تئاتر ایران درگیر سوءمدیریت

اعتمادآنلاین| دبیر یازدهمین جشنواره مونولوگ با اعلام معلق شدن این جشنواره به دلیل همه‌گیری کرونا، دغدغه‌های خود را برای برگزاری آن، وضعیت نابسامان آموزش تئاتر در دانشگاه‌های هنری،سوءمدیریت در بخش های گوناگون تئاتر و ... مطرح کرد.

محمدحسین‌ پور ابولی در گفتگویی بزرگترین معضل تئاتر کشور را سوء مدیریت و عدم درک کافی مدیران از اقتضائات و کاربردهای این هنر دانست و گفت: در دانشگاه هنر، در حوزه تئاتر و سامان‌دهی وضعیت آن دچار سوءمدیریت هستیم و حتی برخی از متولیان فرهنگی دانشگاه هنر در جریان نیستند که مقوله‌ای به نام مونولوگ چیست و چه کاربردهایی دارد.

او با ارایه توضیحاتی درباره گذشته و شرایط حال این جشنواره افزود: در حال حاضر بعد از برگزاری ده دوره جشنواره، در دوره یازدهم و معلق جشنواره مونولوگ به سر می‌بریم. این جشنواره راه خودش را با کارهای پایان ترم کلاسی یکی از اساتید آغاز کرد و تا به امروز ادامه پیدا کرده و هر روز بزرگتر و تبدیل به یکی از جشنواره‌های موثر تئاتری شده است. همچنین بخش‌های جذاب این جشنواره توسط خود دانشجویان ابداع و اداره شد و این جشنواره از شکل ابتدایی خود گسترش پیدا کرد و الان هم که در وضعیت کرونا معلق است.

فعلا امکان برگزاری جشنواره فراهم نیست

این دانشجو مهمترین فاکتور در برگزاری یک جشنواره تئاتری را، حضور افراد و در کنار هم بودن دانست و افزود: مطمئنا تا زمانی که حضور پیدا کردن و در کنار هم بودن تهدید حساب می‌شود و برای جان انسان‌ها خطرناک است، ما نمی‌توانیم این جشنواره را برگزار کنیم و همینطور تا زمانی که فعالیت دانشگاه به شکل آنلاین است، امکان برگزاری یازدهمین جشنواره مونولوگ وجود ندارد.

پور ابولی ادامه داد: اصولا بخش‌هایی که اجرای آن به حضور افراد بستگی دارد را اصلا نمی‌شود به شکل آنلاین برگزار کرد. ولی در رابطه با سایر بخش‌ها که نیاز به حضور ندارند، در راستای برگزاری آنلاین و با تمرکز بر حفظ کیفیت قابل قبول، تصمیماتی گرفته شده است. امیدواریم بتوانیم با این رویکرد بخش‌هایی را برگزار کنیم و رونقی به شرایط و تلطیف روحیه دانشجویان تئاتر در شرایط فعلی داده شود.

دبیر یازدهمین دوره جشنواره مونولوگ در ادامه به مقایسه آموزش تئاتر در دانشگاه هنر با شرایط استاندارد این رشته در فضای آکادمیک جهان پرداخت و اضافه کرد: رشته تئاتر در دانشگاه هنر، به هیچ عنوان به استاندارد این رشته در فضای آکادمیک جهان نزدیک نیست. فقط کافی است در همین شرایط کرونا وضعیت تئاتر در ایران را با وضعیت تئاتر در کشور اتریش و آلمان مقایسه کنید. در وضعیت حاکم کرونایی آنها با دسته‌بندی، چارت‌بندی و گروه بندی و در ادامه پخش امکانات دانشگاه برای دانشجو با رعایت پروتکل‌های بهداشتی وارد پلاتو می‌شوند و تمرین می‌کنند. اما در ایران به دلیل کمبود امکانات، خوابگاه و هزار و یک دلیل دیگر نمی‌توانیم هیچ کاری انجام بدهیم. این تفاوت‌ها همچنین در سایر موارد مانند کیفیت اساتید، نحوه تدریس، نوع آموزش، نوع پذیرش و ... وجود دارد.

او ادامه داد: در دانشگاه‌های خارجی با حمایت‌های مختلف دانشگاه و متولیان مربوطه دانشجویان تشویق و جذب می‌شوند. اما در ایران عملا دانشجویان از این حمایت‌ها بی‌بهره‌اند و به صورت جدی و مستمر این حمایت‌ها از دانشجوها صورت نمی‌گیرد. نداشتن امکانات، شرایط و کیفیت آموزش را متفاوت می‌کند و در ایران نسبت به کشورهای دیگر، به دلیل ضعف کیفیت آموزشی بیشتر مشاهده می‌شود.

ناهماهنگی وزارت علوم و ارشاد، ریشه اصلی مشکل اشتغال فارغ‌التحصیلان هنر

پورابولی در ادامه با ابراز تاسف از اینکه فعالیت‌های هنری فعلی دانشجویان بخصوص دانشجویان رشته تئاتر به خاطر مسائل مالی و اقتصادی به حاشیه رانده شده ، افزود: این وضعیت باعث می‌شود دانشجویان از رشته اصلی خود که تئاتر است دور بمانند و به سمت کارهایی حرکت کنند که بتوانند از آن پول در بیاورند و حتی در حوزه همان تئاتر هم، تئاترهایی را اجرا کنند که منتهی به پول یا وضعیت اقتصادی بهتر شود.

او ادامه داد: فعالیت هنری بعد از فارغ‌التحصیلی در دانشگاه بشدت برای دانشجویان سخت است، به این دلیل که همان اندک امکانات دانشگاهی هم از آنها گرفته می‌شود و یکی از مهم‌ترین معضلات ما در دانشگاه هنر تا قبل از اینکه از دانشگاه فارغ شوند، این است که دانشجویان زیر نظر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری یک سری امکانات می گیرند و بعد از آن زیر نظر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی فعالیت می‌کنند و از آنجایی که هیچ هماهنگی بین این دو وزارت خانه وجود ندارد، برای ساماندهی به وضعیت دانشجویان تئاتر و بقیه رشته‌های هنری هم احتمالا به همین صورت است.

این دانشجو، سردرگمی دانش آموختگان هنر را معضلی بزرگ دانست و اضافه کرد: در این وضعیت، بزرگ‌ترین معضلی که پیش می‌آید این است که هیچ حمایتی از دانشجویان نمی‌شود و آنها بعد از فارغ‌التحصیلی سردرگم و حیران می‌مانند یعنی اگر کسی نباشد که در طول دوران دانشجویی به بیرون از فضای دانشگاه وصل شده باشد، یا از یک سری رانت‌هایی استفاده نکرده باشد، بعد ازفارغ‌التحصیلی نمی‌تواند کار کند. در این وضعیت اقتصادی بخصوص هیچ حمایتی هم از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هم صورت نمی‌گیرد و فرد به عنوان یک نیروی تحصیل‌کرده و متخصص باید دنبال یک کار دیگر برود.

دبیر یازدهمین دوره جشنواره مونولوگ درباره پتانسیل اقتصادی رشته تئاتر و نقش این رشته در چرخه اقتصادی کشور تصریح کرد: پتانسیل اقتصادی آن نباید برای ما مهم باشد چون بعضی چیزها پتانسیل اقتصادی بخصوصی ندارند و شاید اصلا نباید داشته باشند ولی به عنوان یک امر اجتماعی پتانسیل‌های دیگری در زمینه فرهنگی دارند که خیلی قابل اهمیت است. شاید تئاتر از لحاظ اقتصادی در مقابل سایر هنرها مثل سینما، تلویزیون و تله تئاتر حرفی برای گفتن نداشته باشد، اما مطمئنا از لحاظ فرهنگی به عنوان یک امر اجتماعی، مزیت‌های زیادی نسبت به هنرهای دیگر دارد.

وی در توضیح مزیتهای تئاتر افزود: یکی از این مزیت‌ها این است که تئاتر یک عمر 2500 ساله دارد که مطمئنا در برابر بقیه هنرها مثل سینما یا تلویزیون می‌تواند ما را به فکر وا دارد که چه می‌شود که 2500 سال این تئاتر ادامه دارد. پس در رابطه با پتانسیل اقتصادی این هنر، باید ابتدا بدانیم با مقدار نفع کلی که تئاتر می‌تواند داشته باشد، وجودش در این وضعیت اقتصادی چقدر اهمیت دارد و پتانسل‌های آن چقدر سبب رشد کلی جامعه و در نهایت رشد اقتصادی کشور خواهد شد یا خیر. در واقع چیزی که اهمیت پیدا می‌کند، این است که مطمئنا از دل همین تئاتر خیلی‌ها نفع اقتصادی بردند و پتانسیل‌های اقتصادی زیادی هم درونش کشف شده است؛ ولی اگر به چرایی و ضرورت آن نه با شعار بلکه به عنوان یک امر اجتماعی فکر کنیم، آن موقع است که باید بپرسیم این تئاتر چقدر پتانسیل و اهمیت دارد.

دبیر یازدهمین دوره جشنواره مونولوگ درباره چگونگی نقش دولت و بخش خصوصی در مواجهه با رشته تئاتر اظهار کرد: از آنجا که تئاتر یک امر اجتماعی است و با مردم و اجتماع سروکار دارد و به تبع آن فایده‌های فرهنگی و اجتماعی زیادی دارد، تنها نهادی که بدون هیچ چشم‌داشتی می‌تواند از آن حمایت کند خود دولت است. زیرا نهادهای خصوصی تماما دنبال نفع‌های اقتصادی آن هستند. در واقع تئاتر با رفتن به سمت نفع‌های اقتصادی تا حدود زیادی کارکرد خود را از دست می‌دهد.

او با تاکید بر اینکه باید به اقتصاد هنر اهمیت بدهیم و آن را بارور کنیم، افزود: نه اینکه به هنر عنوان یک منبع درآمد نگاه کنیم.

این دانشجو با اشاره به اینکه تئاتر نیازمند حمایت دولت است، خاطرنشان کرد: تئاتر با وجود فایده‌های فرهنگی و اجتماعی زیادی که دارد، مورد حمایت جدی دولت نیست. فقط حمایت هایی از طرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انجام می‌شود که آن هم از طریق رانت و یک سری اتفاقاتی دیگر بین دوستان و نزدیکان خودشان بخشش می‌کنند.

مدیران فرهنگی تخصص و درک فرهنگی از رشته‌های هنری ندارند

وی سوء مدیریت را دیگر مشکل جدی تئاتر دانست و افزود: البته این مشکل را به همه مسائل کشور می توان تعمیم داد چراکه سوء مدیریت بیداد می‌کند. به عنوان مثال در دانشگاه هنر در حوزه تئاتر، برخی مسئولان نمی‌دانند یک جشنواره تئاتری به نام مونولوگ چیست. برخی متولیان فرهنگی دانشگاه هنر در جریان نیستند که مقوله‌ای به نام مونولوگ چیست و ما هر از چند گاهی باید بحث کنیم که این جشنواره مونولوگ یک مبحث فرهنگی و یک ضرورت جدی برای دانشجویان این رشته است. بعضا به ما گفته شده این یک مبحث فرهنگی نیست و این برای من خیلی جالب است. تئاتر به عنوان یک مقوله فرهنگی و مونولوگ یکی از اجزای آن است. اما در میان برخی مدیران فرهنگی دانشگاه مقاومت زیادی در برابر این مفهوم وجود دارد.

پورابولی افزود:‌ متاسفانه این سوء مدیریت در تمام نقاط تئاتر از آموزش گرفته تا کمک دولت و شیوه برگزاری برنامه وجود دارد. البته در دانشکده سینما و تئاتر دانشگاه هنر به واسطه مدیریت مطلوب آن، تدابیر بهتری در حوزه فعالیت‌های تئاتری وجود دارد و تا حدودی هزینه جشنواره‌های خود را تامین می‌کند ولی اگر وضعیت دانشگاه‌های تئاتری در دیگر شهرها، مورد بررسی قرار گیرد، مشخص می شود که حتی یک سالن استاندارد ندارند.

او ابراز تاسف کرد: در حال حاضر دانشجوی تئاتر آینده شغلی خود را نمی‌داند و هیچ متخصصی در ارکان‌های دولت نیست که درباره این وضعیت تحقیق کند و راهکارهای علمی و عملی ارائه دهد. این سوء مدیریت تا آنجا ادامه دارد که نمی‌گذارند جوانان و متخصصینی که در دانشگاه پرورش پیدا می‌کنند وارد مسائل مدیریتی شوند و با تحقیق و پژوهش، بتوانند مشکلات را حل کنند.

منبع: ایسنا