اکران«خط باریک قرمز» می‌تواند تاریخ‌ساز شود/ داستان جوکرهای واقعی هنروتجربه-سعیدحضرتی:فرزاد خوشدست که با مستند «خط باریک قرمز» چندین جایزه سیزدهمین جشنواره سینماح

اعتمادآنلاین| ‌ «خط باریک قرمز» ساخته فرزاد خوشدست در بخش‌های بهترین کارگردانی مستند نیمه‌‌بلند، بهترین تصویربرداری، بهترین موسیقی و تندیس هنروتجربه در سیزدهمین جشنواره سینماحقیقت نامزد شد که در نهایت توانست جایزه مشترک هنروتجربه را به همراه «جایی برای فرشته‌ها نیست»، جایزه آسیب‌های اجتماعی، بهترین فیلم‌برداری و جایزه ویژه دبیر جشنواره را کسب کند. «خط باریک قرمز» هم‌چنین به همراه «جایی برای فرشته‌ها نیست»، «صحنه‌هایی از یک جدایی»، «تارهای ممنوعه» و «آدور»به عنوان برترین‌ها بر اساس اعلام ستاد آرای مردمی معرفی شد.پیش از این فیلم «خط باریک قرمز» برنده جایزه جایزه نت‌پک (استعدادبرتر آسیایی) و بهترین فیلم بخش «نگاه انسانی» در سی‌وهفتمین جشنواره جهانی فیلم فجر نیز شده بود.

فرزاد خوشدست، کارگردان «خط باریک قرمز» درباره اهمیت و تاثیر جوایز بر روند کاری‌اش،گفت: « این جوایز در جشنواره‌های داخلی به شدت مهم است و باعث انگیزه برای ادامه دادن راه می‌شود. متاسفانه قبل ازین در جشن خانه سینما این فیلم دیده نشد و هیچ جایزه‌ای را هم کسب نکرد. همین فیلم در جشنواره سینما حقیقت با داوران بی‌طرف در شش رشته نامزد و چهار جایزه را گرفته است. قبل ازیا ن هم فیلم در جشنواره‌های دیگر جایزه برده بود، اما این اولین باری است که جایزه هنروتجربه را تجربه می‌کنم. همه به من می‌گفتند که مهم‌ترین جایزه جشنواره همین جایزه هنروتجربه است که تو برده‌ای و از این بابت خوشحالم. از دبیر جشنواره و از گروه هنروتجربه بسیار ممنونم که بی‌طرفانه با فیلم برخورد کردند و یقین بدانید برای من اتفاق مهمی است. بعد از گرفتن جایزه وقتی از صحنه پایین آمدم علی ربیعی سخنگوی دولت به من گفت فیلم را برایمان بیاورید تا در هیات دولت نمایش دهیم. با توجه به این جوایز و صحبت‌ها فکر می‌کنم به هدفم رسیده‌ام و از گرفتن جایزه بسیار خوشحالم».

او درباره بازخوردهایی که از تماشاگران فیلم گرفته است، افزود: «بازخوردهایی که گرفتم برایم باور نکردنی بود و از نزدیک شاهد بودم که جمعیت زیادی در راهروها و بالکن راجع به فیلم صحبت می‌کردند و به تماشای آن نشستند که مرا حیرت‌زده کرد. معتقدم اگر اطلاع‌رسانی و تبلیغات مناسبی برای فیلم «خط قرمز باریک» انجام شود در اکران عمومی می‌تواند جریان ایجاد کند و در اکران فیلم‌های مستند تاریخ‌ساز شود».

همه به من می‌گفتند مهم‌ترین جایزه جشنواره همین جایزه هنروتجربه است که تو برده‌ای و از این بابت خوشحالم. از دبیر جشنواره و از گروه هنروتجربه بسیار ممنونم که بی‌طرفانه با فیلم برخورد کردند و یقین بدانید برای من اتفاق مهمی است. بعد از گرفتن جایزه وقتی از صحنه پایین آمدم علی ربیعی سخنگوی دولت گفت فیلم را برایمان بیاورید تا در هیات دولت نمایش دهیم. با توجه به این جوایز و صحبت‌ها فکر می‌کنم به هدفم رسیده‌ام و از گرفتن جایزه بسیار خوشحالم.

خوشدست درباره موضوع این فیلم گفت:«این مستند درباره یک گروه نوجوان بزهکار است که از میان 170 مجرم در کانون اصلاح و تربیت انتخاب شده‌اند و با کمک چند مربی نمایشی آموزش داده می‌شوند. آن‌ها به تدریج از طریق تمرین‌های نمایشی ناگفته‌های زندگی خود را بیان می‌کنند و تصمیم می‌گیرند نمایش‌نامه‌ای را روی صحنه ببرند و کارشان را در یک جشنواره مهم در خارج از زندان روی صحنه ببرند تا شاید از این طریق یک روز از زندان خارج شوند».

خوشدست درباره جرقه اصلی ایده ساخت اثرش توضیح داد: «من پنج سال درگیر ساخت این مستند بودم و از فیلم قبلی‌ام «زنی که نام ندارد» که در قرچک ورامین ساختم کاراکتری در ذهنم وجود داشت. یکی از زندانیان 17 سال در زندان بود، گویا او زنی 31 ساله است که از 13 سالگی در کانون حضور داشته بعد به زندان رجایی‌شهر منتقل شده و بعد هم به قرچک ورامین می‌رود. جالب اینجا بود که این خانم به خاطر موضوع خیلی ساده‌ای به کانون اصلاح و تربیت می‌افتد اما در زندان اتهام قتل دسته جمعی به او زده می‌شود و ماجراهای دیگری هم برایش پیش آمد و آن موقعی که من با او صحبت می‌کردم منتظر حکم اعدام بود. این خانم نشانه‌هایی از اختلال شخصیتی داشت اما وقتی با او برای فیلم قبلی‌ام صحبت می‌کردم به من گفت کاش چند وقت دیگر هم در زندان بودی و حرف می‌زدیم و فیلم‌برداری می‌کردیم چون من آرام می‌شوم و دیگر قرص نمی‌خورم».

او ادامه داد: «من همانجا متوجه شدم که یک دوربین و پروسه ساخت فیلم چقدر می‌تواند روی آدم‌ها و برون‌ریزی آن‌ها تاثیر داشته باشد. آقای کیارستمی مشاورم در آن فیلم بود، بعد از اتمام فیلم‎برداری وقتی موضوع را برای ایشان گفتم آقای کیارستمی گفت پس تو به عنوان فیلم‌ساز می‌توانی هم فیلمت را بسازی و هم فضا را طوری بچینی که دیوارهای تنگ زندان برای زندانیان کمتر دردآور باشد. همانجا بود که ایده فیلم «خط باریک قرمز» به ذهنم رسید و باعث شد با موضوع درام‌تراپی و هنردرمانی سراغ زندانیان بروم».

کارگردان «زنی که نام ندارد» در توضیح بیشتر درباره تاثیرپذیری از سینمای کیارستمی گفت: «از 13 سالگی تحت تاثیر سینمای کیارستمی بودم و از 18 سالگی ارتباط نزدیک و مداومی با او داشتم و شاگرد او شدم. کیارستمی در سال‌های آخر عمرش به تعدادی از شاگردانش هم نزدیک بود و هم به آن‌ها اعتماد داشت و من هم با همسرم دری رضایی که تهیه‌کننده فیلم «خط قرمز باریک» هستند، به طور مدام با کیارستمی در ارتباط بودیم. ایشان به من می‌گفت تو هم مثل من گرافیک خوانده‌ای و بعد از آن فیلم‌ساز شدی و شیفته عکاسی هم هستی. سینمای کیارستمی پهلو به پهلوی سینمای مستند حرکت می‌کرد اما سینمای مستند من شانه به شانه سینمای داستانی حرکت می‌کند. فیلم داستانی‌ای که قرار است سال آینده بسازم هم به همین صورت است».

خوشدست در پاسخ به این پرسش که گریم جوکر بر چهره بازیگران فیلم تاثیر پذیرفته از فیلم «جوکر» است یا از قبل به آن فکر شده بود، توضیح داد: «در این فیلم تلاش شده چهره زندانیان مشخص نباشد تا به هویت آن‌ها لطمه‌ای وارد نشود. به همین دلیل در بخشی از فیلم به تناسب هم‌خوانی با شخصیت‌های واقعی و مجرم بودن آن‌ها و موضوع فیلم که به نمایش می‌پردازد از گریم جوکری برای پنهان کردن چهره این افراد استفاده شد. من نزدیک به پنج ماه به همراه گروهم در کانون اصلاح و تربیت بودم و هم فیلمم را ساختم و هم کار درمانی انجام دادم که نتیجه آن را می‌توانید در فیلم ببینید.»

او ادامه داد: «زمانی که فیلم ساخته شد در جشنواره آسیاپاسیفیک هم به عضو هیات انتخاب ونیز و جشنواره کن گفتم که این فیلم قبل از فیلم «جوکر» ساخته شده و او در جوابم گفت این فقط یک گریم مشابه است و هیچ مشکلی ندارد، جوکرهای فیلم تو واقعی هستند. البته این را اضافه کنم که در فیلم هم از گریم مارسل مارسویی استفاده شده است و هم از گریم جوکر».

خوشدست با اشاره به برون‌ریزی این کودکان برای تغییر در زندگی و بازیگری به سایت هنروتجربه عنوان کرد: «معتقدم در فرآیند فیلم‌سازی مستند باید ارزش‌های دیگری هم در ساخت اثر دیده شود. یکی از بچه‌هایی که در این فیلم نقش دارد، حکم قصاص گرفته است.او بعد از بازی در فیلم و در پروسه فیلم‌برداری میل به زندگی کردن و آزادی و شور اشتیاقی که قبل از این نداشت را به‌دست آورد و من هم تلاش می‌کنم با کمک‌های مالی‌ای که شده است رضایت شاکیان را جلب کنم».

این نویسنده و کارگردان ضمن قدردانی از حضور تمام بازیگران خود، مطرح کرد: « همه دوستان در این پنج ماه زحمت بسیاری کشیدند و کاراکترهای جلوی دوربین را بر اساس تجربه آن‌ها و نیاز فیلم‌نامه آوردم. قطب‌الدین صادقی مشاور فیلم بود و به من گفت که در این فیلم باید فرهاد اصلانی هم حضور داشته باشد. فرهاد اصلانی جزء اولین کسانی است که پایان‌نامه دانشجویی او سایکودرام بوده است و کمک زیادی به ما کرد. خیلی‌ها می‌گویند اصلانی می‌توانست حضور بهتری داشته باشد و فکر می‎کنم دلیلش این بود که اصلانی در اواخر کار به گروه ما اضافه شد و طبیعتا زمان می‌برد تا بچه‌ها با او احساس صمیمیت کنند».

خوشدست درباره کارهای آینده خود نیز گفت: «سال آینده فیلم بلند داستانی خواهم ساخت. برای فیلم داستانی هم‌چنان درحال نوشتن و تکمیل فیلم‌نامه هستیم و با نگار اسکندرفر هم برای تهیه‌کنندگی آن رایزنی کرده‌ایم. در این فیلم که پاییز سال آینده کلید می‌خورد، یکی از بچه‌های کانون اصلاح تربیت در آن حضور خواهد داشت و از گریم جوکر نیز در آن استفاده می‌شود».

منبع: هنروتجربه