روح‌الله سهرابی مدیرکل نظارت بر عرضه و نمایش فیلم سازمان سینمایی در گفت‌وگو با فریدون جیرانی گفت: مطلقاً این‌طور نبوده که بگوییم همه سینمای ما باید ایدئولوژیک باشد. گرچه معتقدم سینما بالذات ایدئولوژیک است. سینمای آمریکا ایدئولوژیک است. آخرینش اوپنهایمر است که ذات و خود ایدئولوژی است.
به گزارش اعتمادآنلاین، بخش‌هایی از این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید و می‌بینید.
ما الان به فیلم‌ها پروانه ساخت می‌دهیم، ۱۸ تیتر یا ماده منهیات را امضا می‌گیریم اما بعد از چند صفحه تعهد و امضا می‌رود فیلم دیگری می‌سازد/ نگاه آرمانی و ایده‌آل شما در جامعه ما و در کشوری با ویژگی‌هایی که کشور ما دارد، نشدنی است
*همین الان اگر بخواهیم بررسی کنیم وقتی دولت‌های قبلی‌مان را قبول نداریم، وقتی فیلم‌های دوره اصلاحات را قبول نداریم، وقتی فیلم‌های دوره روحانی و میانه‌روها را قبول نداریم- آقای وحید جلیلی کتاب «سینمای سانسور» را نوشته- وقتی دوره‌ها را قبول نداریم، وقتی تمام رئیس‌جمهورهایمان ردصلاحیت می‌شوند معلوم است... وقتی از مدیریت فرهنگ ثابت می‌گویم یعنی در جمهوری اسلامی بعد از ۴۵ سال باید مدیریت فرهنگی ثابت شود. یک نفر نگوید آن دوره مزخرف بود. این قضیه خیلی تلخ است. می‌خواهم به این مساله برسیم که اگر این شورا نباشد و شورای پروانه نمایش داشته باشید چه اتفاقی می‌افتد؟
چه اتفاقی می‌افتد؟
*هیچ اتفاقی نمی‌افتد، آدم‌ها اتفاقاً محافظه‌کارتر می‌شوند و فیلم‌هایی می‌سازند که از شورای پروانه نمایش رد شوند.
آقای جیرانی، ما الان به فیلم‌ها پروانه ساخت می‌دهیم. ۱۸ تیتر یا ماده منهیات را امضا می‌گیریم. یعنی تعهد می‌دهند که این موارد را رعایت کنند مثل بحث مصرف مشروبات و دخانیات. بعد از چند صفحه تعهد و امضا می‌رود یک فیلم دیگری می‌سازد.
*طبیعی است.
نه طبیعی نیست. اتفاقاً می‌خواهم این را عرض کنم. ما حداقل‌های نظارتی را اتفاقاً برای ایجاد امنیت شغلی در سینما [در نظر گرفته‌ایم]، امنیت شغلی را از این لحاظ می‌گویم که خیلی از سرمایه‌گذاران ما اگر ببینند فضای سینمای ما ول و رهاست و نظارتی بر آن نیست، اساساً رها خواهند کرد. و خیلی از فیلم‌هایی که همین امسال تولید شده، بخش خصوصی پایش بوده، همان‌ها اگر نیایند یعنی امنیت شغلی سینماگران ما به خطر می‌افتد. چیزی که شما فکر می‌کنید و توصیه می‌کنید تصورم این است که یک نگاه آرمانی و ایده‌آل است، که در جامعه ما در کشوری با ویژگی‌هایی که کشور ما دارد، حداقل بشخصه معتقد هستم که نشدنی است و به دلیل سلایقی که در مدیریت‌ها هست، ولو اینکه همه در ذیل حاکمیت کلان فرهنگی پیش بروند، به قول شما مگر می‌شود در همین فضا فیلمی تولید شود و در دولت بعد توقیف شود؟ بله امکان دارد. بماند از روزی که آمده‌ایم اتفاقاً مسیر را طوری رفته‌ایم که در ادامه اگر فرصت شد، اشاره خواهم کرد که چه فیلم‌هایی را از توقیف بیرون آورده‌‌ایم. ولی در مجموع بنده بشخصه موافق آن رویکرد نیستم.
از همان ابتدای دولت و فعالیت آقای خزاعی این شعار بود که هیچ فیلمی در دوره ما توقیف نخواهد شد مشروط بر آنکه به فیلمنامه‌ای که داده و پروانه ساخت گرفته وفادار بماند
*من مستقیماً با دولت شما صحبت نمی‌کنم در مورد شورایی صحبت می‌کنم که سال‌هاست تشکیل شده.
ذات شورا را می‌گویید.
*بله. زمانی که در شورا نماینده بودم بحثم این بود، یک بار هم رفتند حذف کنند. مرحوم سیف‌الله داد هم می‌خواست شورا را حذف کند که البته آن زمان شورا خیلی کمرنگ بود و کلاً در حد درجه‌بندی فیلمنامه و مدتی هم کلیت فیلمنامه بود. نکته اینجاست که شورا کم‌کم سفت و سخت‌تر و پیچیده‌تر شد. من خودم فیلم ساخته‌ام؛ هیچ‌وقت فیلمنامه‌ای را که به شما داده‌ام نساخته‌ام. چیز دیگری ساخته‌ام. نکته اینجاست که این کار طبیعی است و پروانه نمایش گرفته‌ام.
این را قبول دارم. اتفاقاً همیشه به دوستان هم می‌گویم که تا ۲۰، ۳۰ درصد به شرط آنکه در مفهوم کلی تغییری ایجاد نشود، طبیعی است. من و شما فیلم ساخته‌ایم و می‌دانیم. طبیعتاً بعضی اتفاقات لحظه‌ای و حسی و اقتضای سر صحنه است و این‌طور نیست که از پیش در متن آورده باشم. منتها عرض من این است که اگر این اتفاق بیفتد... از همان ابتدای دولت [و فعالیت] آقای خزاعی شعاری بود که به نظرم خیلی شعار مهمی بود و به نظرم اگر سینماگرها و اهالی سینما به این امر دقت کنند، ایشان نکته مهم و قول بزرگی داده است. ایشان گفت هیچ فیلمی در دوره ما توقیف نخواهد شد مشروط بر آنکه به فیلمنامه‌ای که داده و پروانه ساخت گرفته وفادار بماند. حالا آن ۱۰، ۱۵ درصد که طبیعی است و به ذوق و سلیقه کارگردان برمی‌گردد. می‌خواهم عرض کنم سخت‌گیری‌ای که شما می‌گویید، اگر در جلسات شورای پروانه ساخت باشید، سخت‌گیری شورای فعلی اتفاقاً از جنس بگیر و ببند و محدود کردن و اصطلاحاً گرفتن حقی از کسی نیست.
*توصیه است.
سخت‌گیری از این جنس که یک نمودار تولید داریم، بررسی می‌کنیم که طی شش ماه اخیر مثلاً حدود ۱۲ فیلمنامه کمدی را مجوز داده‌ایم. ظرفیت اکران‌مان مگر چقدر است؟ چگونه می‌توانیم سال بعد این تعداد فیلم مخاطب را پوشش بدهیم و روی پرده بفرستیم؟ طبیعی است که از آن تاریخ به بعد کمی فتیله فیلم کمدی را پایین می‌کشیم و می‌گوییم بخش اجتماعی‌مان ضعیف است این را بالا ببریم. در واقع یک بازی می‌شود، استانداردسازی در تولید در موضوعات و تنوع مضمونی فیلم‌هاست. اگر سخت‌گیری هم هست شاید خیلی‌ها الان معترض باشند.
مطلقاً این‌طور نبوده که بگوییم همه سینمای ما باید ایدئولوژیک باشد؛ گرچه معتقدم سینما بالذات ایدئولوژیک است
*من با اینکه شما به فیلم‌های کمدی پروانه ساخت بدهید هیچ مشکلی ندارم. سینمای شما احتیاج به فیلم کمدی دارد، نیاز به فسیل و هتل دارد. مشکل من این است که یک جریانی در شما وجود دارد که بحث اصلی هم همین است که دنبال سینمای ایدئولوژیک است. خودت فیلم ایدئولوژیک نساخته‌ای ولی جریانی که الان در این مدیریت حاکم است می‌خواهد سینمای ایدئولوژیک را ترویج کند و رشد بدهد.
اتفاقاً معتقد هستم که چنین چیزی نیست. اگر باشد، برمی‌گردد به بخش محدودی از فیلم‌ها و تعداد معدودی از فیلم‌ها که رویکرد و نگاه ایدئولوژیک دارند که همان هم باید باشد. مطلقاً این‌طور نبوده که بگوییم همه سینمای ما باید ایدئولوژیک باشد. گرچه معتقدم سینما بالذات ایدئولوژیک است. سینمای آمریکا ایدئولوژیک است. آخرینش اوپنهایمر است که ذات و خود ایدئولوژی است. با اینکه به این معتقد هستم ولی باز ما به سینما ایدئولوژیک نگاه نکرده‌ایم. جایی که باید ایدئولوژیک نگاه می‌کردیم نگاه کرده‌ایم پیش هم برده‌ایم و پشتش هم ایستاده‌ایم. ولی عمده سینمای ما همین فیلم‌هایی هستند که طی این سال‌ها تولید شده‌اند.
*من خروجی شما را بر اساس جشنواره می‌بینم. خروجی جشنواره‌های ۴۱ و ۴۲، سینمای ایدئولوژیک غالب‌تر است. نکته اینجاست که نمی‌گویم دوره‌های قبل نساختند، آن موقع همین‌طور بوده اما به نظر می‌رسد یک تفکر در مدیریت شما وجود دارد که دلش می‌خواهد اسم سینمای ایدئولوژیک یا استراتژیک را رشد بدهد.
من مصداقی درباره جشنواره چهل و دوم صحبت می‌کنم؛ فیلم‌های صبحانه با زرافه‌ها، پرویزخان، بی‌بدن. من که معتقدم سینما بالذات ایدئولوژیک است ولی اتفاقاً به آن سمت نرفته‌ایم. چیزی که از بیرون شنیده می‌شود، این اولین مصاحبه تحلیلی و مفصل بنده در دو سال اخیر است. بد نیست اینجا این را بگویم، دو گِلِگی اساسی دارم که شاید جایش اینجاست که اشاره کنم. یکی همین اتهاماتی است که از بیرون به سینما و مدیران سینمایی و سازمان سینمایی زده می‌شود که نگاه شما یک‌سویه است، به قول شما ایدئولوژیک است. جالب است یک جریان دیگر به همین سازمان اتهام می‌زند که نگاه شما یک‌سویه است و رویکرد و دغدغه‌تان فقط سینمای کمدی است و حتی ایدئولوژی هم نیست. یعنی دو نظر مطلق مخالف هم که همدیگر را نقض می‌کنند، درباره سازمان سینمایی می‌گویند ولی هر دوی این جریان‌ها چون صاحب رسانه هستند و صدایشان بلند است این فضا را ایجاد می‌کنند که سازمان سینمایی این مسیر را می‌رود. در حالی که شما به‌درستی اشاره کردید خیلی هم ممنون. چرا نمی‌خواهیم بپذیریم ژانر کمدی یک ژانر رسمی در سینمای دنیاست. چرا در ایران [به آن] رسمیت نمی‌دهیم. چرا ما سینماگرها با چشم تحقیر و تاسف به سینمای کمدی نگاه می‌کنیم؟ سینمایی که فراموش نکنیم جریان اقتصاد سینما را نجات داد. یادم نمی‌رود روزهای اولی که در سازمان سینمایی بودم، هفته‌ای یک یا دو مراجعه داشتم با این خواهش که ما درخواست تغییر کاربری سینما داریم. یعنی سینمادارانی که می‌آمدند تغییر کاربری بگیرند.
هیچ وقت متوجه نشدم این حجم از حمله به سینمای کمدی به چه دلیل بود/ اصلاً فیلم «شب، داخلی، دیوار» به شورای پروانه نمایش نرسید
*نتیجه کرونا هم بود.
بله. امروز که خدمت شما هستم هفته‌ای دست‌کم یک یا دو مراجعه دارم که تقاضای احداث سینما دارند که می‌خواهند سازوکارش را ببینند. آقای خزاعی به یک نکته به‌درستی اشاره کردند، گفتند ابتدای امر باید پیکر بی‌جان و مریض را احیا می‌کردم، سرپا می‌کردم و بعد توقعات بعدی را می‌گفتم. این گلگی اساسی که این حجم از حمله به سینمای کمدی که هیچ‌وقت متوجه نشدم به چه دلیل بود.
*من به شما می‌گویم. اگر شما به برادران لیلا، «شب، داخلی، دیوار» پروانه داده بودید و به طور طبیعی اکران شده بودند من به فیلم کمدی اعتراض نمی‌کردم. خروجی شما فقط کمدی شده است. آن طرف ممنوعیت، فیلم‌های اجتماعی شده‌اند.
من به شما باید پروانه نمایش بدهم؟ شما به من مراجعه کرده‌اید که پروانه نمایش بگیرید؟
*منظورتان شب، داخلی، دیوار است که مراجعه نکرده.
بله من که در رویاها و توهمات خودم نمی‌توانم تصمیم بگیرم یک چیزی صادر کنم.
*اعلامیه داده‌اند که شما ممیزی داده‌اید.
اینها رفقای ما هستند. ما قبل از جشنواره‌های سال قبل که این فیلم به جشنواره برود...
*ممیزی دادید یا نه؟
اصلاً این فیلم به شورای پروانه نمایش نرسید.
دیدگاه تان را بنویسید