بررسی وضعیت تعطیلی سالن‌های تئاتر در گفت‌وگوی «اعتمادآنلاین» با مدیر تماشاخانه سنگلج:
امرار معاش افراد در تعطیلی سالن‌های تئاتر کاملاً مغفول مانده است / انتظار داریم ستاد ملی کرونا حامی وضعیت اقتصادی خانواده‌هایی باشد که درگیر تعطیلی سالن‌ها می‌شوند
پریسا مقتدی، مدیر تماشاخانه سنگلج، می‌گوید در تعطیلی سالن‌های تئاتر موضوع امرار معاش افرادی که در این حوزه فعال‌اند مغفول مانده است و این پرسش را مطرح می‌کند که فرق میان اهالی تئاتر و سینما با دیگر کسب‌وکارها در این شرایط چیست؟
اعتمادآنلاین| تعطیلی سالن‌های تئاتر و سینما در پی افزایش آمار مبتلایان به ویروس کرونا در حالی صورت گرفته است که آنها در ماه‌های ابتدایی شیوع این ویروس نیز هفته‌ها تعطیل شدند. تعطیلی دوباره این سالن‌ها انتقادهایی را از سوی جامعه تئاتر برانگیخته است.
همچنان‌که محمدرضا حسین‌زاده، مجری طرح نمایش «در انتظار گودو» که پیش از تعطیلی سالن‌های تئاتر در فضای باز باغ کتاب اجرا می‌شد، در روزهای گذشته طی متنی که در صفحه اینستاگرامی خود خطاب به رئیس‌جمهور نشر داد، از وضعیت تئاتر در این شرایط انتقاد کرد.
لیلی رشیدی یکی از بازیگران این نمایش هم در گفت‌وگویی با خبرگزاری ایسنا عنوان کرد: «شغل ما تفریح و تفنن نیست که مدام تعطیل شود.» برای بررسی بیشتر این موضوع به سراغ پریسا مقتدی بازیگر و کارگردان تئاتر، مدیر سابق مجموعه تئاتر شهر و مدیر فعلی تماشاخانه سنگلج رفتیم تا نظر او را در مورد سالن‌های تئاتر و وضعیت هنرمندان و فعالان این حوزه جویا شویم.
او در این گفت‌وگو تاکید می‌کند که موضوع مهم آگاه کردن مردم نسبت به رعایت پروتکل‌های مربوط به ویروس کروناست و مسئولان به جای تعطیلی سالن‌های تئاتر و سینما باید تمرکز خود را بر بالا بردن آگاهی و رعایت پروتکل‌ها بگذارند نه اینکه سالن‌های تئاتر و سینما را تعطیل کنند چراکه ما باید در زنده بودن چرخه جامعه تمام تلاش‌مان را برای کنترل کرونا انجام دهیم.
***
*با شیوع بیشتر ویروس کرونا سالن‌های تئاتر و سینما بسته می‌شوند و تعدادی از فعالان این حوزه معترض‌اند با اینکه اجرا در فضاهای باز و رعایت پروتکل‌های بهداشتی در تئاترها انجام شده، اما آنها باید در این دوران تعطیل شوند و موضوع معیشت و بعد اقتصادی این ماجرا برایشان نادیده گرفته شده است. از زمانی که کرونا آمد تئاتر چه روندی را طی کرد؟ آیا نمی‌شود با رعایت پروتکل‌ها، فاصله‌گذاری‌های اجتماعی و اجرا در فضای باز سالن‌های تئاتر را باز نگه داشت؟
آنچه در تصمیم تعطیلی‌ها نادیده گرفته می‌شود چرخه اقتصادی و امرار معاش حوزه‌های فرهنگی به خصوص تئاتر، سینما و موسیقی است که هنر جمعی هستند. فقط به این موضوع توجه شده است که این هنرها تاثیرات فرهنگی دارند و در شرایط فعلی که جان مردم در خطر است بهتر است به جان آنها توجه کنیم و با تامل به تاثیرات فرهنگی بنگریم؛ اما واقعیت این است که بخش دیگری از فعالیت‌های فرهنگی امرار معاش افرادی است که با تولید کالاهای فرهنگی انجام می‌شود و در تعطیلی‌هایی که صورت می‌گیرد این موضوع کلاً مغفول مانده است.
از طرف دیگر الان اسفندماه نیست که اطلاعات‌مان درباره این بیماری بسیار کمتر از امروز بود و فکر می‌کردیم این بیماری با 2 هفته تعطیلی ریشه‌کن می‌شود یا پیش از این فکر می‌کردیم با آمدن فصل گرما شیوع بیماری کمتر خواهد شد.
اگر زمان این بیماری مشخص بود، شاید این تصمیم‌ها معنای منطقی‌تری پیدا می‌کرد اما وقتی اطلاعات ما درباره واکسن کرونا، نتیجه‌بخش بودن آن روی انسان‌ها و اینکه بیماری تا چه زمانی ادامه دارد مشخص نیست و به همین دلیل پیش‌بینی‌هایمان هم در افق زمانی طولانی‌مدت است، چطور می‌توانیم تئاتر و سینما یا هر حوزه کاری دیگری را، بدون در نظر گرفتن نتایج اقتصادی این موضوع بر خانواده کسانی که در این حوزه فعالیت می‌کنند، تعطیل کنیم؟
تمرکز بر بالا بردن آگاهی مردم
البته این حرف من اصلاً به معنای بی‌توجهی به بیماری کرونا نیست چون خودم در زندگی شخصی و کاری درباره کرونا جزو سختگیرترین آدم‌ها هستم و ابداً منظورم کم‌توجهی به راه‌های مقابله با ابتلا به کرونا نیست، اما فکر می‌کنم راهکار درست بالا بردن آگاهی مردم است و در کنار آن اجرای موارد قانونی برای کسانی که پروتکل‌ها را رعایت نمی‌کنند تا از این طریق موظف شوند پروتکل‌ها را رعایت کنند.
باید آگاهی آنها را بیشتر کنیم برای اینکه ناقضان پروتکل‌ها بدانند چقدر رعایت این موارد تاثیرگذار است. شنیده‌ام در هفته جاری، ستاد کرونا اعلام کرده است مردمی که ماسک نمی‌زنند جریمه می‌شوند. به نظرم این کار یکی از راهکارهاست. از آنجا که در تئاتر و سینما مشغول هستم، از نزدیک شاهدم که چقدر اصول و پروتکل‌ها رعایت می‌شود و به همین دلیل تصمیم تعطیلی سالن‌های تئاتر و سینما منطقی نیست.
خروجی این کار آسیب رساندن به کانون خانواده افرادی است که از طریق تئاتر و سینما امرار معاش می‌کنند. بنابراین در عین حال که ما باید تعداد مبتلایان را از هر راهی که امکان دارد کاهش دهیم، مسئولان باید تمرکز خود را بر بالا بردن آگاهی و رعایت پروتکل‌ها بگذارند نه اینکه سالن‌های تئاتر و سینما را تعطیل کنند.
*فارغ از اشخاص، این تعطیلی‌ها به سالن‌های تئاتر و سینما چه آسیبی می‌زند؟
پاسخ این سوال مربوط به همان چرخه‌ای است که پیش از این درباره‌اش صحبت کردیم. تعداد زیاد سالن‌های نمایشی در شهر تهران به عنوان پایتخت ایران مربوط به سالن‌های خصوصی است. یک تعداد سالن‌های مشخص دولتی هم داریم، اما بیشتر سالن‌ها خصوصی هستند.
90 درصد سالن‌های نمایش و کارکنان آنها درون این چرخه هستند. نمی‌توانیم آنها را از این موضوع جدا کنیم. این سالن‌ها باید اجاره سالن، دستمزد کارمندان، هزینه آب، برق، گاز و... را تامین کنند. به علاوه بدنه دولتی هم از این موضوع جدا نیست.
*در این مدت یکی 2 سالن تئاتر تعطیل شدند. فکر می‌کنید اگر این روند ادامه پیدا کند، شاهد تعطیلی سالن‌های بیشتری خواهیم بود؟
به نظر می‌آید نتیجه نگران‌کننده این روند تعطیلی سالن‌ها خواهد بود. من سال‌هاست در خانواده تئاتر نفس می‌کشم و تجربه می‌کنم و می‌دانم خانواده تئاتر بسیار مقاوم هستند پس تلاش می‌کنند راهکارهایی را پیدا کنند که این اتفاق‌ها نیفتد و چراغ تئاتر همیشه روشن بماند، اما به هر حال در این ماجراها حتماً بخش‌هایی هستند که آسیب می‌بینند و گاهی این آسیب‌ها جبران‌ناپذیر است.
فکر می‌کنم آنچه اکنون ضرورتش را احساس می‌کنیم بالا بردن آگاهی مردم برای حفظ پروتکل‌ها و از طرفی مجازات‌های قانونی برای کسانی است که پروتکل‌ها را رعایت نمی‌کنند چون کرونا زمان‌دار نیست.
*تجربه شما در تئاتر سنگلج چطور بود؟ مردم چقدر برای رعایت پروتکل‌ها همراهی می‌کردند؟
در حوزه مخاطب و هنرمندانی که به سالن ما می‌آمدند، به قطع و یقین می‌توانم بگویم 90 درصد پروتکل‌ها رعایت می‌شد. در 10 درصد موارد ممکن بود با افرادی در گروه‌های نمایشی روبه‌رو شویم که پروتکل‌ها را جدی نمی‌گرفتند، اما من با جدیت تمام گروه را تهدید به تعطیل کردن کردم و گفتم چنانچه جدی نگیرید، اجازه اجرا نخواهم داد چون آسیبی که ممکن است بر اثر رعایت نکردن پروتکل‌ها وارد شود جبران‌ناپذیر خواهد بود.
در مورد مردم هم به همین ترتیب بود. 10 درصدی بودند که باعجله به زمان اجرا رسیده بودند، ماسک نداشتند و می‌خواستند سریع وارد سالن شوند. البته این موضوع مربوط به اوایل شیوع کرونا بود. ما ماسک‌هایی تهیه کرده بودیم و آن را به رایگان در اختیار مردم قرار می‌دادیم و اجازه نمی‌دادیم کسی بدون ماسک وارد شود، از طرفی یک ربع قبل از شروع نمایش که معمولاً تعداد تماشاگران در این بازه زمانی بیشتر می‌شود در سالن نمایش را باز می‌کردیم و بلافاصله تماشاگر را به سوی سالن راهنمایی می‌کردیم تا در جای خود بنشینند.
تمام مدتی که مردم در سالن بودند و حین اجرا باز هم کنترل می‌کردیم تا کسی ماسک را از روی صورتش برندارد. ضمن اینکه برنامه‌ریزی شده که در سالن‌های نمایش و سینما صرفاً 50 درصد ظرفیت را بلیت‌فروشی کنند؛ یعنی امکان فروش بیشتر نداریم حتی در نمایش‌های پرطرفدار، که خوشبختانه ما هم نمایش‌های پرجمعیت داشته‌ایم و باید یک سانس یا یک روز دیگری برای این اجراها بگذاریم.
نکته دیگر ضدعفونی کردن علاوه بر نظافت روزانه است. نظافت کاری است که همیشه انجام می‌دادیم، اما ضدعفونی کردن مازاد بر نظافت است. حتی درباره لوازم گریم هم سعی کردیم پروتکل‌ها را رعایت کنیم چون پیش از این، مواد پایه‌ای لوازم گریم ثابت بود و در نهایت برس‌ها یا لوازمی از این دست برای هر بازیگر تعویض می‌شد؛ اما الان همه اینها را تفکیک کرده‌ایم و این موضوع با وجود اینکه هزینه مضاعفی به ما تحمیل کرد اما پذیرفتیم و مرکز هنرهای نمایشی نیز ما را حمایت کرد؛ یعنی ما الان لوازم گریم را برای هر فرد جدا کرده‌ایم.
اطلاعات امروزمان به ما می‌گوید چگونه می‌توانیم در کم کردن چرخه مبتلایان به کرونا عمل کنیم و در سالن های تئاتر هر آنچه تاکنون اطلاعات داریم، آن را رعایت کرده‌ایم مگر مواردی که هنوز اطلاعات آن را نداشته باشیم. پس چرا باید تعطیل شویم؟ فرق ما با بقیه کسب‌وکارها چیست؟
در حوزه فیلم و سریال نیز چنین است و بر اساس تجربه شخصی‌ام می‌گویم پروتکل‌ها رعایت می‌شود. نمی‌خواهم بگویم هیچ پروژه یا سالنی نیست که در رعایت پروتکل بی‌دقتی کند، اما 90 درصد ما این قوانین را رعایت می‌کنیم؛ به هر حال مانند هر قانون دیگری که 10 درصد خطا دارد، در این مورد نیز همین‌گونه است.
پس انتظار داریم ستاد کرونا حامی وضعیت اقتصادی این خانواده‌ها باشد، خانواده‌هایی که به طور مستقیم درگیر تعطیلی سالن‌های تئاتر و سینما می‌شوند. ما باید در زنده بودن چرخه جامعه تمام تلاش‌مان را برای کنترل کرونا انجام دهیم.
دیدگاه تان را بنویسید