آخرین چالش‌های فیلم مست عشق

اعتمادآنلاین| ‎ خبرهای مربوط به فیلم جدید حسن فتحی وقتی داغ شد که نام شهاب حسینی به عنوان بازیگر نقش «شمس تبریزی» انتشار یافت. این خبر با واکنش‌های مثبت و قابل توجهی از سوی خیلی از سینمادوستان و کاربران شبکه‌های مجازی همراه شد، اما بعد با منتشر شدن یک گفت‌وگو از فیلمنامه نویس فیلم «مست عشق» (فرهاد توحیدی) اولین حاشیه فیلم رقم خورد.

دراین مصاحبه گفته شده بود که بازیگر نقش مولانا در این فیلمی که محصول مشترک ایران و ترکیه است، از کشور ترکیه خواهد بود و همین سبب شد انتقادهای زیادی مبنی بر اینکه چرا برای یک شاعر ایرانی باید بازیگر ترک انتخاب شود آن هم وقتی اتفاقاً باید تلاش شود از مصادره این شاعر به نام کشوری دیگر جلوگیری شود؟

این انتقادها با واکنش عوامل فیلم همراه بود با این تاکید که داستان فیلم کاملاً در فضایی ایرانی با تاکید بر ایرانی بودن این شاعر نوشته شده است اما این دفاع کافی نبود و ماجرا تا جایی پیش رفت که حسن فتحی اعلام کرد، بازیگر نقش مولانا هم ایرانی است.

در نهایت با فاصله بسیار کمی از بروز این حاشیه‌ها، پارسا پیروزفر به عنوان بازیگر نقش «مولانا» معرفی شد که این هم مثل خبر انتخاب شهاب حسینی بازتاب‌های مثبتی داشت و بسیاری این دو را گزینه‌های خوبی برای مولانا و شمس می‌دانستند، اما در شرایطی که به نظر می‌رسید غائله ختم به خیر شده است حاشیه دیگری برای فیلم به وجود آمد و آن هم حرام دانستن ساخت فیلمی درباره "شمس و مولانا" بود.

ظهر سه‌شنبه دوم مهرماه خبری اظهارنظری از سوی آیت الله مکارم شیرازی در پاسخ به جمعی از طلاب که درباره ساخت فیلم "شمس تبریزی "سوال پرسیده بودند منتشر شده که ایشان هم گفته‌ بودند: با توجه به این که این کار سبب ترویج فرقه ضاله صوفیه می‌شود شرعاً جایز نیست و باید از آن خودداری کرد.

همچنین نظر مشابهی از سوی آیت‌الله نوری همدانی -مرجع تقلید- پیرامون ساخت فیلمی درباره شمس و مولانا منتشر شد که در پاسخ این مرجع تقلید هم با اشاره به اینکه «این دو نفر نامبرده از اعیان صوفیه می‌باشند» آمده است: «اساسا فرقه صوفیه یکی از فرقه‌های ضالّه و مضلّه می‌باشند که با تشکیلات قطب سازی و مرشد بازی به جنگ اسلام ناب که اسلام قرآن و اهل بیت عصمت علیهم السلام است آمده‌اند و حضرت صادق علیه السلام درباره صوفیه فرموده‌اند: انهم اعدائنا یعنی آنها دشمنان ما هستند. ترویج آنها به هر شکل باشد جائز نمی‌باشد و حرام است.»

طرح پرسش از این دو مرجع تقلید در حالی انجام شده که با توجه به تاکید بر سریال بودن به نظر می‌رسد اطلاع دقیقی از جزئیات وجود نداشته چون «مست عشق» اصلا سریال نیست بلکه یک فیلم سینمایی است و نکنه مهم‌تر اینکه طبق جدول‌هایی که در سایت سازمان سینمایی درباره درخواست صدور پروانه ساخت منتشر شده، سازندگان این فیلم نه تنها مجوز ساخت ندارند بلکه تا به حال حتی درخواستی هم برای ساخت این فیلم به سازمان سینمایی ارائه نکرده‌اند و اصلا مشخص نیست که آیا قصدی برای ساخت و نمایش این فیلم در ایران وجود دارد یا خیر؟!

در پی انتشار این دو فتوا روابط عمومی فیلم «مست عشق» که هنوز خط و سیر داستانی آن معلوم نیست، دو ویدیو از سخنان مقام معظم رهبری در دیدار با شاعران در چند سال گذشته منتشر کرد.

رهبر انقلاب در دیدار با جمعی از شعرا مورخ 25 شهریور 1387 فرموده بودند: «شعر مولوی را شما ببینید. حالا اگر فرض کنید کسی دیوان شمس را به خاطر زبان مخصوص و حالت مخصوصش که خیلی از ماها دسترسی نداریم و اگر آن را قدری دوردست بداند، مثنوی، مثنوی؛ که خودش می‌گوید: و هو اصول اصول اصول الدین.

واقعاً اعتقاد من هم همین است. یک وقتی مرحوم آقای مطهری از من پرسیدند نظر شما راجع به مثنوی چیست، همین را گفتم. گفتم به نظر من مثنوی همین است که خودش گفته: و هو اصول اصول اصول الدین ... ایشان گفت کاملاً درست است، من هم عقیده‌ام همین است.»

ایشان همچنین در بیاناتی دیگر با اشاره به شخصیت مولوی گفته‌اند: «مولوی یک‌سره عرفان و معنویت و حقیقت و اسلام ناب و معرفت توحیدی خالص است.»

علاوه بر این حاشیه جدید، درباره ساخت این فیلم به صورت مشترک با ترکیه نظرهای دیگری هم هست از جمله اظهارنظری از میلاد عظیمی ( مدرس دانشگاه و منتقد ادبی) که در یاداشتی با عنوان «دفاع از مولانای ایرانی در برابر مولانای جعلی» نوشته است:

«در خبرها خواندم که آقای حسن فتحی قرار است فیلمی درباره زندگی مولانا بسازد… چند نکته:

اول اینکه اگر این فیلم با مساهمت و شرکت افغان‌ها ساخته می‌شد خوب و مناسب بود اما با تهیه‌کننده ترکیه‌ای به مصلحت نیست. این انتقاد را دیگران هم گفته‌اند و من با آن هم داستانم. ترکیه در این موضوع خاص معارض و غاصب حق ملّی ماست. با دروغ و جعل، حقایق علمی را زیر پا می‌گذارد و مفاخر مسلّم ایرانی را ترک می‌خواند. چرا باید دم به دم آن‌ها داد و در موضوعی که محل نزاع است و حق با ماست، مسامحه کرد و روزه شک‌دار گرفت.

دیگر اینکه فیلمنامه باید به نحوی نوشته شود و کارگردان طوری فیلم را بسازد که شمس تبریزی در "خوی" بمیرد. این یک مسئله ملی است. تحقیق علمی شده و دانشمندان درباره آن مقالات استوار نوشته‌اند. آرامگاه شمس در خوی است نه قونیه. اگر سرمایه‌گذار ترک قبول نکرد هنرپیشه‌ها زیر بار این جعل تاریخی نروند و بازی نکنند. ای وای که ما خودمان هم به آرامگاه شمس بی‌مهریم.

سوم اینکه آسیای صغیر / روم / ترکیه در عصر مولانا جزو قلمرو فرهنگی ایران بزرگ و در حوزه زبان فارسی بوده است. نه اینکه زبان ترکی در آنجا رواج نداشته است. می‌دانیم که مولانا هم مقداری عبارات ترکی دارد. ولی زبان مولانا و شمس فارسی بوده است.

همچنین مؤلفه‌های ایرانی در سراپای زندگی اجتماعی آسیای صغیر، در قرن هفتم، تنیده شده بوده است. شاه و وزیر و امیر در محیط زندگی مولانا، نام‌های شاهنامه‌ای داشتند و عاشق شاهنامه بودند و به زبان فارسی شعر می‌گفتند. آسیای صغیر یکی از کانون‌های شعر و ادب و زبان فارسی بوده است.

کارگردان اگر می‌خواهد به علم و حقیقت وفادار باشد باید جزئیات مستند و موثق ایرانی بودن محیط زندگی مولانا را از منابع استخراج کند و در فیلمش نشان دهد. مبادا محیطی شبیه به سریال‌های تاریخی ترک که از شبکه‌های ماهواره‌ای پخش می‌شود، بر پرده‌های سینما بنشاند.»

و در آخر اینکه حسن فتحی در ساخت آثاری که فرهنگ و زبانشان به شدت ایرانی و فارسی است ید طولایی دارد و شاید در این پروژه هم با همین پیش‌فرض باید کار او را دنبال کرد اما با حواشی پیش آمده معلوم نیست سرانجام «مست عشق» به کجا می‌رسد.

همانگونه که پیش‌تر اعلام شد، فیلم تولید مشترک ایران و ترکیه است و به برشی از زندگی شمس و مولانا در شهر قونیه می‌پردازد. مهران برومند، تهیه کننده "مست عشق" است، فیلمنامه را فرهاد توحیدی و حسن فتحی نوشته‌اند.

بنا بر همین گزارش، طی فهرستی عوامل اصلی فیلم که جمعی از سینماگران ایرانی و ترکیه‌ای هستند نیز معرفی شدند:جانشین تهیه کننده: شهرام زاهدی، مدیر فیلمبرداری: مرتضی پورصمدی، مدیر هنری: نیلوفر چامور، طراح گریم: ایمان امیدواری، سرپرست گروه کارگردانی: محمدرضا رستمی، دستیار اول و مدیربرنامه ریزی : فاتیح کُجا، مدیرتولید: تولگا توسون، طراح جلوه های ویژه میدانی: آیتکین یالچین، طراح بدلکاری: شاهین کاراکوش، سرمایه گذاران: شرکت سیماریاsimarya film production) و شرکت ای. ان. جی(ENG yepim medya))

منبع: ایسنا