«اعتمادآنلاین» در گفت‌وگو با مدیران مسئول روزنامه‌های شرق و دنیای اقتصاد بررسی کرد؛
کاغذهایی که به دست مطبوعات نمی‌رسند/ بقای مطبوعات در گروی عملکرد کارگروه ساماندهی کاغذ است
از آغاز سال جاری تاکنون، خبرهای بسیاری مبنی بر کاهش تعداد صفحات روزنامه‌ها به دلیل قیمت کاغذ منتشر شد. این در حالی است که بر اساس تصمیم دولت، کاغذ جزو اقلام ضروری بوده و باید با ارز دولتی به مطبوعات اختصاص پیدا کند.
اعتمادآنلاین| نه فقط روزنامه‌های خصوصی، که بحران کاغذ گریبان روزنامه‌های دولتی را هم گرفت. براساس خبرهایی که امروز منتشر شد، روزنامه ایران از فردا (یکشنبه 22 اردیبهشت) با کاهش 8 صفحه‌ای منتشر خواهد شد.
نیلوفر قدیری عضو شورای سردبیری روزنامه همشهری هم خبر داد که همشهری از فردا تا اطلاع ثانوی در 16 صفحه منتشر می‌شود.
بر اساس آمارهای منتشرشده در سال گذشته، قیمت هر بند کاغذ 463 درصد رشد داشته و همین موضوع، بسیاری از نشریات را به تعطیلی کشانده و روزنامه‌های باقیمانده با کاهش تعداد صفحات به فعالیت خود ادامه دادند.
این در حالی است که بر اساس تصمیم دولت، کاغذ جزو اقلام ضروری بوده و باید با ارز دولتی به مطبوعات اختصاص پیدا کند.
از آنجا که تفاوت ارز دولتی و ارز نیمایی ممکن بود فسادهای اقتصادی به‌دنبال داشته باشد، قرار شد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بر واردات کاغذ و توزیع نظارت داشته و صلاحیت واردکننده‌ها از سوی ارشاد تایید شود.
بقای مطبوعات در گروی عملکرد کارگروه ساماندهی کاغذ
در این میان اما، بحث‌هایی مطرح شده که نشان از اختلال در عملکرد معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد و کمیته کاغذ دارد. موضوعاتی از قبیل وارد شدن کاغذ با ارز دولتی و تصمیم برای ترخیص آن با ارز نیمایی، چالش‌های بسیاری برای رسانه‌ها ایجاد کرده و ادامه حیات نشریات را با تردید روبه‌رو کرده است.
مهدی رحمانیان، مدیرمسئول روزنامه شرق، امروز در گفت‌وگو با اعتمادآنلاین ، از جلسه‌ای اضطراری میان مدیران مسئول نشریات پرتیراژ خبر داد. او درباره شرایط پیش آمده و بقای روزنامه‌ها گفت: «ادامه حیات نشریات ممکن است حتی به یک ماه هم نرسد. صحبت ما در مورد امروز و فرداست. بحران کاغذ و بقای روزنامه‌ها، به معضلی جدی تبدیل شده که باید به‌صورت اورژانسی مورد بررسی قرار گیرد.»
به گفته رحمانیان، پیش از این نیز مشکل کاغذ از طریق ارگان‌های مختلف و معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پیگیری شده و نتیجه‌ای نداشته است.
او در این‌باره گفت: «در جلسه‌ای که با مدیران مسئول نشریات برگزار شد، نامه‌ای به ریاست‌جمهوری نوشته شده و می‌خواهیم که شخصا وارد عمل شوند. با این شرایط، تداوم روزنامه‌ها موضوعی بعید خواهد بود.»
این در حالی است که در اسفند سال گذشته نیز، سه نفر از نمایندگان مجلس در نامه‌ای به رئیس‌جمهوری در خصوص احتمال تعطیلی مطبوعات کاغذی به دلیل رشد قیمت کاغذ و دیگر اقلام مورد نیاز هشدار دادند؛ هشداری که نشان از خم شدن کمر مطبوعات زیر بار گرانی دارد.
کارگروهی که جای حل بحران، سنگ‌اندازی می‌کند
مدیرمسئول روزنامه شرق، کمیته ساماندهی کاغذ مطبوعات را مسئول اصلی پیگیری چالش‌های ایجاد شده دانست و گفت: «در ابتدا قرار بود این کمیته، برای حل بحران روزنامه‌ها آغاز به‌کار کند و شرایط را برای نشریات تسهیل کند اما امروز به نظر می‌رسد بیش از اینکه بخواهد معضل مطبوعات را برطرف کند، گره بر گره آنها اضافه کرده است.»
به گفته رحمانیان، شاید روزی وزارت فرهنگ و ارشاد متوجه معضل نشریات شود که دیگر روزنامه‌ای باقی نمانده است.
علیرضا بختیاری، مدیرمسئول روزنامه دنیای اقتصاد نیز، اوایل امسال از کاهش 8 صفحه‌ای این روزنامه به‌دلیل معضل کاغذ خبر داد.
او درباره تغییر شرایط پیش آمده و خارج شدن کاغذ از فهرست اقلام ضروری به اعتمادآنلاین گفت: «باید قبل از هر چیز بررسی شود که در همان زمانی که دولت بنابر شرایط موجود، تشخیص داد که کاغذ در میان اقلام گروه 1 قرار بگیرد، تخصیص کاغذ به نشریات، به چه شکلی صورت گرفته است. آیا میزان واردات کاغذ با توزیع آن نسبت معقولانه‌ای داشت؟»
به گفته بختیاری، از دیگر نکات مهم در بررسی معضل کنونی کاغذ برای نشریات، باید دید که آیا با شرایط کنونی، امکان تولید و انتشار روزنامه وجود دارد؟
واردات با ارز دولتی و ترخیص با ارز آزاد
مدیر مسئول دنیای اقتصاد در توضیح شرایط کنونی واردات کاغذ گفت: «در حال حاضر، کاغذ با ارز 4200 تومانی وارد شده و در گمرک، در انتظار ترخیص است. در حالی که پیش از این گفته شده بود که کاغذ با ارز دولتی و نهایتا با قیمت تمام شده 5 هزار تومان به دست نشریات برسد اما اکنون، اجازه ترخیص کاغذ تنها با ارز نیمایی صادر می‌شود. در واقع با قیمتی حدود 13 هزار تومان.»
بختیاری با تشریح شرایط موجود، توضیح داد: «با این تغییرات قیمت و بحران ترخیص کاغذ، ادامه بقای روزنامه‌ها تقریبا محال خواهد بود. در خوشبینانه‌ترین حالت شاید روزنامه‌ای بتواند تا دو، سه‌ماه دوام بیاورد اما آنطور که در خبر این روزها منتشر شده، حتی روزنامه‌های دولتی نیز به کاهش تعداد صفحات پناه برده‌اند.»
این مدیرمسئول، بخشی از مشکلات کنونی نشریات را مربوط به تحریم‌ها و معضلات اقتصادی دانست اما بحران عمده کاغذ را ضعف مدیریت داخلی می‌بیند.
آنطور که بختیاری در توضیحات خود گفت پیش از این کارگروه کاغذ برای حل بحران‌های موجود، واردات کاغذ را از وزارت صنایع تحویل گرفت اما به‌نظر می‌رسد نه تنها به نفع نشریات نشد که حتی مشکلات و ابهامات بیشتری متوجه روزنامه‌ها شد.
او درباره شیوه تخصیص کاغذ وارد شده به روزنامه‌ها، گفت: «تا حدود دو هفته گذشته قرار بود که کاغذ با ارز 4200 تومانی در اختیار نشریات قرار بگیرد که اعلام شد باید کاغذ از ارقام ضروری به کالاهای گروه 2 انتقال یابد. در این میان، دولت باید بررسی کند که آیا تخصیص کاغذ با ارز دولتی به‌درستی انجام شده یا خیر.»
کاغذهایی که به دست مطبوعات نمی‌رسند
به گفته بختیاری، در ماه‌های گذشته نشریاتی کاغذ با ارز دولتی دریافت کرده‌اند که تاکنون هیچ انتشاری نداشته‌اند. او در این‌باره توضیح داد: «ممکن است نشریاتی تنها به صرف مجوز داشتن، با ارز دولتی کاغذ دریافت کرده و با ارز آزاد، به‌فروش رسانده باشند. در این صورت، می‌توان به ریشه بخشی از بحران‌ها در بازار کاغذ پی برد. در این مورد، فقط وظیفه دولت و کارگروه ساماندهی کاغذ در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است که به موضوع واردات و توزیع کاغذ نظارت داشته باشد.»
این خبرها و معضلات، در حالی از سوی مدیران مسئول رسانه‌ها اعلام شده که مقام معظم رهبری در بازدید از نمایشگاه کتاب بر اهتمام دولت برای حل مشکل کاغذ تاکید کرده و گفته بودند: «باید برای بحران کاغذ تدبیری اندیشه شود که کاغذ با قیمت دولتی در اختیار مطبوعات قرار بگیرد تا مطبوعات نیز بتوانند در این شرایط خاص پل ارتباطی میان مردم و حاکمیت باشند.»
دیدگاه تان را بنویسید