زنان در ادبیات مردانه ایران گم شده‌اند

اعتمادآنلاین| محمدرضا خالصی، پژوهشگر فرهنگی، در نشست رونمایی از کتاب‌های رویا رحمانی گفت: زن گویی قدمت و سابقه‌ای طولانی در جهان دارد ولی بیشتر مردها هستند که به زنان پرداخته‌ و گاه علاوه بر معاشقه و مدح زن، آنان را مورد نکوهش و تحقیر نیز قرار داده‌اند.

خالصی با بیان این‌که متاسفانه زنان در ادبیات مردانه ما گم شده‌اند، خاطرنشان کرد: این البته علل اجتماعی بسیاری دارد. شاید به‌جز ادبیات عرفانی ما، آن هم مخصوصا در اندیشه ابن عربی که به زن به شکل ویژه پرداخته و جایگاه او را والا و بالا ترسیم کرده، در بقیه بخش‌های ادبی ایران چندان به زن پرداخته نشده است.

این استاد دانشگاه ادامه داد: زنان ما پنهان نگاه داشته می‌شدند، حتی در همین دوره متاخر نیز چه در ادبیات فارسی چه در ادبیات عربی می‌بینیم که زنانی چون پروین اعتصامی که شاعر بزرگی هم هست سعی می‌کند زنانگی و حس زن بودن خود را به شکلی پنهان کند تا جایی که حتی کتاب «تهمت شاعری» آقای فضل‌الله گرگانی بر همین موضوع شکل می‌یابد؛ عشق و زنانگی در شعر پروین کم‌رنگ است، حتی شاعر نوگرای عرب خانم نازک‌الملائکه که بحق نیمای شعر عرب محسوب می‌شود نیز نسبتا حالتی چنین دارد.

او با بیان این‌که جنبش فمینیستی از سال 1960 شکل گرفت و با بیانیه 300 صفحه‌ای مری ولستون کراف آغاز شد، گفت: این جنبش به ادبیات زنانه شکلی دیگر زد. سیمون دوبووار، ویرجینیا وولف و جولیا کریستوا این مقوله را پیش بردند و البته یک مردستیزی جدی را هم می‌توان در این فمینیسم به راحتی دید.

خالصی با بیان این‌که الیان شوالتر به اندیشه‌های نویسندگان زن می‌پردازد، اظهار کرد: او در کتاب A literature of their به رمان‌نویسی زنان می‌پردازد و Female Aesthetice را مطرح می‌کند؛ وی در این مقوله به چهار وجه بیولوژیکی، زبان‌شناسی، روان‌شناسی و فرهنگی زنان توجه دارد.

این استاد دانشگاه با اشاره به بخش‌هایی از شعرهای سیلویا پلات، غاده السمان و فروغ فرخزاد، این شعرها را بر مبنای روش شوالتر نقد کرد و پس از آن به نقد شعرهای رویا رحمانی بر اساس روش شوالتر پرداخت و شعرهای او را در چهار آیتم بیولوژیکی، زبان‌شناسی، روان‌شناسی و فرهنگی مورد واکاوی قرار داد.

منبع: ایسنا