مهم ترین راه حفظ توان فرزندآوری در زنان
امروزه به دلایل مختلفی همچون مسائل فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، شغلی و تحصیلی، سن ازدواج در دختران و پسران رو به افزایش است. از طرفی بالا رفتن سن یکی از عوامل اصلی کاهش قدرت باروری به ویژه در زنان محسوب می‌شود، به‌طوری که بسیاری از خانم‌ها از سن ۳۵ سالگی به بعد انواع مشکلات باروری را تجربه می‌کنند.
همه این عوامل باعث شده زنان جوان و دختران مجرد به دنبال راهی برای بارداری در سنین بالا بدون عوارض و خطرات شایع آن باشند. ذخیره و فریز تخمک یکی از مناسب‌ترین راه‌های بارداری در سن بالا به شمار می‌رود که ضمن جلوگیری از کاهش کیفیت تخمک‌ها با بالا رفتن سن، امکان بارداری در هر زمان دلخواهی را فراهم می‌کند.
فریز کردن تخمک چیست و چگونه صورت می‌گیرد؟
بنابراین انجماد و ذخیره تخمک‌ها راهی برای نگهداری طولانی‌مدت آن‌ها جهت بارداری در زمان دلخواه است. روند فریز تخمک به این صورت است که ابتدا پیشینه پزشکی فرد و چگونگی تخمک‌گذاری او بررسی می‌شود. در صورت نبودن مشکل خاصی پزشک برنامه درمانی را اعلام می‌کند. برای فریز تخمک بهتر است ابتدا مصرف قرص‌های پیشگیری از بارداری را آغاز کرد و سپس وارد هورمون درمانی شد.
معمولاً در یک بازه زمانی مشخص، داروهای هورمونی به فاصله ۱ الی ۳ روز (بر اساس نظر پزشک) تزریق می‌شود که تحریک تخمدان انجام گیرد. با تحریک تخمک‌گذاری همواره تعداد تخمک‌های بیشتری نسبت به چرخه طبیعی قاعدگی به بلوغ می‌رسند.
سپس پزشک آزمایش‌هایی نظیر تست خون را تجویز می‌کند تا از رسیدن سطح هورمون‌ها به میزان موردنظر مطمئن شود و با سونوگرافی واژینال نیز روند بزرگ شدن تخمک‌ها را پیگیری می‌کند. نهایتاً در زمان مشخصی پزشک به کمک دستگاه سونوگرافی و با یک سوزن ظریف، تخمک‌های بالغ را از تخمدان خارج می‌سازد.
اغلب حدود ۵ الی ۲۰ تخمک در فرایند پانکچر (عمل تخمک‌کشی) استخراج می‌گردد که در مجموع، تقریباً ۳۰ دقیقه زمان می‌برد. در روش‌هایی نظیر آی وی اف (IVF) می‌توان تخمک‌ها را بلافاصله برای لقاح با اسپرم به آزمایشگاه فرستاد، اما در صورت تمایل به بارداری در زمان آینده، تخمک‌ها جهت انجماد به آزمایشگاه مربوطه ارسال می‌شوند.
برای منجمد کردن تخمک‌ها می‌بایست آن‌ها را در نیتروژن مایع به دمای ۱۹۶- درجه سلسیوس نگهداری کرد تا هرگونه فعالیت بیولوژیکی در آن‌ها کاملاً متوقف شود.
روش های فریز کردن تخمک
فریز کردن تخمک به دو روش انجماد آهسته و انجماد سریع انجام می‌شود. در انجماد آهسته با به کار بردن غلظت کمی از ماده ضد سرطان، تخمک‌ها به مرور سرد می‌شوند و حجم ماده نیز کم‌کم افزایش می‌یابد.
اما در انجماد سریع یا شیشه‌سازی باید از ابتدا حجم زیادی از ماده ضد سرطان را به کاربرد و دمای تخمک‌ها را به ناگهان پایین آورد. انتخاب روش مناسب بر اساس نظر پزشک و تشخیص متخصص آزمایشگاه صورت می‌گیرد.
بهترین داروهای هورمونی برای فریز تخمک
با توجه به اینکه بخش مهمی از فرایند فریز تخمک یعنی مرحله تحریک تخمدان‌ها نیاز به داروهای هورمونی دارد، فرد می‌بایست طبق نظر پزشک اقدام به تزریق دوز مناسبی از هورمون‌ها نماید. معمولاً داروهای هورمونی زیر برای انجماد تخمک استفاده می‌شود:
- هورمون‌های لوتئینه‌کننده (LH) و محرک فولیکول (FSH) برای آماده‌سازی تخمدان‌ها
- آگونیست هورمون رهاکننده گنادوتروپین (GnRH) برای جلوگیری از تخمک‌گذاری زودهنگام در چرخه پریود
- هورمون گنادوتروپین جفتی انسان برای فعال کردن تخمدان‌ها
فواید فریز تخمک چیست؟
فریز تخمک فواید و مزایای بسیاری دارد که یکی از آن‌ها امکان بارداری با ذخیره تخمدان کم است. معمولاً اصلی‌ترین نشانه ذخیره تخمدان کم، توقف یا بی‌نظمی قاعدگی است.
در واقع به علت کاهش تعداد تخمک‌ها با گذشت زمان و کم شدن فرصت بارداری در سنین بالا می‌توان با منجمد کردن تخمک‌ها، تعداد کافی و کیفیت مناسبی از آن‌ها را برای مدتی طولانی (حتی بالای ۱۰ سال) ذخیره کرد. دیگر مزایا و فواید فریز تخمک عبارتند از:
- امکان انتخاب جنسیت دلخواه برای نوزاد در زمان استفاده از تخمک‌های فریزشده
- امکان بررسی و شناسایی مشکلات احتمالی تخمک نظیر نقص‌های کروموزومی و ژنتیکی
- حفظ قدرت بارداری در صورت برخی درمان‌های مخرب نظیر شیمی‌درمانی و پرتودرمانی
- حفظ توان باروری بعد از جراحی تخلیه فیبروئیدها و کیست تخمدان
- امکان بارداری به دفعات مکرر بدون نیاز به تحریک تخمدان مجدد
- امکان اهدای تخمک به زنان نابارور در صورت تمایل
عوارض و خطرات فریز تخمک چیست؟
اگرچه انجماد تخمک روش خوبی برای افزایش بازه باروری در زنان است، اما این روش نیز معایب و خطراتی دارد که برخی از آن‌ها به شرح زیر می‌باشد:
- بروز سندرم OHSS یا تحریک بیش‌ازحد تخمدان‌ها
- خطرات و عوارض بیهوشی در صورت استفاده از داروی بیهوشی حین تخمک‌کشی
- خونریزی حین عمل پانکچر در صورت استفاده از جراحی
- درد تخمدان‌ها در اثر داروهای هورمونی نظیر FSH و LH
- عوارض ثانویه همچون درد شکم، اسهال، نفخ، تهوع و استفراغ
- خطر سقط جنین برای تخمک‌های فریزشده در سنین بالا
- بروز عفونت پس از عمل در مواردی نادر
- آسیب‌دیدگی روده، مثانه و رگ‌های خونی در مواردی نادر
فریز تخمک برای دختران مجرد
دختران مجرد نیز پیش از ازدواج می‌توانند اقدام به فریز یا انجماد تخمک‌های خود نمایند. فریز تخمک در دختران مجردی که سابقه یائسگی زودرس در خانواده خود دارند یا دچار علائمی از تنبلی تخمدان و مشکلات باروری شده‌اند، به حفظ قدرت باروری آن‌ها در سن بالا کمک می‌کند.
روند تحریک تخمدان، تخمک‌کشی و فریز تخمک‌ها در دختران مجرد تا حد زیادی شبیه به مراحل این درمان در زنان متأهل است، با این تفاوت که در خانم‌های مجرد امکان استخراج تخمک از طریق جراحی لاپاراسکوپی وجود دارد. به عبارت دیگر، پزشک بعد از بیهوش کردن فرد و بدون نیاز به سونوگرافی واژینال، برش‌های کوچکی روی شکم بیمار می‌زند تا پس از دست‌یابی به محل تخمدان‌ها تخمک‌های بالغ را خارج کند.
نحوه استفاده از تخمک فریز شده
زمانی که با گذشت چند روز، چند ماه یا چند سال از فریز تخمک، زن و شوهر تصمیم به فرزندآوری می‌گیرند، تعدادی از تخمک‌های فریزشده جهت باروری از حالت انجماد خارج می‌شوند. با توجه به اینکه معمولاً تخمک‌های منجمد در بارداری به روش IVF مورد استفاده قرار می‌گیرند، ممکن است حداکثر ۴ یا ۵ تخمک جهت باروری نیاز باشد.
انتخاب تعداد تخمک‌ها به مواردی همچون سن خانم، ریسک بارداری چندقلو در خانم، تمایل یا عدم تمایل زوج به داشتن فرزندان بیشتر، سلامت عمومی خانم و... بستگی دارد. با رفع انجماد تخمک و دریافت نمونه اسپرم از مرد، لقاح درون آزمایشگاه انجام می‌شود و مس از چند مرحله تقسیم سلولی، رویان‌ها جهت لانه‌گزینی به رحم مادر انتقال می‌یابد.
هزینه فریز تخمک در سال جاری
فریز تخمک یکی از روش‌های مورد استفاده در افزایش سقف سن باروری زنان است که میزان هزینه آن به عوامل گوناگونی همچون محل کلینیک درمان ناباروری، هزینه‌های نگهداری در آزمایشگاه، تجهیزات استفاده‌شده، دستمزد پزشک و جراح و... بستگی دارد. برای اطلاع از قیمت و هزینه کلی فریز تخمک در سال جاری می‌توانید با پزشک خود مشورت کنید یا از مراکز درمان ناباروری در این زمینه سؤال بپرسید.
تیم رادینا سلامت با هدف ارائه خدمات جامع و کامل به زوج‌های متقاضی درمان ناباروری، بسته‌ها و پکیج‌های پزشکی متنوعی را در نظر گرفته که انواع خدمات نظیر معرفی پزشکان متبحر و باسابقه، گرفتن نوبت پزشک و هماهنگی با متخصص مربوطه، راهنمایی در طول مراحل درمان، تسهیل روند اسکان و جابجایی بیماران و گردشگران سلامت، پیگیری وضعیت بیمار پس از اتمام درمان و... را دربر می‌گیرد. جهت اطلاع از خدمات رادینا سلامت در زمینه فریز تخمک و درمان ناباروری می‌توانید به سایت https://raadinahealth.com مراجعه کنید.
دیدگاه تان را بنویسید