گزارش «اعتمادآنلاین» از حواشی انتخاب نماینده ایران در اسکار ۲۰۲۰
آیا یک «مستند» نماینده مناسبی برای اسکار است؟/ چرا نماینده‌های ایران در آکادمی اسکار در این هیات حضور ندارند؟/ مهرزاد دانش: نظر من شخصی است، باید به جمع احترام گذاشت/ تورج منصوری: این یک تصمیم گروهی و مبتنی بر ساعت‌ها تفکر و مباحثه است/ نقش فارابی در انتخ
عجله در اعلام و معرفی شتابزده نماینده سینمای ایران در اسکار امسال، اعلام یکباره نماینده نهایی برخلاف سال‌های قبل، که به مرور فیلم‌ها معرفی می‌شدند، عدم حضور اعضای ایرانی آکادمی اسکار در هیات انتخاب و در نهایت انتخاب یک مستند که به شکل روزانه اکران نشده و در گروه هنر و تجربه اکران محدودی داشته، همه و همه سوال‌هایی است که درباره این انتخاب به وجود آمده است.
اعتمادآنلاین| در ساعات ابتدایی بامداد امروز هیات معرفی نماینده سینمای ایران به مراسم اسکار، فیلم مستند «در جست‌وجوی فریده» به کارگردانی آزاده موسوی و کوروش عطایی را به عنوان نماینده سینمای ایران برای معرفی به اسکار 2020 انتخاب کردند. آن‌گونه که روابط‌عمومی بنیاد سینمایی فارابی به نقل از رائد فریدزاده، دبیر و سخنگوی هیات معرفی فیلم ایرانی، به اسکار اعلام کرده، اعضای هیات انتخاب با بازخوانی مقررات و بررسی تخصصی فیلم‌ها ، به یک فهرست متشکل از سه فیلم قصر شیرین (رضا میرکریمی)، در جست‌وجوی فریده (آزاده موسوی و کوروش عطایی) و متری شش و نیم (سعید روستایی) رسیدند و با رای هیات انتخاب، فیلم «در جست‌وجوی فریده» به عنوان گزینه نهایی و نماینده سینمای ایران به مراسم اسکار سال 2020 معرفی خواهد شد.
اما این انتخاب از همان ابتدا با واکنش‌های فراوانی روبه‌رو شد. عجله در اعلام و معرفی شتابزده نماینده سینمای ایران در اسکار امسال، اعلام یکباره نماینده نهایی برخلاف سال‌های قبل که به مرور فیلم‌ها معرفی می‌شدند، عدم حضور اعضای ایرانی آکادمی اسکار در هیات انتخاب و در نهایت انتخاب یک مستند که به شکل روزانه اکران نشده و در گروه هنر و تجربه اکران محدودی داشته، همه و همه سوال‌هایی است که درباره این انتخاب به وجود آمده است.
اعضای ایرانی آکادمی اسکار نمی‌توانند در این هیات انتخاب حضور داشته باشند؟
آکادمی علوم و هنرهای سینمایی اسکار تاکنون از چندین سینماگر ایرانی برای عضویت در این نهاد سینمایی دعوت کرده که در میان آنان می‌توان به اصغر فرهادی، لیلا حاتمی، نازنین بنیادی، هایده صفی‌یاری، محمدرضا دلپاک، رخشان بنی اعتماد و... اشاره کرد. اما نکته جالب این است که هیچ‌کدام از این نفرات در این هیات حضور ندارند و در انتخاب نماینده سینمای ایران در اسکار دخیل نیستند. هیات معرفی فیلم ایرانی به فرهنگستان علوم و هنرهای سینمایی اسکار 2020 از هنرمندان پیشنهادی خانه سینما، فرشته طائرپور (تهیه‌کننده)، فاطمه معتمدآریا (بازیگر)، ابوالحسن داوودی (کارگردان)، تورج منصوری (فیلمبردار)، رسول صدرعاملی (کارگردان)، امیر اثباتی (طراح صحنه)، مرتضی رزاق کریمی (تهیه‌کننده) و مهرزاد دانش (منتقد) تشکیل شده که رائد فریدزاده، معاون بین‌الملل بنیاد سینمایی فارابی، به عنوان عضو حقوقی این جمع را همراهی می‌کرد.
تغییر در زمان‌بندی انتخاب نماینده اسکار
امسال روند زمان‌بندی اعلام نماینده سینمای ایران برای حضور در اسکار 2020، شاهد سرعت عملی غیرمعقول است. روندی که نشان می‌دهد برای بهترین انتخاب به وقایع سینمای کشورمان در جشنواره‌های جهانی توجهی نداریم و گویی با انتخاب خود مشغول ارسال پالس‌هایی به دیگران هستیم؛ پالس به فیلمسازان وطنی، پالس به دنیا، پالس به دلواپسان و پالس به مردم.
مرور تاریخ انتخاب فیلم‌ها در 15 سال گذشته دقیقاً نشان‌دهنده چنین رویکردی است. در حالی که همه فیلم‌های سال‌های قبل بین بازه زمانی اواخر شهریور تا اواسط مهرماه انتخاب شده‌اند، امسال در اتفاقی عجیب، نادر و بحث‌برانگیز به یکباره در روز 27 مرداد مستند «در جست‌وجوی فریده» به عنوان نماینده نهایی سینمای ایران اعلام شد.
فیلم‌های ایرانی معرفی‌شده به اسکار در 15 سال اخیر:
«در جست‌وجوی فریده» 27 مرداد 98
«بدون تاریخ بدون امضا» 23 شهریور 97
«نفس» 28 شهریور 96
«فروشنده» 25 شهریور 95
«محمد» 5 مهر 94
«امروز» 30 شهریور 93
«گذشته» 7 مهر 92
«یه حبه قند» 2 مهر 91
«جدایی نادر از سیمین» 26 شهریور 90
«بدرود بغداد» 30 شهریور 89
«درباره الی» 29 شهریور 88
«آواز گنجشک‌ها» 6 مهر 87
«میم مثل مادر» 3 مهر 86
«کافه ترانزیت» 8 مهر 85
«خیلی دور خیلی نزدیک» 6 مهر 84
مخاطبان فیلم‌های مستند در دنیا
سوالی که در اینجا مطرح می‌شود این است که آیا بناست یک مستند که مخاطب خاص داشته و در سینماهای مردمی اکران نشده، برایند تفکر، نظر و خلاقیت ایرانیان در یک سال گذشته باشد؟ آیا اقبال به «قصر شیرین» و «متری شش و نیم» را دیده‌ایم و می‌خواهیم دهان‌کجی کنیم؟ به که و چه؟
«در جست‌وجوی فریده»، مستندی قابل دفاع
«در جست‌وجوی فریده» مستندی قابل تقدیر است، اما آثاری قابل تقدیرتر هم در سینمای ایران برای معرفی به اسکار وجود دارد. ما بین بد و بدتر قرار نداریم که بد را انتخاب کنیم. ما بین خوب و خوب‌ترهای بسیاری قرار داریم، اما همیشه اشتباه می‌کنیم. بی‌شک در جست‌وجوی فریده ارزش‌های خاص خود را دارد و بسیار هم مورد توجه فعالان مدنی و سینماروهای روشنفکر قرار گرفته است، اما گویا چرخش فارابی به عنوان نهاد تعیین‌کننده هیات انتخاب نه از روی علاقه به آثار، که از سر بغض است. آن‌طور که از پشت پرده‌ها مشخص شده، به نظر می‌رسد بهتر است اصلاحاتی در این انتخاب انجام شود تا سینمای ملی ما به سرنوشت چند سال اخیر گرفتار نشود.
دانش: نظر جمع بر همه چیز مقدم است
مهرزاد دانش یکی از کسانی است که در این هیات انتخاب 9 نفره حضور داشته. این منتقد مطرح سینمای ایران درباره انتخاب «در جست‌وجوی فریده» به اعتمادآنلاین گفت: مجاز نیستم انتخابم را اینجا مطرح کنم. در این هیات افرادی حضور دارند و هر کسی با هر سلیقه‌ای انتخابی می‌کند و در نهایت همه به نتیجه‌ای که جمع گرفته است، احترام می‌گذاریم. من هیچ نظر شخصی‌ای درباره این موضوع نمی‌دهم. اگر در این جمع نبودم و امضایم پای برگه نبود، نظرم را صراحتاً بیان می‌کردم.»
منصوری: مسئول هیات انتخاب بهتر از هر کس دیگری می‌تواند پاسخگو باشد
تورج منصوری، یکی دیگر از اعضای هیات انتخاب نماینده سینمای ایران در اسکار، نیز به اعتمادآنلاین گفت: «وقتی یک کار جمعی انجام می‌شود، همه ما باید به آن احترام بگذاریم و رای منتشرشده را بپذیریم. این کمیته یک مسئول دارد که او بهتر از هر کس دیگری می‌تواند پاسخگو باشد.»
رائد فریدزاده نیز طی مصاحبه‌ای درباره انتخاب «در جست‌وجوی فریده» گفت: «اعضای هیات انتخاب با رای خود به کلیت سینمای ایران توجه کردند نه فقط به یک بخش سینما. در سال‌های اخیر سینمای مستند ما کاملاً حرفه‌ای شده و اتفاقات خوبی برای این سینما در جشنواره‌های مختلف سینمایی رخ داده است و جشنواره‌های معتبر به سینمای مستند ایران توجه نشان داده‌اند. نگاه هیات انتخاب به این وجه مغفول‌مانده سینمای ایران هم کاملاً هوشمندانه بود. تمام موضوعات در نظر گرفته شد و بعد اسم این فیلم اعلام شد.»
دیدگاه تان را بنویسید