مسجدی که خون منافقان را به جوش آورده بود

اعتمادآنلاین| مسجد «ملک» یکی از موقوفات حاج حسین آقا ملک که خانه‌اش هم در دل بازار تهران قرارگرفته، در دو بخش قاجاری و پهلوی دوم همچنان سرپاست و حتی با وجود مساجد مختلف قدیمی و جدید در دل بازار تهران، پاتوق اکثر بازاری‌های منطقه است.

سید حبیب افضلی که از حدود 50 سال قبل خادم این مسجد است و به قول خودش بازاری‌ها او را احیا کننده‌ی این مسجد قدیمی می‌دانند به خبرنگار ایسنا می‌گوید: پیش‌نماز مسجد که بیش از 60 سال است متولی این فضای تاریخی و مذهبی است، قدمت این مسجد را که وقف امام حسین (ع) است، حدود 200 سال می‌داند. بخش جنوبی مسجد که قدیمی‌تر و متعلق به دوره قاجار است با ستون‌های قطور فعال بود تا حدود 70 سال قبل که یک معمار بعد از حضور در این مسجد، بخش جدیدتر مسجد را با ستون‌هایی مشابه بخش قدیمی‌تر می‌سازد، حتی اکنون تعدادی از ستون‌های قدیمی مسجد با ارتفاع بیش از یک متر در یک متر در زیرزمین مسجد قرارگرفته‌اند.

او با اشاره به موقعیت قدیمی این محله معروف به «حمام چال» ادامه می‌دهد: در زمان ساخت مسجد، به واسطه‌ی قرارگیری حکاک در چند متری‌اش، معمولا زمین نم‌دار بود؛ بنابراین با قرار دادن چند تخته چوب، شبیه پل روی آن فرش انداخته می‌شد، اما اکنون این مشکل برطرف شده است. با این وجود اکنون بین مسجد و حمام یک دیوار فاصله است.

وی همچنین به ثبت ملی این مسجد تاریخی اشاره می‌کند و می‌گوید: امیدوارم میراث فرهنگی نسبت به حفظ این بنای تاریخی توجه بیشتری داشته باشد، چند سال قبل این بنا در حال تخریب بود که با کمک مردم و پیش‌نماز مسجد، جلوی تخریب‌ها را گرفتیم و سقف مسجد ایزوگام شد، اما کنون برای ایزوگام جدید، باید همه ایزوگام‌های قدیمی‌تر حذف شوند. هر چند شهرداری تا کنون چند بار قول همکاری داده، اما هیچ کاری انجام نداده است.

او به پیشنهادهای مطرح شده درباره‌ی حذف سقف کنونی مسجد و رو گذاشتن سقف اصلی مسجد تاکید می‌کند و می‌افزاید: مهندسان مشاور این طرح‌ها را دادند، اما هیچ کدام آن را عملی نکردند. از سوی دیگر حدود سال 93، بخش جنوبی مسجد در حال ریزش بود که به دلیل بی‌توجهی‌ها مجبور به انجام تعمیراتی در ان بخش از مسجد شدم.

افضلی همچنین به تفسیرهایی که مردم منطقه از این مسجد در طول سال‌های گذشته داشته‌اند، اشاره می‌کند و می‌گوید: برخی معتقد بودند مسجد در گذشته شبیه به قبرستان رها شده بود، که توانستیم ان را به سرانجام خوبی برسانیم.

او با اشاره به برخی بی‌توجهی ها از سوی اداره اوقاف برای مرمت و ساماندهی اقدامات مورد نیاز در این مسجد از گذشته تا امروز، ادامه می‌دهد: حدود 32 سال قبل پیشنهاد دادم مسجد را تخریب کنیم و با ایجاد زیرزمین و انجام کاری تجاری، درآمدزایی داشته باشیم، اما اوقاف با این کار نیز مخالفت کرد.

وی با بیان این که این مسجد از ابتدا به دلیل موقعیت قرارگیری‌اش و فقط حضور مردان در این بخش از بازار تهران، مخصوص مردان ساخته شده بود، ادامه می‌دهد: درب این مسجد از ساعتی قبل از اذان ظهر تا پایان وقت کاری بازار به روی مردم باز است.

خادم مسجد تاریخی ملک تاکید می کند: این مسجد از گذشته تا امروز محل مراجعه مردم بوده است و امروز نیز با وجود کم‌توجهی اداره اوقاف و سازمان میراث فرهنگی، باقوت به کار خود ادامه می‌دهد.

این مسجد تاریخی به قدری در بین مردم در زمان انقلاب و جنگ تحمیلی اهمیت دارد که به واسطه‌ی نقش این مسجد در تامین امکانات جبهه‌ها در دوره هشت ساله دفاع مقدس، منافقان مزاحمت‌های زیادی برای متولیان مسجد ایجاد کردند و حتی، خادم این مسجد را در وسط شبستان سلاخی کردند.

با وجود همه این حرف ها، بخش های زیادی به مسجد قاجاری ملک اضافه شده و حتی در بخش جدید مسجد نیز بالابری نصب کرده‌اند که چند دفتر اداری مربوط به کارهای این بنای تاریخی در ان ایجاد شده است، اما به نظر می‌رسد دست‌کم متولی و خادم مسجد به واسطه ی علاقه و عِرقی که برای حفاظت از این بنای تاریخی دارند، در حفاظت از آن تلاش خود را می‌کنند.

منبع: ایسنا