دوست عزیز با من فارسی حرف بزن!

اعتمادآنلاین| ‌ نجمه خیری- درِ اتاق جلسه را باز می‌کنم، مدیر که مردی جاافتاده، سرشناس و خلاصه آدم مهمی است با صدای بلند می‌گوید، هِلو و احوال‌پرسی را با همان زبان انگلیسی ادامه می‌دهد.

به گزارش اعتمادآنلاین، من گیج شده‌ام، حتی یک نفر غیر ایرانی در این جمع نیست. زیر لب گفتم «مدیر عزیز، شما که به ظاهر هر چه کتاب‌ بوده خورده‌ای، با من فارسی حرف بزن» اما صدایم در خنده‌ بلند همکارها گم می‌شود.

نشسته‌ایم توی کافه، همه را کم و بیش می‌شناسم جز دو نفری که به واسطه دعوت دوستی آمده‌اند، خوش‌مشربند و مدام خاطره تعریف می‌کنند. من اما فقط نصف حرف‌هایشان را متوجه می‌شوم. نصف دیگر فقط کلمات ربطش را می‌فهمم. از ... شد... تا... و یکسری کلمه که شاید چند تای آن درست ادا می‌شود و بقیه با لهجه خودشان انگلیسی شده است.

برای فهمیدن نصف دیگر خاطراتشان، دو راه دارم، یا اینکه الکی سرم را تکان بدهم و لبخند مصنوعی بزنم یا بگویم «دوست عزیز راحت باش، فارسی حرف بزن، غریبه در جمع‌مان نیست»

بدون شک شما هم از این دست ماجراها در صندوقچه خاطراتتان کم ندارید. این روزها خیلی بیشتر از قبل، با آدم‌هایی مواجه می‌شویم که در صحبت‌های معمولی لغات انگلیسی، فرانسه، حتی اسپانیایی استفاده می‌کنند. حتما بعضی لغات و اصطلاحات در زبان دیگر مفهوم کامل‌تری را منتقل می‌کنند و بهتر است اصل کلمه گفته شود؛ اما اغلب، این مساله در گفتگوهای تخصصی پیش می‌آید و نه در محاوره معمولی، در مورد یک مساله ساده و غیر تخصصی.

تحلیل اینکه چرا ما فکر می‌کنیم با کامل فارسی حرف نزدن، آدم مهم‌تری هستیم، با سوادتر به نظر می‌آییم و بیشتر به ما بها داده می‌شود، را بگذاریم برای جامعه شناسان. اما آدم حیفش می‌آید، در سرزمینی که روزی آدم‌هایش با متل و مثل و شعر با هم حرف می‌زدند، حالا جوان‌هایش در هر سه جمله و برای بیان هر احساسی دست به دامن واژه‌های غربی می‌شوند.

قطعا این موضوع ربطی به خارج نشینی و تحصیل در خارج از کشور ندارد، چه بسا شما هم دوستانی ایرانی دارید که مثل دوست مهاجر من، همین طور که در ینگه دنیا خرید می‌کند، با لهجه شیرین یزدی با من درد دل می‌کند. فقط زمانی یادم می‌آید که الان یزد نیست، که با زبانی دیگر، درباره لباسی که خریده از فروشنده سوال می‌پرسد.

اینکه ما در گفتگوهایمان از لغات به جا و درست، ساده و همه فهم و صد البته فارسی استفاده کنیم، احترامی است که به طرف مقابلمان می‌گذاریم، احترامی است که به خودمان می گذاریم و به مفهومی که می‌خواهیم منتقل کنیم.

اینکه ما از لغات خوب فارسی و شعر و مثل در حرف‌هایمان استفاده کنیم، از مطالعه غنی و کامل ما خبر می‌دهد. اینکه ما از طرف مقابلمان بخواهیم کامل فارسی حرف بزند، به درجه تسلط ما بر زبان دیگر بستگی ندارد، نشان از احترامی است که برای این گفتگو قائلیم. پس « دوست عزیز با من فارسی حرف بزن.»