نظارت صداوسیما بر فضای مجازی یک رانت اضافی به سازمانی‌ست که صلاحیت لازم را ندارد

اعتمادآنلاین| روز گذشته مجلس شورای اسلامی مصوبه‌ای را تصویب کرد که محتوای آن باعث شد زمزمه‌هایی مبنی بر گرانی اینترنت از یکسو و همچنین اختصاص بخشی از فروش اینترنت به سازمان صداوسیما و تامین بخشی از بودجه سازمان از این طریق ازسوی دیگر مطرح شود. البته چند ساعت بعد از تصویب این طرح برخی از اعضای کمیسیون تلفیق ماهیت مباحث مطرح شده را تکذیب کردند اما واکنش وزیر ارتباطات به گرانی اینترنت در سال آینده باعث شد این نگرانی کماکان نسبت به چگونگی اجرای این مصوبه وجود داشته باشد.

بشیر معتمدی (استاد دانشگاه در رشته ارتباطات و رسانه) با اشاره به این تصمیم مجلس شورای اسلامی گفت: این مصوبه دو بعد دارد: نخست اینکه نگرانی‌هایی مبنی بر گرانی اینترنت در سال آینده به وجود آمده است که با واکنش‌های وزیر ارتباطات هم همراه بود.

از طرفی بر اساس این مصوبه قرار است بخشی از منابع فروش اینترنت در کشور در اختیار سازمان صدا و سیما قرار بگیرد. سازمان صدا و سیما در چند سال اخیر منابع بسیار بالایی از طریق آگهی برای خود دست و پا کرده است. تا جایی که آیت‌الله جوادی آملی در دیدار با رئیس سازمان صدا و سیما نسبت به این حجم از آگهی انتقاد کردند.

از طرفی گویا قرار است با تصویب این طرح نظارت بر فضای مجازی را زیرنظر ساترا در اختیار سازمان صدا و سیما قرار دهند. نهادی که خودش به دلیل ضعف در برنامه‌سازی فاقد صلاحیت نسبت به نظارت بر رفتارهای مخاطبان در فضای مجازی است.

وی افزود: فضای مجازی فضایی است که در آن همه آزادانه می‌توانند تولید محتوا کنند و حالا اینکه وظیفه نظارت را برعهده نهادی زیرمجموعه سازمان صدا و سیمایی قرار دهند که نتوانسته است خودش را به درستی اداره کند، مصداق نقض غرض است. از طرفی اینکه بخواهند از محل افزایش قیمت اینترنت بودجه‌ای در اختیار سازمان صداوسیما قرار دهند هم اشتباه است. ضمن اینکه صداوسیما نیازی ندارد در فضای مجازی تولید محتوا کند.

این سازمان اگر در همان بسترهای شبکه‌هایی که دارد بتواند برنامه‌های خوب و مفید تولید کند به راحتی می‌تواند در فضای مجازی هم بازنشر داده شود.

همانطور که وقتی کیفیت برنامه‌ها پایین است و اشتباه‌هایی در برنامه‌سازی صورت می‌گیرد به سرعت در فضای مجازی به نقد گذاشته می‌شود. سیستم صداوسیما باید از این نگاه یکسونگرانه نسبت به فضای مجازی دست بکشد. تا زمانی که این نگاه قیم مآبانه و از بالا به پایین نسبت به رسانه وجود دارد؛ وضعیت صداوسیما اصلاح نخواهد شد.

این استاد دانشگاه با اشاره به بودجه‌های هنگفت سازمان صداوسیما گفت: وقتی نظارتی روی عملکرد سازمان وجود ندارد نسبت به خرج کردن بودجه هم حساسیتی نیست و شاهد هستیم با این میزان بودجه‌ای که سازمان دریافت می‌کند خروجی مطلوبی ارائه نمی‌کند. تلویزیون باید بپذیرد که تولید محتوا در فضای مجازی وظیفه‌اش نیست و در این زمینه کاملا ناتوان است چراکه زمین بازی صداوسیما در اینترنت نیست و باید روی برنامه‌سازی درست در سازمان تمرکز کند.

ضمن اینکه فضای مجازی صدای پنهان بخش بزرگی از جامعه است که نماینده‌ای در تلویزیون و برنامه‌های سازمان صداوسیما ندارد و اینکه بخشی از مجلس و صداوسیما بخواهد با تصویب مصوبه‌هایی فضا را برای مخاطب فضای مجازی تنگ‌تر کند، راهی جز شکست روبروی چنین طرح‌هایی نیست.

سیاستگذاران فرهنگی باید این موضوع را درک کنند برای رسیدن به یک اعتماد عمومی نیازمند اقناع عمومی هستند و محدود کردن و تشدید نظارت بر فضای اینترنت که بسیار نامحدود است، شیوه‌ای منسوخ شده و غیرکارشناسی است.

وی با بیان اینکه رفتارهای مجلس در برخی زمینه‌ها کاملا سیاسی است، گفت: متاسفانه نگاه سیاسی درون مجلس جلوی کارهای کارشناسی را گرفته است و نگاه توام با حب و بغض باعث شده شاهد تصویب مصوبه‌هایی باشیم که کاملا غیرکارشناسی و عجولانه صورت می‌گیرد.

حتی شاهد هستیم سر مسئله پروتکل الحاقی و دعوایی که راه افتاد تا زمانی که رهبری ورود نکردند این ماجرا ادامه داشت و جالب اینجاست که شخصی مانند آقای حسین شریعتمداری که از شخصیت‌های مورد تایید جناح اصولگراست هم نسبت به رفتار نمایندگان سر این موضوع انتقاد می‌کند و این نشان می‌دهد رفتارهای هیجانی جای کارهای کارشناسی را در مجلس گرفته است.

در ماجرای مصوبه مجلس درباره اینترنت هم نبود نگاه کارشناسی باعث شده نگرانی‌های زیادی درباره تفسیرهای مختلف از آن به وجود بیاید که در نهایت اگر این اتفاق رخ دهد بر ضد خودش عمل خواهد کرد و نتیجه مطلوبی در پی نخواهد داشت.

در تمام دنیا هزینه مصرف اینترنت هر روز کمتر می‌شود و ما در ایران بر سر گران نشدن آن باید نگران باشیم. همانطور که مسائل مصرفی دیگر مثل خودرو و گوشی تلفن همراه در تمام دنیا ارزان می‌شود و در اختیار مردم قرار می‌گیرد اما در ایران تبدیل به کالای لوکس می‌شود. با این مصوبه که صداوسیما را در نظارت بر عملکرد فضای مجازی دارای حق می‌کند یک رانتی را در اختیار سازمانی قرار می‌دهیم که صلاحیت انجام آن را ندارد.

معتمدی در پایان با اشاره به پایان دوره پنج‌ساله مدیریت علی‌عسکری بر سازمان صداوسیما گفت: بر اساس پیش‌بینی‌ها احتمال اینکه آقای علی عسکری باز هم مدیریتشان را ادامه دهند، زیاد است ولی تصمیم‌هایی که در سازمان صداوسیما گرفته می‌شود ربطی به آدم‌هایی که می‌آیند و می‌روند، ندارد. باید صریح گفت که یک هسته تصمیم‌گیری در سازمان است که نه اقتضائات رسانه را می‌شناسد و نه شناختی نسبت به نیازهای جامعه دارد.

همین هسته مرکزی کماکان می‌خواهد صداوسیما را با همین شیوه جلو ببرد و با تغییرات مدیریتی هم اتفاقی نمی‌افتد. عمده مشکل این فضا هم به خاطر عدم نظارت است. هر جا نظارت نباشد دچار مشکل می‌شود. صداوسیما به هیچ کجا پاسخگو نیست و همین باعث می‌شود هیچ‌گاه تلاشی برای اصلاح خود انجام ندهد.

منبع: ایلنا