سینمای سرگئی پاراجانف به قلم روبرت صافاریان منتشر شد

اعتمادآنلاین| ‌ کتاب با پیش‌گفتار نویسنده آغاز می‌شود و در ادامه یک زندگی‌نامه کوتاه از سرگئی پاراجانف ارائه شده است.

کتاب از 6 فصل با عناوین "سایه‌های نیاکان فراموش شده ما"، "رنگ انار"، "افسانه قلعه سورام"، "فیلم‌های مستند: حسرت دنیایی از دست رفته"، "عاشق غریب" و "هنر پاراجانف و هنر قومی" تشکیل شده است.

موخره کتاب نیز "پریمیتیویسم سینمایی پاراجانف" نام دارد.

"مصاحبه ران و دروتی هالووی با سرگئی پاراجانف"، "وقایع‌نگاری زندگی پاراجانف"، "فیلم‌شناسی سرگئی پاراجانف" و "منابع مهم درباره سینمای پاراجانف" نیز پیوست کتاب است.

در بخشی از پیش‌گفتار کتاب آمده است: "آشنایی ما با پاراجانف با نمایش فیلم رنگ انار در انجمن فرهنگی ایران و شوروی و سپس در کانون فیلم و جاهای دیگر بود؛ در اوایل سال‌های دهه پنجاه شمسی. من فیلم را نخستین بار در زمانی که دانشجوی سینما بودم در کانون فیلم ایران و چند سال بعد برای بار دوم در سینمای بولینگ عبده دیدم. فیلم مسلما عامه‌پسند نبود. برقراری رابطه با آن ابدا آسان نبود، حتی برای دانشجویان سینما. پر بود از اشیا و لباس‌های بومی که به نظر می‌آمد بدون درک معنای آن‌ها نمی‌شود فهمید فیلم چه می‌گوید. به نظر می‌آمد که برای فهم آن باید با فرهنگ ارمنی آشنا شد، باید معنی نشانه‌ها را در آن فرهنگ فهمید تا بتوان آن را درک کرد.

این فیلم عجیب سراسر از قاب‌های ثابت تشکیل شده بود و حرکت آدم‌ها که هیچ دیالوگی با هم نداشتند، شکل پانتومیم و نمایشی داشت. دیگر عاملی که رابطه با فیلم را دشوار می‌کرد، نبود داستان و روایت روشن بود. گفته می‌شد فیلم درباره زندگی شاعر نوازنده (عاشیق) ارمنی سده هجدهم است، اما به زحمت می‌شد سرگذشتی را از کودکی تا پیری در آن دنبال کرد. خط روایی فیلم آشکارا بسیار کمرنگ بود. اما رنگ‌ها، ترکیب‌بندی بصری فیلم و جلوه سینمایی عمومی آن خیره کننده و جذاب بود. از آن فیلم‌هایی بود که نمی‌فهمیدی، اما می‌دانستی که باید فیلم مهمی باشد؛ باید ارزش هنری بالایی داشته باشد. بیشتر بینندگان فیلم نه درباره پاراجانف چیزی می‌دانستند، نه درباره ارمنستان و گرجستان. دانش عمومی سینمادوستان درباره سینمای شوروی هم اندک بود. این نخستین رویارویی ما با پاراجانف بود".

سرگئی پاراجانف سال 1924 در شهر تفلیس، پایتخت گرجستان، در خانواده‌ای ارمنی به دنیا آمد. این هنرمند به دلیل بیماری سرطان ریه در سال 1990 در ایروان از دنیا رفت. پس از مرگ او موزه پاراجانف در ایروان افتتاح شد و کارهای تجسمی‌اش در آن‌جا به طور دائم به نمایش گذاشته شدند. در سال 1997 از تندیس یادمان او در استودیو کیف پرده‌برداری شد.

پاراجانف در سال 1945 تحت نظر ایگور ساوچنکو با سینما و کارگردانی آشنا شد. در سال 1952 در استودیوی فیلم الکساندر داوژنکو، در شهر کیف شروع به کار کرد، در همین استودیو بود که به عنوان تهیه‌کننده و کارگردان و با همکاری یاکوف بازلیان فیلم "آندریش" را تهیه و تولید کرد. سه فیلم "خانم اول"، "رپسودی اوکراینی" و "گل روی سنگ" او تریلوژی‌ای علیه قوانین واقع‌گرایانه سوسیالیستی است.

کتاب "این فیلم‌ساز شاعر نقاش عروسک‌ساز مستندساز افسانه‌پرداز شعبده‌باز: سینمای سرگئی پاراجانف" نوشته روبرت صافاریان به ضمیمه چند تصویر در شمارگان 700 نسخه و با قیمت 20هزار تومان توسط نشر چشمه به فروش می‌رسد.

منبع: هنرآنلاین