برنده نوبل ادبیات 2019 چه کسی خواهد بود؟/ اعطای نوبل ادبیات امسال با استثنا همراه است/ سهم ایران از نوبل ادبیات چیست؟

اعتمادآنلاین| ‌ ‌تبسم کشاورز- زمان زیادی تا انتخاب برنده نوبل ادبیات سال 2019 نمانده است.

به گزارش اعتمادآنلاین ، این جایزه مهم ادبی همیشه جنجال‌هایی با خود به همراه داشته است. سال پیش به دلیل رسوایی بزرگی که در این آکادمی به وجود آمد، نوبل ادبیات برنده‌ای نداشت. علت این رسوایی «ژان کلود آرنو» کارگردان و همسر کاتارینا فرستنسون بود که در رابطه نزدیک با آکادمی نوبل در سوئد قرار داشت.

به گزارش رسانه‌های سوئد، آرنو طی سالیان اخیر 18 زن را که عضو آکادمی یا همسر و دختر اعضای آکادمی سوئد بوده‌اند مورد سوءاستفاده جنسی و آزار قرار داد. علاوه بر آن او هفت بار نام برندگان جایزه نوبل را که باید مخفی می‌ماند، فاش کرد و برای گرداندن یک کلوب فرهنگی که سرپرستی آن را بر عهده داشته از پول آکادمی استفاده کرده بود.

همه این مسائل باعث شد نوبل ادبیات سال پیش برنده‌ای نداشته باشد و به همیت دلیل امسال قرار است این جایزه به دونفر اعطا شود.

سایت شرط‌بندی معروف انگلیسی به نام سایت «لدبروکس» با توجه به اسرار و اطلاعاتی که دارد، لیست نامزدهای احتمالی خود را برای نوبل ادبیات امسال اعلام کرده است. از آنجا که نوبل روند بسیار پنهانی در انتخاب برنده‌اش دارد و طبق قواعد خاصی برنده‌اش را اعلام می‌کند، می‌توان گفت این اسامی فقط گمانه‌زنی‌هایی است که گاردین، لوموند، نیویورک‌تایمز، لدبروکس و بقیه در مورد برنده این جایزه دارند.

اگر نگاهی به این لیست بیندازیم می‌بینیم نام افرادی مثل «هاروکی موراکامی»، «مارگارت اتوود»، «میلان کوندرا» و... اسامی‌ای هستند که هر سال احتمال برنده‌شدنشان مطرح شده است.

لیست نامزدهایی که «لدبروکس» اعلام کرده به شرح زیر است:

آنه کارسون : شاعر، رمان‌نویس و مترجم کانادایی اولین نامی است که در این لیست به چشم می‌خورد. زنی که آرزو داشت «اسکاروایلد» شود، حالا نام خودش در لیست نامزدهای احتمالی نوبل ادبیات قرارگرفته است.

ماریز کنده : نویسنده اهل فرانسه است. او برنده جایزه «جایگزین نوبل» ادبیات شده است. «کنده» کسی است که به گفته بسیاری از منتقدان آسیب استعمار و هرج‌ومرج دوران پس از استعمار را با زبانی دقیق و تکان‌دهنده در آثارش توصیف می‌کند. تاکنون بیش از چندبار از او به عنوان برنده نوبل ادبیات یاد شده است.

کن شو : نویسنده و منتقد ادبی چینی است. نوشته‌های او را بیشتر داستان‌های کوتاه تشکیل می‌دهد. او در کتاب خاطرات خود به نام «یک روز تابستان در جنوب زیبا» وحشت‌های جوانی خود را به تفصیل شرح داده است.

هاروکی موراکامی : نویسنده ژاپنی که کتاب‌های او در سطح بین‌المللی پرفروش بوده و به پنجاه زبان‌ دنیا ترجمه شده است. داستان‌های موراکامی اغلب سرنوشت‌باور، سوررئالیستی و دارای تم تنهایی و ازخودبیگانگی هستند. مهم‌ترین آثار موراکامی «تعقیب گوسفند وحشی»، «کافکا در کرانه» و «کشتن کامنداتور» است.

لیودمیلا اولیتسکایا : یک نویسنده و پدیدآور اهل روسیه است. آثار او تاکنون به 32 زبان دنیا ترجمه شده است. از آثار مشهور او می‌توان به «خورشید کوچولو»، «مترجم دانیئل اشتاین» و «قضیه کوکوتسی» اشاره کرد. او برای کتاب «خورشید کوچولو» برنده جایزه ادبی «مدیچی» شد.

نگوگی وا تیونگو : نویسنده کنیایی است که اکثر آثار او به زبان انگلیسی نوشته شده است. آثار او تاکنون به بیش از 17 زبان ترجمه شده‌است. او به دلیل آرا و عقایدی که داشته بارها مورد آزار و اذیت دولت کنیا قرار گرفته است. به همین دلیل او از اواخر دهه هفتاد کشورش را ترک و به آمریکا مهاجرت کرد. در چند سال اخیر نام او در لیست گمانه‌زنی‌های برندگان نوبل ادبیات به کرات دیده شده است. از آثار معروف او می‌توان به «من با هرکس دلم بخواهد ازدواج می‌کنم» و «گریه نکن فرزند» اشاره کرد.

مارگارت اتوود: داستان‌نویس، منتقد ادبی و فعال سیاسی کانادایی است. نام او در سال 2001 در میان ستاره‌داران پیاده‌روی مشاهیر کانادا قرار گرفت. او برنده جایزه «پرنسس آستوریاس» و «آرتور سی. کلارک» است. او تاکنون پنج بار برای جایزه «بوکر» نامزد شده که از این میان یک بار برنده آن بوده‌ است. آثار معروف اتوود «آدمکش کور»، «سرگذشت ندیمه» و «چشم گربه» است.

مریلین رابینسون: رمان‌نویس و مقاله‌نویس مشهور آمریکایی است. از آثار مشهور او می‌توان به «گیلیاد»، «خانه‌داری» و «لی‌لا» اشاره کرد. او تاکنون برنده جوایزی از جمله جایزه «بنیاد همینگوی»، «امبسادور» و جایزه «پولیتزر» شده است.

اولگا توکارچوک: نویسنده، فیلمنامه‌نویس و روانشناس اهل لهستان است. او تاکنون برنده جوایزی همچون جشنواره بین‌المللی ادبیات «ویله نیتسا» و جایزه جهانی «من بوکر» برای رمان «پروازها» شده است.

پتر ناداس: نویسنده، مقاله‌نویس و نمایشنامه‌نویس مجارستانی است. از آثار مشهور او می‌توان «سه جلد داستان‌های موازی»، «داستان خاطرات» و «عشق آسمانی و زمینی» را نام برد.

آدونیس: شاعر، نویسنده و ویراستار سوری است. او یکی از اثرگذارترین و برجسته‌ترین شعرای عرب دوره مدرن شمرده می‌شود. بسیاری آدونیس را با «تی‌اس الیوت» مقایسه کرده‌اند. جایزه ادبی گوته در سال 2011 به او اهدا شد. از آثار او می‌توان به «بوطیقای عربی» و «الکتاب» اشاره کرد.

جرالد مورنین: نویسنده انگلیسی زبان است. نام او چندین بار در سایت لدبروکس به عنوان نامزد نوبل دیده شده است. از آثار معروف او می‌توان به «دشت‌ها»، «زهر گرانبها» و «مزرعه جو» اشاره کرد.

میرچه کرتیسکو: شاعر و نویسنده رومانیایی است. آثار او به بیشتر زبان‌های اروپایی ترجمه شده است. او برنده جایزه ادبی «رومانی»، جایزه «ویلنیکا» و جایزه «توماس مان» شده است. از آثار معروف او می‌توان به «غریبه‌های زیبا»، «چرا ما عاشق زنان هستیم» و «دختری از حاشیه زندگی» اشاره کرد.

یو هوآ: نویسنده چینی است. او قبل از روی آوردن به داستان‌نویسی دندانپزشک بود. از آثار مشهور او «روز هفتم»، «برادران» و «برای زنده ماندن» را می‌توان نام برد. او تاکنون برنده جایزه «جیمز جویس» و 5 جایزه ادبی «ژوانگ زونگوان» شده است.

اسماعیل کاداره: نویسنده، شاعر و روزنامه‌نگار آلبانی است. آثار برجسته او «ژنرال ارتش مرده»، «محاصره»، «آوریل شکسته» و «مکان رویاها» است. او همچنین برنده جوایز ادبی بین‌المللی «سینه دل»، جایزه بین‌المللی «من بروکر» و جایزه «اورشلیم» شده است.

خاویر ماریاس: رمان‌نویس، مترجم و ستون‌نویس روزنامه اهل اسپانیا است. آثار او تاکنون به 42 زبان دنیا ترجمه شده است. آثار برجسته ماریاس «فردا در نبرد من بیندیش» و «قلبی به این سپیدی» است .

یون فوسه: نمایشنامه‌نویس و نویسنده ایرلندی است. از آثار او می‌توان به «بچه و یک روز تابستانی»، «نوازنده و عصر»، «اسم و دیدار» و «کسی می‌آید» اشاره کرد.

لاسلو کراسناهورکایی: رمان‌نویس و فیلمنامه‌نویس اهل مجارستان است. این نویسنده به نوشتن آثاری طویل و پیچیده شهرت دارد. از کتاب‌های معروف او می‌توان به «مالیخولیای مقاومت» و «جنگ جنگ» اشاره کرد. او با رمان معروف «تانگوی شیطان» به شهرت جهانی رسید. «بلاتار» فیلمساز مجارستانی با اقتباس از این رمان فیلم ساخت.

میلان کوندرا: نویسنده اهل چک که به فرانسه تبعید شده است. مهم‌ترین آثار او «بار هستی»، «جاودانگی» و «شوخی» است. کوندرا تاکنون برنده جایزه «مدیسی»، «اورشلیم» و جشنواره بین‌المللی «ویله نیتسا» شده است.

پیتر هانتکه: نمایشنامه‌نویس و نویسنده پیشرو اهل اتریش است. از مهم‌ترین آثار او «ماجراهای مداد»، «زن چپ‌دست» و «دشنام به تماشاچی» را می‌توان نام برد. او تاکنون برنده جایزه «فرانتس کافکا» و جایزه «هنریک ایبسن» شده است.

یوکو تاوادا: نویسنده ژاپنی است که به هر دو زبان آلمانی و ژاپنی می‌نویسد. «اما نارنگی‌ها امشب باز هم باید دزدیده شوند» از مجموعه اشعار اوست.

سزار آیرا: نویسنده و مترجم آرژانتینی است. از او تا به حال حدود 80 جلد کتاب داستان، رمان و مقاله چاپ شده است. او را بعد از بورخس مشهورترین نویسنده آرژانتین می‌دانند. از آثار معروف او می‌توان «کنگره ادبیات»، «حلبی‌آباد» و «وارامو» را نام برد.

یانگ لیان: شاعر چینی است. از آثار معروف او «سومین ساحل»، «جایی که دریا هنوز ایستاده است»، «شهر غیرواقع» و «یادداشت‌های یک روح سعاتمند» را می‌توان نام برد.

کو اون: شاعر، مترجم و فعال سیاسی اهل کره‌جنوبی است. آثار او به بیش از 15 زبان ترجمه شده است. او بسیاری از سال‌های عمرش را در زندان سپری کرده است. «کو آن» را اغلب به عنوان برنده احتمالی نوبل ادبیات در نظر می‌گیرند به طوری‌که در هنگام اعلام نتایج هر دوره از این جایزه، اغلب خبرنگاران در مقابل خانه او جمع می‌شوند. او تاکنون برنده «جایزه ادبی کره»، «جایزه سیکادا» و «جایزه ادبی منهائه» شده است.

ارنستو کاردنال: شاعر اهل نیکاراگوئه است. او زمانی کشیش و در دوره‌ای وزیر فرهنگ نیکاراگوئه بوده است. یکی از مشهورترین آثار او کتاب «زادگاه ستاره» است. کاردنال در سال 1980 موفق به دریافت جایزه صلح کتابفروشی‌های کشور آلمان شد. او با شعرهایش همواره از بخت‌های کسب جایزه نوبل به شمار می‌رود.

جرج آر. آر. مارتین: نویسنده و نمایش‌نامه‌نویس آمریکایی است. او نویسنده‌ سبک‌های فانتزی، علمی-تخیلی و وحشت است. از آثار مشهور او می‌توان به «ترانه یخ و آتش»، «بازی تاج‌وتخت» و «ضیافتی برای کلاغ‌ها» اشاره کرد. او در سال 2006 نامزد جایزه «کیل» و «بریتیش فانتزی» شد.

سهم ایران از نوبل ادبیات چیست؟

اسامی نامزدهای جایزه‌ نوبل ادبیات برای 50 سال به صورت کاملاً محرمانه در آرشیو آکادمی نوبل باقی می‌مانند و پس از آن در سایت جایزه نوبل اسامی آنها در دسترس عموم قرار می‌گیرند. تاکنون تنها نام چند ایرانی در این لیست به چشم می‌خورد.

سال 1966 میلادی (1345 شمسی) نام «حسین قدس‌نخعی» شاعر، سیاستمدار، عضو کابینه و دیپلمات به عنوان نامزد ایرانی به آکادمی نوبل فرستاده شد. آن‌طور که گفته شده آرتور جان‌بری، پرفسور زبان عربی در دانشگاه کیمبریج، معرف او به آکادمی نوبل بوده است.

پس از آن در بخش ادبیات در سال 1944 میلادی (1323 شمسی) عیسی سپهبدی که استاد زبان و ادبیات فرانسه در دانشگاه تهران بود نام «ابوالقاسم اعتصام‌زاده» را به عنوان نویسنده ایرانی به آکادمی نوبل پیشنهاد می‌کند. اما جایزه نوبل ادبیات در سال 1944 میلادی به «یوهانس ویلهلم ینسن»، نویسنده‌ی دانمارکی، می‌رسد.

نام «محمد حجازی» نویسنده ایرانی در سال 1965 میلادی (1344 شمسی) به آکادمی نوبل ارسال می‌شود، ولی نه برای دریافت جایزه نوبل ادبیات، بلکه برای دریافت جایزه نوبل صلح. عباس آرام، وزیر امور خارجه ایران، نام او را به عنوان «یک صلح‌طلب ایرانی» برای دریافت جایزه نوبل صلح پیشنهاد داده بود.

اما در همان سال 1965 نیز فردی به نام «ای. ای. حکمت» که در سایت جایزه نوبل به عنوان رئیس انجمن قلم ایران معرفی شده نویسنده‌ای به نام «ز. حکمت» را به عنوان نویسنده ایرانی به آکادمی نوبل معرفی کرده بوده است. سرانجام جایزه نوبل ادبیات سال 1965 میلادی به «میخائیل شولوخوف» از روسیه می‌رسد.

در این بین باید به نام سیدعلی جمالزاده هم اشاره کرد که گویا از نامزدهای نوبل ادبیات بوده است.

با تمام این اوصاف باید دید دو برنده جایزه نوبل ادبی امسال چه کسانی هستند و آیا نام برنده از لیست گمانه‌زنی‌ها انتخاب می‌شود یا اینکه باز قرار است نوبل جنجال تازه‌ای به پا ‌کند؟