بیمه بیکاری هنرمندان متناسب با نرخ تورم و خط فقر باشد

اعتمادآنلاین| در روزهای پایانی هفته گذشته جمعی از اعضای خانه سینما به نمایندگی از هنرمندان در نشستی با محمد شریعتمداری وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی به طرح مسائل و مطالبات قانونی خود پرداختند و خواستار رفع مشکلات به صورت دائمی شدند.

در این نشست که با حضور منوچهر شاهسواری، فاطمه معتمدآریا، امین تارخ، محمدعلی نجفی، آتیلا پسیانی و... برگزار شد، مباحث مطرح شده بیشتر حول محور مشکلات نظام بیمه‌ای مشاغل آزاد از جمله اهالی سینما متمرکز بود. وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با تأکید بر لزوم شناخت نواقص، تشکیل کمیته‌ دائمی برای پیگیری مطالبات هنرمندان را پیشنهاد داد.

شریعتمداری همچنین بار دیگر خبر تصویب آیین‌نامه اجرایی بیمه بیکاری هنرمندان را تأیید کرد. خبری که پیش از این از طریق وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به شکل رسمی اعلام شده بود.

تورج منصوری فیلمبردار باسابقه و رئیس انجمن فیلمبرداران سینمای ایران که در ادوار مختلف با حضور در ترکیب هیأت مدیره خانه سینما پیگیر مطالبات اهالی سینما درباره بیمه بوده، در گفت‌وگو با ما ضمن ارائه شرح تاریخی از وضعیت بیمه دست اندرکاران سینما، از وضعیت کنونی و نیازها برای آتیه روشن گفته است. با حذف سؤالات مطرح شده، ماحصل گفته‌های او را در ادامه می‌خوانید:

‌سینماگران، صیادان آزاد ماهی در دریای جنوب

اواخر دهه 60 و اوایل دهه 70 دوره آخر ریاست جمهوری آقای هاشمی رفسنجانی همت شد تا امر معوقه 70 ساله بیمه تأمین اجتماعی هنرمندان و دست‌اندرکاران سینما به سرانجام برسد.

بنده به عنوان مدیر عامل خانه سینما با همراهی آقای حمید پورافضل ناظر مالی وزارت ارشاد در رایزنی با آقای میرسلیم وزیر وقت ارشاد و آقای کرباسیان مدیرعامل سازمان تأمین اجتماعی به معاهده سه‌جانبه رسیدیم. در هفت شب و روز جشن و پایکوبی اعلام شد که سینمای ایران بعد از 70 سال بیمه شده است. درباره مشخصات بیمه به تفاهم خوبی رسیده بودیم.

بیمه هر سازمان بر اساس مقیاس‌هایی چون سختی کار، ساعت کار، خطرپذیری، زمان بازنشستگی و... طراحی می‌شود. آن زمان شغل مشابهی برای سینما وجود نداشت.

با شتابی که برای سرانجام رسیدن کار وجود داشت شغل سینما به کار صیادان آزاد ماهی در دریای جنوب تشبیه شد. بر این اساس به جای شیلات، خانه سینما به عنوان صاحب کار فرضی مطرح شد و شماره کارگاه گرفت. حق کارفرما توسط وزارت ارشاد از محل درآمد سینماهای کل کشور (2 درصد) به صندوق خانه سینما واریز می‌شد.

اعضای خانه سینما بر اساس شغل‌شان در سه رده طبقه‌بندی شدند. مدیران با سقف رقم خودشان را بیمه کردند و گروه‌هایی که جنبه کارگری داشتند از جمله بازیگران بدلکار با ضرایب پایین‌تر، کف رقم را پرداخت می‌کردند. با این حساب سهمی که از وزارت ارشاد دریافت می‌شد به همین تناسب تقسیم می‌شد.

‌بیمه خویش‌فرمای تاکسیرانی برای اهالی سینما

با جابه‌جایی دولت آقای هاشمی رفسنجانی و تغییر مدیران سینمایی و رفتن آقایان بهشتی و انوار که عاشق واقعی سینما بودند، شرایط تغییر کرد.

مدیریت جدید سازمان تأمین اجتماعی اعلام کرد که بخشی از مسیر غیرقانونی طی شده است. در نهایت تا زمانی که آقای سیف الله داد معاونت امور سینمایی را به دست گرفته و پیگیر امور شود، یک دوره گذار طی شد و بدهی بالایی از سوی وزارت ارشاد به سازمان تأمین اجتماعی تحمیل شد.

این بدهی بهانه خوبی بود تا سازمان تأمین اجتماعی بیمه سینماگران را تعطیل کند. آقای سیف‌الله داد باید دولت اصلاحات را کم خرج می‌کرد. نهایت تلاش او این شد که بدهی وزارت ارشاد بخشیده شود و با کسر امتیازات از بیمه، تفاهمی تازه شکل گرفت.

خانه سینما دیگر به عنوان کارفرمای فرضی محسوب نمی‌شد و اهالی سینما بر اساس نظام کاملاً آزاد بیمه شدند. درجه‌بندی از بین رفت و همه یکسان به کف بیمه رسیدند. هر چه از این دوران گذشت ذره ذره از امتیازات بیمه هم فرو ریخت.

به عنوان مثال دو سه بیمارستان ممتازی که برای اهالی سینما در نظر گرفته شده بود تا مطابق با شأن فرهنگی‌شان بدون معطلی به آن مراجعه کنند، از بین رفت. دفتری که برای خدمات درمانی در خانه سینما دایر شده بود، تعطیل شد و... در نهایت بیمه خانه سینما شیری بی‌یال و اشکم شد و در حد بیمه خویش‌فرمای تاکسیرانی برای راننده‌های تاکسی تنزل پیدا کرد.

نمی‌توان به هر همکاری تن داد

بیکاری برای همه پیش می‌آید و برای اهالی سینما بیشتر. کار اغلب اهالی سینما مقطعی است. ممکن است کاری پیشنهاد نشود یا مثل شرایط اپیدمیک امروز تولیدات تعطیل شود و یا اساساً کار پیشنهادی مناسب طبع هنری‌ یک سینماگر نباشد.

اغلب هنرمندان به خاطر علو طبع، برای فرار از بیکاری حاضر نیستند به همکاری با هر اثری تن بدهند. نمی‌توان از امثال آقای کیمیایی، مهرجویی و تقوایی و... انتظار داشت که برای سیر کردم شکم‌شان هر کاری را انجام دهند.

اهالی این حرفه بیمه بیکاری ندارند و با این میزان سطح تحصیلات و خدماتی که به فرهنگ کشور کرده‌اند باید به شیوه درویشی کنج خانه بنشینند و با سیلی صورت‌شان را سرخ نگه دارند.

در مسیر رسیدن به شرایط مطلوب

باید شکل کج‌دار و مریز موجود که هر سال نیازمند چکش‌کاری است یک بار و برای همیشه به سرانجام مطلوب برسد. با حضور گروه خبره از هر دو طرف حاکمیت و دست‌اندرکاران سینما _ آدم‌هایی که بتوانند تصمیم بگیرند و تصمیم‌شان ضمانت اجرایی داشته باشد_ بیمه اهالی سینما شبیه همان چیزی شود که حداقل به شکل اخلاقی در روزهای ابتدایی تدوین شد.

حقوق بازنشستگی اهالی سینما با کارمندان هم رتبه تلویزیون معادل‌سازی شود. سیمای جمهوری اسلامی ایران که رسانه تحت اختیار حکومت است و از قواعد و فرمول‌های استخدامی کاملاً قانونی استفاده می‌کند. حداقل با در نظر گرفتن تورم و بر اساس میزان خط فقر، حق بیکاری پرداخت شود. در دوران بیکاری حق بیمه و سرانه درمان دریافت نشود.‌

منبع: روزنامه ایران