش می بخشند یا سراغ دانلود غیرقانونی می روند.

افزایش چشمگیر قیمت دی وی دی های نمایش خانگی از 4 هزار تومان به 6000 تومان و سپس به 10 هزار تومان در چندماه گذشته می تواند به گردش مالی در شبکه نمایش خانگی آسیب بزند و تمایل مخاطبان به استفاده از نسخه های غیرقانونی و کپی این آثار را بیشتر سازد.

** وقتی فعالان حوزه نمایش خانگی افزایش قیمت را منطقی می دانند

درحالی که بسیاری از اهالی سینما افزایش ناگهانی قیمت محصولات شبکه نمایش خانگی را غیر کارشناسی و غیرمنطقی می دانند، «شهاب کاظمی» قایم مقام شرکت «گلرنگ رسانه» به عنوان شرکتی که در تولید فیلم و سریال برای شبکه نمایش خانگی فعال است، چندی پیش در این باره به رسانه ها گفته است: از ابتدای شکل گیری این صنعت سیاست گذاری در خصوص قیمت گذاری اشتباه بود. ما هر سال در کشور تورم داریم که شامل نمایش خانگی و کارگزاران آن نیز می شود؛ یعنی ما کارگران کارخانه و ویزیتور داریم و هر کدام هرسال افزایش دستمزد داشتند و در کنار آن افزایش مواد اولیه باعث رقم خوردن چنین اتفاقی می شود.

به گفته وی، در گذشته حمایت ها و یارانه هایی با ارز دولتی به نمایش خانگی تعلق می گرفت، اما از امسال و با توجه به اتفاقاتی که برای کشور و قیمت دلار و ارز افتاد، این یارانه ها تعلق نمی گیرد و مواد اولیه باید با ارز آزاد ترخیص شود. هیچکدام از مواد تشکیل دهنده لوح فشرده را داخل کشور نداریم و کیفیت آن به گونه ای نیست که قابلیت بهره برداری داشته باشد. به همین دلیل قیمت dvd افزایش 100 درصدی داشته است. در گذشته هر یک نسخه برای ما 800 یا 900 تومان تمام می شد، اما حالا این قیمت چندبرابر شده و به موازات آن افزایش دستمزد داریم.

«محمدمهدی جعفری» مدیرعامل موسسه قرن 21، نیز درباره گران شدن یکباره آثار شبکه نمایش خانگی و اینکه آیا این گرانی به این شبکه ضربه می زند یا نه، به خبرگزاری «برنا» گفته است: فکر نمی کنم با توجه به شرایط اقتصادی فعلی، این قیمت عجیب باشد، سال ها از تولد شبکه نمایش خانگی می گذرد و از زمانی که قضیه اینترنت و دانلود غیر قانونی به وجود آمده، ریزش مخاطبان خیلی محسوس تر است.

** شبکه نمایش خانگی؛ تجربه ای مثبت که باید درارتقای آن کوشید

همانگونه که پیشتر اشاره شد، باوجود انتقادهای بسیار به گرانی ناگهانی در شبکه نمایش خانگی، فعالان حوزه نمایش خانگی بر این باورند که این صنعت با چالش های اقتصادی فراوان و نبود حمایت های دولتی دست به گریبان است و این مشکلات تا جایی است که ممکن است به از دور خارج شدن شبکه نمایش خانگی بیانجامد. این در حالی است که فعالان حوزه تولید در سینما و تلویزیون باور دارند که حوزه نمایش خانگی ظرفیت های خوبی برای پیشرفت و ارتقا دارد و با کمی درایت و حمایت می توان به رشد و ارزش افزایی این صنعت کمک کرد.

«سید جمال ساداتیان» تهیه کننده و مدیر موسسه فرهنگی «بشرا فیلم» در گفت و گو با پژوهشگر ایرنا، با اشاره به این نکته که شبکه نمایش خانگی در سال های اخیر دریچه ای را به روی اقتصادِ سینما گشوده است، گفت: بر اساس آمارهای ارایه شده، برخی سریال های ساخته شده در این شبکه از مخاطبان قابل ملاحظه ای برخوردارند. این موضوع نشان از این واقعیت دارد که برخی تولیدات نمایش خانگی از استانداردهایی برخوردار هستند که برای مخاطب جذابیت ایجاد می کند به شکلی که مخاطب حاضر است برای تماشای آنها پول پرداخت کند.

ساداتیان افزود: شبکه نمایش خانگی، شبکه ای پرمخاطب است که باید به ارتقای آن کمک کرد.

کوتاه سخن آنکه، از آنجا که شبکه نمایش خانگی تجربه ای به نسبت جدید در حوزه رسانه های تصویری به شمار می آید، فعالیت آن تاکنون با افت و خیزها و آزمون و خطاهایی بسیاری همراه بوده است اما دست اندرکاران این شبکه در طول زمان خواهند توانست با کسب تجربه و شناخت بیشتر از مخاطب به رفع کاستی ها همت بگمارند.

بی شک اگر این رویه بتواند به بهترین شکل ادامه پیدا کند، کمترین مزیت آن برگرداندن توجه خانواده های ایرانی از سریال های بی محتوای برخی شبکه‌های ماهواره ای به سمت فیلم ها و مجموعه ها ساخت سینماگران داخلی است؛ آثاری که سازگاری بیشتری با دین، فرهنگ و هویت جامعه ایرانی دارند.

شبکه نمایش خانگی همچنین فرصتی را برای سینماگران فراهم آورده است تا بتوانند در فضایی غیردستوری و به نسبت آزاد به تولید آثار خود بپردازند و در ساخت آثارشان به دور از برخی ملاحظه ها و قوانین دست و پاگیر حاکم در برخی رسانه ها، به خواست و سلیقه مخاطبان توجه بیشتری داشته باشند.

از دیگر سو، شبکه نمایش خانگی توانسته است دریچه ای به سوی اقتصادِ فرهنگ باز کند. آثار تولیدی در این شبکه در صورت حفظ حق نشر (کپی رایت) می تواند به اقتصاد سینما و در نتیجه رشد کمی و کیفی آن یاری برساند. این مهم اگر چه گاهی نزد برخی مخاطبان نادیده انگاشته می شود اما برای تحقق آن دست اندرکاران و تولیدکنندگان در شبکه نمایش خانگی هم باید نکته هایی را در نظر داشته باشند. ارایه آثار استاندارد، پخش منظم و دست یابی آسان مخاطبان به آثار ساخته شده و قیمت مناسب محصولات از مهم ترین ضرورت های پیش روی دست اندرکاران تولید در شبکه نمایش خانگی است.

منبع: ایرنا