روایت نابرابری در فیلم «رحمان 1400»

اعتمادآنلاین| از آن‌جایی که اقبال این فیلم در بین مردم و تماشاگران در زمان اکرانش در اسفند 1397 و فروردین 1398 بسیار بالا بوده، باید گفت که آیا ویژگی‌های تکنیکی طنز این فیلم توانسته رکورد فروش روزانه را بشکند، یا به خاطر استفاده از سلبریتی‌های پرطرفدار این اتفاق رخ داده و یا این‌که روایت داستان فیلم بیان‌کننده دغدغه‌ها و نگرش‌های مخاطبان بوده است؟

به گزارش ایسنا، یک جامعه‌شناس در نقد فیلم‌ سینمایی «رحمان 1400»، اظهار کرد: هر چند ویژگی‌های طنز و بازیگران این فیلم تأثیر قابل توجهی در استقبال مخاطب از آن داشته است، اما می‌توان نشان داد که این دو ویژگی به تنهایی نمی‌توانسته موفقیت بالای این فیلم را رقم بزند.

حامد بخشی ادامه داد: در زمان اکران «رحمان 1400»، فیلم «ما همه با هم هستیم» نیز با حضور سلبریتی‌های همین فیلم و تعداد دیگری نظیر مهران غفوریان و لیلا حاتمی در عید فطر در همان سال اکران خود را آغاز کرد، اما نتوانست با «شبی که ماه کامل شد»، نرگس آبیار که یک تراژدی بود رقابت کند و فروش خوبی نداشت.

این نشان می‌دهد که متغیر حضور سلبریتی‌ها یا طنز بودن فیلم نمی‌تواند در آن بازه زمانی تبیین کاملی از اقبال مخاطب و فروش فیلم ارائه دهد. پس می‌ماند روایت و ساخت فیلم که توانسته با مخاطب رابطه خوبی برقرار کند.

وی با بیان این‌که «محور و هسته روایت این فیلم نابرابری است»، تصریح کرد: با این حال این نابرابری در فیلم «آیینه بغل» از نوع اجتماعی بود و با سیاست ارتباطی نداشت، اما نابرابری مطرح شده در رحمان 1400 مرتبط با سیاست است.

بخشی عنوان کرد: مضمونی که این فیلم پیوسته در روایت خود بیان می‌کند این است که حقی که از طبقه محروم بدون شایستگی غصب شده است توسط برخی افراد همچنان بازتولید می‌شود و «رحمان» هیچ‌گاه نمی‌تواند در این زمانه حق خود را از «جالوسی» بگیرد. حتی زمانی که جالوسی عملاً مسئول سقوط او به پایین ساختمان است نیز فردی را پیدا می‌کند که با پرداخت مبلغی پول، گناه او را گردن بگیرد. حتی در پایان فیلم که به نظر می‌رسد جالوسی به خاطر فساد اخلاقی دستگیر شده است، مشخص می‌شود که این خیالی بیش نیست. در واقع، جالوسی‌ها همواره می‌توانند با ارتباطات و ریاکاری خود از چنگال عدالت قانونی بگریزند.

این جامعه‌شناس با اشاره به این‌که «موفقیت رحمان 1400 را باید در بیان مسئله اجتماعی ادراک شده توسط جامعه دانست»، خاطرنشان کرد: این فیلم انگشت بر معضل اجتماعی گذاشته که در ذهنیت جامعه، به درست یا نادرست فعال شده است و بسیاری چنین می‌پندارند که عدالت اجتماعی در جامعه به سختی تحقق می‌یابد و حتی شاید خود جامعه بی‌عدالتی را بازتولید می‌کند.

بخشی ادامه داد: رحمان 1400 را باید از این نظر یک معرف اجتماعی دید که ذهنیت و نگرش جامعه در خصوص عدالت اجتماعی را مشخص می‌کند.

این فیلم به رابطه‌ای که در ذهن مردم میان حاکمیت و عدالت اجتماعی وجود دارد توجه می‌کند و از این جهت مورد استقبال قابل توجه مردم قرار گرفته که فرضیه‌ حفظ و بازتولید نابرابری توسط برخی سیاست‌ها را درخود جای داده و از واقعیت قابل توجهی برخوردار است.