مراسم رونمایی از مجموعه کتاب‌های «ایران من»

مراسم رونمایی از مجموعه کتاب‌های «ایران من»، جدیدترین اثر دکتر رضا منصوری اندیشمند ایرانی و استاد فیزیک این دانشگاه، عصر یکشنبه 25 اردیبهشت در کتاب‌خانه‌ی مرکزی دانشگاه صنعتی شریف برگزار شد.

در ابتدای این مراسم شهرداد میرزایی، مدیر انتشاراتِ دیبایه که ناشرِ این مجموعه‌ی 8 جلدی است، در سخنانی، با اشاره به این که رویایِ دکتر رضا منصوری، ایرانی است علمی که توسعه‌اش هدفِ رفاه مردمان این خانه را دارد، گفت: این ایران در دلِ خود یک پویایی فرهنگی نیز دارد که به ‌گمان من همسوی رشد علمی آن است.

وی افزود: ایرانِ ما و در وجوهی باورنکردنی با وجود موانعی متعدد و بی‌مانند هنوز فرهنگی است؛ در این سرزمین و همین شهرِ زیبای تهران، در دامنه البرز، در دشت ری، جنبشی فرهنگی پویا و زنده است تا به گوناگونی جهان بیافزاید و این سرزمین پرغبار را جان دهد. 

وی در ادامه با اشاره به مثال‌هایی از این پویایی فرهنگی گفت: در همین شهر که برای اجرای یک نمایش باید به دنبال مجوز بود و صدها مانع را رفع کرد و تالارهای نمایشِ اصلی دولتی و محدود هستند، در همین شهرِ ما در همین سال‌ها هر شب 150 نمایش روی صحنه رفته است حتا در خانه‌‌های کوچک و سالن‌‌های 40 نفره!  وی با اشاره به انتشارِ کتاب‌هایی مهم و قابل تامل در ایرانِ امروز گفت: در همین سرزمین موانع انتشار و سهمیه‌‌های کاغذ محدود که ناشران بزرگش متوقف شدند و تا دو دهه پیش همه کتابفروشی‌‌هایش کوچکتر از سی متر بودند، در یک دهه گذشته بیش از یک‌صد کتابفروشی بالای 500 متر فعال شده‌اند و کتابفروشی‌هایی داریم که هر یک روز هزار جلد کتاب می‌فروشند. و شمار آثار منتشره ده‌ها برابر رشد داشته است.

وی در همین زمینه افزود: در همین کشور راهی برای ورود آزاد به رادیو نیست، ما بیش از سه هزار پادکست فعال ایرانی داریم که برنامه‌‌های جذاب و شگفت‌انگیز و با بودجه‌های شخصی تهیه می‌کنند. پادکست‌هایی که برخی حتا بیش از یک میلیون شنونده داشته‌اند. همین مردم سالانه 80 فیلم سینمایی بلند و صد‌ها ساعت سریال و فیلم و پویانمایی برای سینمای خانگی تهیه می‌کنند که روزی ارتباطشان را با مخاطب قطع کردند ولی با توزیع در بقالی‌ها به خانه مردم رفتند تا امروز ....

وی در پایان سخنانش گفت: این‌ها نتیجه کار مردم است، که نه در برنامه توسعه است و نه در ردیف بودجه، این نمایی از جنبش فرهنگیِ مردم‌نهاد سرزمینِ ماست که شایسته است به آن ببالیم.

دکتر رضا منصوری مولفِ این مجموعه‌ی 8 جلدی هم در این نشست در سخنانی، با اشاره به انگیزه‌های خود برای تالیف این اثر گفت: این کتاب، کتابی‌ست برای همه‌ی ایرانیان چه در داخل و چه در خارج از کشور، در واقع هر آن‌کس که به ایران علاقه‌مند است می‌تواند این کتاب را بخواند. نامِ این کتاب را «ایران من» گذاشتم چون ایران خانه‌ی من است، متعلق به من است، ایرانِ من است، زیستن‌ام در آن معنی داشته و لذت‌ام در دیدن آرامش و رفاه ساکنان آن بود‌ه! من این کتاب را برای آن‌ها نوشته‌ام.

وی درباره‌ی موضوعاتی که در این مجموعه به آن اشاره شده است هم گفت: در این مجموعه سه موضوع کلی مطرح شده است؛ یکی توسعه‌ی علمی ایران، دیگری زبان فارسی به‌ عنوان زبان علم و دیگری هم موضوع دانشگاه، علم و تفکر مدرن. در حقیقت این سه موضوعْ خلاصه‌ی «ایران من» است. دوره‌ی اول کتاب‌های من، شامل ایران ۱۴۲۷، واژه‌گزینی در ایران و جهان، و نیز چهار سال در وزارت عتف، بیان تصور من از ایران گذشته و آینده، نقش زبان فارسی در توسعه‌ی ایران، و نیز تجربه‌ی اجرایی در زمینه‌ی علم و پیچیدگی اجرای ایده‌های توسعه‌ای آن در عالی‌ترین سطح‌ در ایران بوده است. 

رضا منصوری در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به این‌که به باور او، ما هنوز در ایران «دانشگاه» به معنای دقیق کلمه نداریم و آن‌چه داریم، مدارسِ عالی است، گفت: ممکن است و حتما برخی همکارانِ من از این گفته ناراحت شوند ولی ما هنوز در ایران مفهومِ دقیق دانشگاه را پیاده نکرده‌ای و آن‌چه داریم، حتی همین شریف، در واقع دانشگاه نیست. تجربه‌ی اجرایی در پژوهش ایران چشمان مرا به ‌روی واقعیت‌هایی باز کرد که آگاهی از آن پیش‌فرض هرگونه برنامه‌ریزی برای توسعه‌ی کشور است- که من از آن آگاه نبودم. این آگاهی، در دهه‌ی هشتاد، ذهن مرا به سوی مفهوم معماری علم پیش برد و نیز درک عمیق‌تری از دوره‌ی گذاری که در آن هستیم و نابسامانی‌هایی که در این دوره‌ی نقل- به معنی تخصیص دوره‌ی گذار به وضعیت علم و دانش در ایران- احساس می‌کنیم.

دکتر ناصر فکوهی انسان‌شناس و استاد دانشگاه تهران هم در این مراسم، با اشاره به دغدغه‌های رضا منصوری برای ایران و توسعه‌ی علمیِ آن گفت: متاسفانه ما آن‌قدر گرفتارِ مسائلِ بدیهی و پیش پا افتاده هستیم که اساسا نمی‌توانیم به مسائلِ مهم و کلانِ جامعه‌مان بپردازیم. وی با اشاره به این‌که شخصیت‌های علمی و دانشگاهی به خصوص در حوزه‌ی علوم انسانی، مانند پزشکانِ جامعه هستند، از این‌که آن‌ها نمی‌توانند آزادانه و بی‌دغدغه به درمان جامعه و بیانِ دردها بپردازند ابراز ناخرسندی کرد و وجود شخصیت‌هایی مانند رضا منصوری را که از علمی مانند فیزیک، دغدغه‌ی جامعه را دارد را قدر شمرد و موجبِ مباهاتِ جامعه دانست.

گفتنی است در این مراسم محمد جواد اردشیر لاریجانی و محمد رضا اجتهادی هم درباره‌ی ابعادِ شخصیتِ علمی، فردی و حرفه‌ای رضا منصوری سخن گفتند و انتشار این کتاب را پاسخ به یک نیازِ عمومی دانستند. در پایان این مراسم هم مراسم پرسش و پاسخ و رونماییِ نمادینِ این کتاب با حضور اساتیدِ دانشگاه شریف و دانشجویانِ این دانشگاه برگزار شد.