نگاه جدی گاو سفید به خرس طلایی!

اعتمادآنلاین| هفتاد‌ویکمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم برلین از امروز (دوشنبه 11 اسفند) به‌مدت پنج روز به‌طور نمادین و آنلاین در این شهر تاریخی آلمان برپا می‌شود و جمعه شب این هفته برابر با 15 اسفند با اهدای جایزه خرس طلایی به بهترین فیلم قسمت مسابقه و خرس‌های نقره‌ای به سایر برگزیدگان پایان می‌گیرد.

محدودیت‌های ناشی از رواج کرونا عاملی است که برلین را به‌حال و روز فعلی‌اش درآورده و همان محدودیت‌ها بلایی مشابه را بر سر جشنواره کن فرانسه هم آورده بود، به حدی که حتی شکل نمادین آن نیز در وقت مقرر (اواخر اردیبهشت تا اوایل خرداد) برگزار نشد.

به‌واقع از بین 3 جشنواره نخست سینمای جهان فقط جشنواره ونیز بود که اواسط شهریورماه به‌طور واقعی و با حضور اهالی شاخص سینما و تماشاگران ولو با تعدادی بسیار کم و با رعایت پروتکل‌های بهداشتی در این شهر کهن ایتالیایی برگزار شد. ولی ابتدا کن و سپس برلین به‌راهی وارد شدند که با شرایط پر استقبال و پرسروصدای سال‌های قبلی‌شان زمین تا آسمان فرق داشته است و بیشتر به برگزار نشدن شبیه بوده تا اجرا و برپا شدن.

یقین همسر، اشتباه قاضی

با هر تعداد تماشاچی و با هرگونه مدل برگزاری، جشنواره برلین که آن را برلیناله هم می‌نامند قسمت‌ها و روال عادی‌اش را حتی‌المقدور حفظ کرده است و در همین راستا در مهم‌ترین بخش خود که همان قسمت مسابقه است 15 فیلم را شرکت داده که اگر چه از رقم معمول در این قسمت (18 تا 19 فیلم) کمتر است اما با احتساب شرایط کرونایی باید آن را معقول دانست.

برلیناله ید طولایی در اهدای جوایز خود به آثار جهان سومی و کلاً به فیلم‌هایی دارد که کمتر کسی انتظار آن را داشته و از این بابت در بسیاری از سال‌ها ناظران را شگفت‌زده کرده ولی اگر در این خصوص باز با ابهام روبه‌رو هستیم.

شکی نیست که ایران در قسمت مسابقه با کار تازه‌ای از بهتاش صناعی‌ها و مریم مقدم شرکت کرده است. این فیلم «قصیده گاو سفید» نام دارد و در جشنواره فجر سال پیش در تهران پخش شد و راجع به زنی است که شوهرش در دادگاه مقصر شناخته شده و به اعدام محکوم شده و این حکم به اجرا هم درآمده است اما زن او یقین دارد که شوهرش قربانی یک اشتباه شده و اصلاً مرتکب جرمی نشده بود.

صناعی‌ها و مقدم در همین راستا شرایط قاضی دادگاهی را هم که این حکم را صادر کرده، مقابل دید بینندگان قرار می‌دهند و مشخص می‌شود که قاضی هم به اشتباه خود پی برده و قصد جبران دارد. قاضی به آرامی به زن مذکور اطمینان خاطر می‌دهد و از او می‌خواهد که احساس گناه نکند اما در همین فرایند بین آنها علاقه‌ای هم شکل می‌گیرد که موضوع را پیچیده‌تر و بدخیم‌تر می‌کند.

شایان ذکر است که «قصیده گاو سفید» دومین فیلم بلندی به‌شمار می‌آید که بهتاش صناعی‌ها ساخته و فیلم قبلی او «احتمال باران اسیدی» نام داشت که شمس‌لنگرودی در آن برای اولین‌بار در یک فیلم بلند شرکت و هنر بازیگری را تجربه کرد و نحوه برخورد کارشناسان و مردم با آن فیلم نیز بالنسبه مثبت بود.

سناریوی آن فیلم را مریم مقدم، پوریا رحیمی سام و علیرضا ثانی‌فر که آخری بازیگر فیلم‌های کوتاه است نوشته بودند و نگارندگان سناریوی «قصیده گاو سفید» صناعی‌ها، مقدم و مهرداد کوروش‌نیا بوده‌اند.

رقبایی سخت برای ایران

قدر مسلم اینکه صناعی‌ها و مقدم برای پیروزی در قسمت مسابقه برلیناله امسال رقبای سختی دارند و در سالی که تعداد محصولات مشترک در قسمت مسابقه تقریباً برابر با فیلم‌های تک‌کشوری است هر نتیجه‌ای را می‌توان متصور دانست.

با تأکید بر اینکه فرانسه هم در تأمین سرمایه تولید «قصیده گاو سفید» سهیم بوده، باید «آلباتروس» ساخته زاوی ‌یر بوواز فرانسوی، «فابیان به سراغ سگ‌ها می‌رود» به کارگردانی دومینیک گراف از کشور میزبان جشنواره (آلمان)، «من مرد تو هستم» ساخته ماریا شریدر آلمانی، «معرفی» کاری تازه از سینمای بالنده کره‌جنوبی به‌کارگردانی هوتک‌سانگ سو، «نور طبیعی» ساخته دنس ناگی مجاری و «Petite Maman» کار تازه سلین شیامای فرانسوی را سایر آثاری دانست که توانایی بالقوه تصاحب خرس طلایی را دارند. برخی صاحبنظران هم می‌گویند با توجه به پیشینه جشنواره برلین در اهدای جوایز اصلی‌اش به آثار آسیایی طی 15 سال اخیر نباید از پیروزی احتمالی فیلمی به‌نام «چرخ سرنوشت و خیال» در رقابت امسال تعجب کرد و این فیلمی است که ریوسوکی هاماگوچی ژاپنی ساخته و روانه «برلین 2021» کرده است.

آینده‌داران در کنار نامداران

برلین مثل معمول قسمت‌های دیگری بجز بخش مسابقه هم دارد اما به سبب محدودیت‌های کرونایی از شمار و حجم آنها کاسته شده است.

با این حال قسمت‌های موسوم به «رویارویی‌ها»، «پانوراما» و «نگاه آلمانی» نیز در برلیناله امسال دایر است و برای دو قسمت اول داورانی ویژه و متفاوت در نظر گرفته شده‌اند و بر اساس آرای آنان جوایزی به برگزیدگان آنها هم اهدا می‌شود.

اکثر فیلم‌های این قسمت‌ها ساخته افرادی غیر‌مشهور ولی با استعداد و آینده‌دار و در حال شکوفایی است اما در میان فیلم‌های بخش «رویارویی‌ها» به کار جدیدی از آلیس دیوپ فرانسوی و با تجربه به‌نام «ما» و همچنین «طعم» ساخته «لی بائو» نامدار و شرق آسیایی برخورد می‌کنیم که کار بائو با بودجه مشترک سه‌کشور شرق آسیایی و دو کشور اروپایی (آلمان و فرانسه) تهیه و روانه جشنواره مجازی امسال برلین شده است.

وعده‌ای که شاید شکل نگیرد

با تأکید بر اینکه کار جدید دنیس کوت کانادایی به‌نام «Social Hygiene» نیز از کارهای حاضر در بخش «رویارویی‌ها» است، متذکر می‌شویم که مجریان برلین وعده داده‌اند در اواخر خرداد یا اوایل تیر سال آینده با دعوت تعدادی از برگزیدگان جشنواره مجازی امسال و یا نامداران سینما به برلین و برگزاری آیین‌های محدود با حضور آنها، برپایی جشنواره فعلی به‌صورت آنلاین و مجازی را جبران کرده و خاطرات خوش برلین را تجدید خواهند کرد ولی در صورتی که در آن زمان کرونا در آلمان همان‌قدر تحت کنترل و کم‌ضرر باشد که آنها می‌خواهند! وعده‌ای که با بساط آشفته فعلی جهان شاید هرگز شکل‌نگیرد.‌‌

منبع: روزنامه ایران